Tuần này đọc gì? Số 2

Phải đợi robot sex đến bao giờ? Còn dài! – BBC Future

 

Từ mới

lust: khao khát

creepy: rùng rợn

simulate: mô phỏng

fine-tuned: tinh chỉnh

marginalised: bị gạt ra bên ngoài

incremental: cộng dồn

 

Trong cuốn sách Yêu và Làm tình với Robot, chuyên gia hàng đầu về trí tuệ nhân tạo David Levy dự đoán tới năm 2050, kết hôn với robot sẽ là chuyện bình thường. Tuy nhiên sự thật thì phức tạp hơn nhiều.

 

Robot sex là gì? Nếu nói về mặt kĩ thuật thì nó là bất cứ thiết bị nào bạn có thể quan hệ cùng. Ngoài các sex toy đã có trên thị trường từ lâu, thì chúng ta còn các sản phẩm của thế kỉ 21 như Real Touch ra đời năm 2009 có thể mô phỏng lại cảm giác khoái lạc của nhân vật nam trong phim cho người sử dụng. Chúng ta còn có Real Doll, có hình dáng giống con người và có thể tùy chỉnh hình dạng và tính cách, nhưng nó vẫn chỉ là búp bê, không phải là một “người bạn trên giường”. Vậy để xây dựng một con sex robot thực sự thì gặp phải vượt qua những khó khăn gì?

 

Thứ 1, nó có thể tự đứng và duy chuyển cơ thể của mình (chứ không chỉ là nằm yên 1 chỗ). Thứ 2, nó cần da thật, có thể cảm nhận ác lực, nhiệt độ, dễ tẩy rửa, và tạo cảm giác thật như da người. Thứ 3, nó cần có trí thông minh nhân tạo, để có thể biểu lộ cảm xúc, giao tiếp với con người. Thứ 4, nó cần thiết kế để loại bỏ được cảm giác kì quoặc, quái đán khi con người giao cấu với một con robot (hãy thử nghĩ xem).

Thứ 5, nó có thể làm ảnh hưởng đến công ăn việc làm những sex worker (gái/trai mại dâm), những người vốn đã bị xã hội lề hóa. Thứ 6, khởi nghiệp ngành này rất khó để xoay tiền. Các ngân hàng, các nhà đầu tư không tạo thuận lợi cho những doanh nhân trong ngành này vay vốn. Các công cụ tìm kiếm cũng không hiện các kết quả liên quan đến các sản phẩm “người lớn”. Kho ứng dụng của Google hay Apple cũng không chấp thuận những app có nội dung người lớn. Thứ 7, xã hội vẫn chưa chấp nhận “công nghệ hóa” một trong những hoạt động thiêng liêng nhất của loài người này.

Vậy nên, với những người lạc quan mình sẽ sớm hết cô đơn, hoặc hãy tiếp tục kiễn nhẫn chờ đợi hoặc tốt nhất hãy tìm cho mình 1 người yêu thực thụ nhé.

Định kiến từ trong gene: Đồng cảm có chọn lọc –  Aeon Magazine

 

Từ mới:

compassion: lòng thương, lòng trắc ẩn

inexorable: không thể lay chuyển

saddle somebody with something: làm ai đó vất vả, khó khăn, chán nản

altruistic: sự vị tha

indifference: lãnh đạm

evaporate: bốc hơi

extant: còn sót lại

irresistible urge: ham muốn không thể cưỡng lại

accoutrements: đồ trang bị

sexual dominance: độc quyền tình dục

bedraggle: vấy bùn

tolerant : vị tha, khoan dung

dissonance : sự bất hòa

confabulation: bịa chuyện

Câu trả lời dễ là Aylan trông giống như chính con, em trong xã hội chúng ta. Nếu đó là một anh chàng 25 tuổi vận bộ đồ hồi giáo truyền thống, liệu chúng ta có bị rung cảm đến thế không? Câu trả lời khó là não loài người đã bị định kiến từ trong trứng để phân biệt đối xử giữa người thuộc nhóm của mình (in-group) và người thuộc nhóm khác (out-group).

Hãy nhớ rằng chúng ta đang sống ở thời kì hiện đại với bộ não từ thời tiền sử, được tiến hóa do chọn lọc tự nhiên để thích nghi với hoàn cảnh sống khắc nghiệt thời đó, chiếm 95% khoảng thời gian con người tồn tại trên Trái Đất này. Vì vậy, hệ thống kiểm soát nguy cơ của con người sẽ rung lên khi gặp bất kì người nào có dấu hiệu nào khác lạ như giọng nói, màu da, hình dáng (vì chúng có thể là dấu hiệu của một nhóm người khác, cạnh tranh với chính nguồn thức ăn của nhóm mình). Tuy nhiên chúng ta lại sẽ cảm thấy bớt cảnh giác hơn, và vì vậy dễ gần, dễ đồng cảm hơn với những người có đặc điểm giống mình, vì vậy dễ đồng cảm hơn với họ.

Thí nghiệm cho thấy, những đứa trẻ 10 tháng tuổi đã có khả năng phân biệt giữa “ta” và “họ” khi chúng thường nhận đồ chơi từ một người lạ mà nói cùng ngôn ngữ với chúng. Hay khi cho nhìn 2 bức tranh, những con khỉ sẽ thường nhìn chằm chằm vào những con khỉ khác loài với mình – 1 hành động để đề phòng mối nguy hiểm – hơn là so với con cùng loài. Hay nếu bạn muốn tự kiểm tra, hãy thử cho ngẫu nhiên 1 số người mặc áo đỏ và một số mặc áo xanh, chỉ trong vòng 30′, bạn sẽ có cảm giác khác gần gũi hơn hẳn với nhóm người mặc cùng màu áo với mình.

Thật khó để con người có thể loại bỏ hoàn toàn định kiến nhóm của mình, kể cả khi họ có nói rằng mình là người sống chan hòa, vị tha, “tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”. Vì đó là chỉ là tiếng nói của lý trí, một “kẻ yếu thế” trong quá trình ra quyết định của con người. Nhưng điều này không có nghĩa chúng ta hoàn toàn tuyệt vọng về  đặc tính đồng cảm có chọn lọc của con người. Phong trào nhân quyền ở Mỹ là một ví dụ tiêu biểu về việc định kiến bản năng có thể được kiềm chế bằng lý trí thông qua pháp luật. Biết rằng chống lại tự nhiên là khó, nhưng con người vẫn có thể kiềm chế được nếu họ chịu sống theo lý trí hơn.

 

Ai ai cũng có một kẻ thái nhân cách trong mình – The Guardian

 

Từ mới:

psychopath: kẻ thái nhân cách

manipulate: thao túng

inclination: xu hướng, tính cách

manifestation: sự biểu hiện

psychopathic spectrum: phổ biến thái

wreak havoc on: gây họa lên 

abhorrent: kinh khủng, không chấp nhận được về mặt đạo đức

 

Đây là một vài câu trong bài kiểm tra 29 câu hỏi bạn để bạn tự nhận diện mình có phải là kẻ thái nhân cách hay không? “Thỉnh thoảng tôi nói cho mọi người thứ họ muốn nghe để sau này họ sẽ làm thứ tôi muốn họ làm; Tôi thường ngưỡng mộ những màn lừa bịp cực kì thông minh; Những kẻ quá ngu đến nỗi bị lừa thì xứng đáng nhận được điều đó.” Từ 0-5 bạn đồng ý với những câu hỏi này ở mức độ nào? Chẳng phải chúng ta cũng điều khiển người khác để làm theo ý theo ý mình hay sao. Và trên thực tế cũng có rất ít người chọn điểm 0 trong những câu hỏi này? Liệu tất cả chúng ta đều có tiềm năng để trở thành kẻ thái nhân cách hay sao? Và nó có phải luôn có hại hay không?

 

Trong 1 vài tình huống, 1 số đặc tính của bệnh thái nhân cách có thể phát huy tác dụng. Ví dụ, sự giống nhau giữa một kẻ giết người hàng loạt với một bác sỹ phẫu thuật là gì? Đó là cả hai đều cần hay đều thể hiện một sự vô cảm nhất định tới người khác. (Bạn có muốn một bác sỹ phẫu thuật luôn đặt mình vào tình huống của bệnh nhân để đồng cảm với họ, hay bạn cần 1 người tách rời cảm xúc với nổi đau người bệnh để có thể phẫu thuật hiệu quả.)

 

Chúng ta đều có những đặc điểm của một kẻ thái nhân cách, như thiếu sự đồng cảm, lừa gạt, phá luật cho vui… bên trong mình, nhưng ta chỉ khác với 1 kẻ thái nhân cách thực thụ ở cấp độ nhỏ hơn mà thôi. Nói chung, có 1 chút thì không sao, nhưng sẽ cực kì nguy hiểm cho xã hội nếu nó đạt mức độ cao như những kẻ biến thái kia.

 

Những thành phố có đồ ăn ngon nhất thế giới. Số 1: Hanoi, Vietnam – The Telegraph

 

 

10 địa điểm du lịch rẻ mà tốt bất ngờ trên thế giới (Có Việt Nam nhé) – Business Insider

www.businessinsider.com/10-places-you-never-knew-you-could-afford-in-2016-6

 

Thông thạo nhiều ngoại ngữ giúp não bạn khỏe mạnh hơn – Nautilus

 

 

Làm sao để dạy robot biết cách tán tỉnh (Bài dài) – The New Republic

 

 

Con người có ý thức như nào, lý thuyết mới từ sinh học tiến hóa? – The Atlantic

 

 

Bình luận về 1 quảng cáo có lẽ là “phân biệt chủng tộc nhất” từng được làm ra của 1 hãng bột giặt Trung Quốc – New Yorker

 

 

Làm gì khi bạn không cảm thấy tự tin – Harvard Business Review

 

Nếu như chúng ta có thể nhìn xuyên thấu đại dương bao la – The Economist

 

 

Điểm cuốn Bền bỉ: Sức mạnh của đam mê và kiên trì, đang rất hot hiện nay – The Economist

 

Làm sao có thể dạy học sinh biết kiên trì, bền bỉ trên trường lớp, nếu nó là nhân tố quyết định dẫn đến thành công? (Bài dài) – The Atlantic 

BONUS: Phản pháo: Dạy bền bỉ sẽ có hại cho trẻ em và cả nền dân chủ – Aeon Magazine