Cuốn sách “Vượt bẫy cảm xúc” là một trong những cuốn sách best-seller của Susan David trên The Wall Street Journal. Đây được đánh giá là cuốn sách giúp bạn chấp nhận và quản lý những cảm xúc một cách hiệu quả nhất.
Bạn đã bao giờ bị mắc kẹt trong mớ cảm xúc hỗn độn của chính mình chưa?
Buồn bã, lo âu, tức giận, chán nản, hoài nghi hay xấu hổ. Khi đối mặt với vô vàn những cảm xúc tiêu cực như vậy, phản ứng của bạn sẽ là gì?
Bạn lựa chọn phản ứng một cách bột phát như đứa trẻ thoải mái thể hiện ra tất cả cảm xúc và thậm chí không thực sự nhận thức được tình huống đó. Hay bạn chọn cách đè nén cảm xúc của mình, xem cảm xúc như một đứa trẻ ngang bướng cần được kiểm soát chặt chẽ, hay thậm chí là mối đe dọa đối với thể xác lẫn tinh thần cần được loại bỏ.
Thậm chí có người còn xem cảm xúc như là một chướng ngại vật ngăn cản họ chạm tay tới cuộc sống mà họ hằng mong muốn, đặc biệt là với những cảm xúc tiêu cực vừa nêu trên.
Thế nhưng, mọi cảm xúc xuất hiện từ phẫn nộ đến thương yêu cuồng nhiệt đều chính là những phản ứng sinh lý tức thời của cơ thể đối với các tín hiệu quan trọng đến từ thế giới bên ngoài. Nếu ta cứ liên tục chối bỏ, đè nén những cảm xúc ấy thì đến một ngày phản ứng của chúng ta đối với những tín hiệu ấy có thể càng trở nên yếu ớt và trái tự nhiên, khiến chúng ta có những hành động không phù hợp thay vì hành động để bảo vệ quyền lợi của bản thân.
Sự tiêu cực trong cách thể hiện cảm xúc có thể hướng chúng ta đi sai đường. Trí thông minh, sự sáng tạo và những cảm xúc hỉ nộ ái ố đều là những yếu tố quan trọng để biết chúng ta là ai. Khi ta biết giữ ổn định cho trạng thái cảm xúc của bản thân, điều đó không chỉ giúp chúng ta học được cách chấp nhận chúng, mà còn giúp tiến xa hơn trên hành trình phát triển bản thân.
Với mong muốn giúp bạn đọc bình yên đối mặt với những cảm xúc khó xử lý nhất, giúp bạn có thể tận hưởng các mối quan hệ nhiều hơn, cũng như hoàn thành mục tiêu đề ra và sống một cuộc đời ý nghĩa, tiến sĩ Susan David – chuyên gia tâm lý y khoa của Khoa Y Đại học Harvard đã cho ra đời cuốn sách “Vượt bẫy cảm xúc”.
Cuốn sách với rất nhiều câu chuyện, lời khuyên và bài học cùng bạn thoát khỏi những cái bẫy thường gặp về mặt cảm xúc, để từ đó hoàn thiện bản thân và thực sự sống một cuộc đời trọn vẹn ý nghĩa.
Tác giả Susan David không chỉ là một chuyên gia tâm lý y khoa. Bà còn là một diễn giả và chuyên gia cố vấn rất được tín nhiệm. Bà đã tham vấn cho các lãnh đạo cấp cao của hàng trăm tổ chức quốc tế lớn, bao gồm công ty kiểm toán hàng đầu thế giới Ernst & Young, Liên Hợp Quốc và Diễn đàn kinh tế thế giới.
Cuốn sách “Vượt bẫy cảm xúc” là một trong những cuốn sách best-seller của Susan David trên The Wall Street Journal. Đây được đánh giá là cuốn sách giúp bạn chấp nhận và quản lý những cảm xúc một cách hiệu quả nhất.
Theo Susan David, những suy nghĩ, cảm xúc dù tích cực hay tiêu cực đều quyết định mức độ thành công của chúng ta. Nếu chúng ta thay đổi suy nghĩ và biết cách khéo léo xử lý những cảm xúc ấy, chúng ta sẽ tìm được bí quyết cho một cuộc sống hạnh phúc và thành công.
Cuốn sách ý nghĩa này gồm 11 chương lớn, mang đến rất nhiều bài học mà bạn nhất định không được bỏ lỡ trên hành trình hoàn thiện cảm xúc của bản thân.
BÀI HỌC ĐẦU TIÊN: Thể hiện những cảm xúc của bạn, ngay cả những cảm xúc tiêu cực:
Nếu như trẻ con có thể thoải mái thể hiện tất cả các cảm xúc của bản thân, từ vui vẻ cho đến buồn bã hay tức giận thì người lớn lại không thể làm vậy. Càng trưởng thành, chúng ta càng giỏi hơn trong việc kìm nén những cảm xúc thật để người khác không nhận ra, mà không hề biết rằng đây chính là một hành động tai hại.
Chúng ta đã được sinh ra với tất cả những cảm xúc như: vui vẻ, buồn bã, tức giận, sợ hãi, ngạc nhiên, khinh thường và ghê tởm… tất cả những cảm xúc dù tiêu cực hay tích cực đều đã giúp chúng ta sống sót qua hàng triệu năm tiến hoá và theo con người cho tới tận ngày nay.
Dù cho có những cảm xúc có thể mang lại cho chúng ta cảm giác phiền toái, nhưng cũng chính chúng – đồng thời hữu ích ở một khía cạnh nào đó. Mỗi một cảm xúc đều có ý nghĩa riêng của nó nếu nó đã tồn tại trong bạn. Vậy nên thay vì tìm cách chối bỏ và tránh né nó, bạn nên học cách nhìn nhận chúng như một phần hữu ích của cuộc sống.
Trong “Vượt bẫy cảm xúc”, tác giả đã chỉ ra cho chúng ta thấy 4 cái “móc câu’ phổ biến nhất – thứ khiến cảm xúc của chúng ta dễ dàng rơi vào bẫy, từ đó bóc tách từng vấn đề và tìm ra hướng giải quyết hiệu quả.
Móc câu 1: Đổ lỗi cho suy nghĩ
Móc câu 2: Tâm viên ý mã (để chỉ một tâm trí không yên mà cứ nhảy từ chủ đề này sang chủ đề khác)
Móc câu 3: Những ý niệm cũ và lạc hậu
Móc câu 4: Chính nghĩa mù quáng
Bí quyết hiệu quả nhất mà Susan David nhắc đến xuyên suốt cuốn sách chính là “linh hoạt cảm xúc”. Theo bà, sự linh hoạt trong cảm xúc là một quá trình cho phép chúng ta điều hướng những khúc quanh của cuộc sống bằng sự tự chấp nhận, tầm nhìn sáng suốt và một tâm hồn cởi mở.
Linh hoạt trong cảm xúc nghĩa là nhận thức và chấp nhận tất cả các cảm xúc của bạn, thậm chí rút ra được bài học từ những cảm xúc khó chịu nhất. Linh hoạt cảm xúc cũng có nghĩa là vượt qua những nhận thức cũng như phản ứng cảm xúc có điều kiện hoặc đã được lập trình sẵn (các “móc câu” của bạn) để sống trong thực tại với cái nhìn rõ ràng về tình huống trước mắt, phản ứng thích hợp và sau đó hành động phù hợp với các giá trị sâu sắc nhất của bạn.
BÀI HỌC THỨ HAI: Bước ra khỏi vòng tròn thoải mái của cảm xúc
Chúng ta thường có xu hướng đổ lỗi cho bản thân khi có một sai lầm nào đó xảy đến. Cảm giác tự trách, hối hận, tức giận, buồn bã luôn được cất giấu kín trong ngăn kéo trái tim chực chờ một ngày bạn căng thẳng, một mình cô đơn để nổ tung trong lồng ngực bạn.
Chúng ta có thể giày vò bản thân bằng cách đóng chai cảm xúc lẫn ấp ủ ưu tư chỉ vì những sơ sót nhỏ nhất, chẳng hạn như ta giật mình tỉnh giấc giữa đêm vì bị dằn vặt bởi một hành động ngu ngốc nào đó mình đã làm thuở niên thiếu cách nay hai mươi hay bốn mươi năm.
Cách giải quyết hiệu quả nhất với vấn đề này đã được Susan David đem đến cho bạn đọc thông qua những câu chuyện, những ví dụ rất thực tiễn và dễ nắm bắt. Từ đó, ta có thể rút ra được bài học cho việc giải quyết các vấn đề về cảm xúc – chính là cần bước ra khỏi vòng tròn thoải mái mà mình đang tự vẽ ra. Dũng cảm đối diện với những cảm xúc tổn thương, đau đớn từ tận sâu bên trong. Dù là viết, ghi âm hay bất cứ hành động nào giúp bạn bộc lộ cảm xúc đều hiệu quả hơn việc giữ chúng trong trái tim bạn.
Cũng trong cuốn sách này, Susan David cũng hướng bạn đọc tới lối sống chánh niệm để giúp bạn linh hoạt trong cảm xúc. Bằng cách hướng dẫn chúng ta quan sát chủ thể và suy nghĩ. Chỉ bằng một hành động đơn giản như tập trung chú ý, cái tôi của mỗi người sẽ được đưa ra khỏi bóng tối.
Một tâm trí chánh niệm có thể giúp chúng ta nhìn nhận thế giới từ nhiều góc độ, cũng như sống với ý thức tự chấp nhận, khoan dung và tử tế hơn với chính bản thân mình.
BÀI HỌC THỨ BA: Đặt ra mục tiêu mình muốn chứ không phải chạy theo mục tiêu của người khác.
Một trong những chiếc bẫy cảm xúc mà chúng ta dễ dàng mắc phải nhất chính là “sự lây lan xã hội”. Tác giả Susan David ví nó như thể một loại virus lây lan trong cộng đồng, và bạn có thể “bị lây nhiễm” từ người khác khi bạn tiếp xúc với họ đủ lâu.
Có thể bạn không biết, nhưng hành động của người khác có ảnh hưởng lên chúng ta nhiều hơn chúng ta nghĩ. Ví dụ như: Nguy cơ béo phì của bạn có thể tăng lên theo số lượng người béo phì mà bạn tiếp xúc. Xác suất ly hôn của bạn cũng cao hơn nếu các đôi vợ chồng khác trong vòng tròn xã hội của bạn đã chia tay nhau, dù bạn cho rằng ly hôn là một quyết định rất riêng tư và cá nhân.
Để loại bỏ đi virus của sự lây lan xã hội, Susan David đã đưa ra các ví dụ và câu hỏi về việc xác định những giá trị có ý nghĩa bản thân và sống đúng với nó. Dù những cách này có thể không mang cho bạn một cuộc sống bằng phẳng hay trọn vẹn, nhưng nó sẽ đem đến cho bạn cảm giác thanh thản, khi bạn có thể đối diện với chính mình, với những cảm xúc cá nhân với lòng can đảm, tinh thần học hỏi và sự cảm thông.
KHÔNG CHỈ LÀ BÀI HỌC VỀ NHỮNG CẢM XÚC CÁ NHÂN
“Vượt bẫy cảm xúc” không chỉ là một cuốn sách giúp bạn nhìn nhận và vượt qua những vấn đề trong cảm xúc cá nhân để phát triển toàn vẹn và sống một cuộc đời ý nghĩa. Mà nó còn bóc tách và phân tích những chiếc bẫy cảm xúc mà bạn có thể gặp ở môi trường làm việc. Đưa ra cho bạn những phương pháp để đương đầu với nghịch cảnh và hoàn thành công việc một cách tốt nhất và hiệu quả nhất. Giúp chúng ta hình thành những thói quen tạo động lực trong công việc và điều chỉnh sao cho công việc không còn là thứ đè bẹp mọi cảm xúc tích cực của bạn.
Susan David còn dành riêng một chương lớn trong cuốn sách này để giúp độc giả – những người đã làm cha mẹ định hướng về cách nuôi dạy những đứa trẻ có kỹ năng linh hoạt về cảm xúc. Sự linh hoạt trong cảm xúc giống như liều vaccine giúp trẻ không bị choáng ngợp trước những giây phút khó chịu không thể tránh được trong cuộc sống. Kỹ năng này không giúp trẻ hoàn toàn miễn dịch với sự khó chịu, nhưng nó sẽ giúp trẻ phát triển được sự linh hoạt và sức bật tinh thần cần thiết để phát triển vượt bậc ngay cả trong những thời điểm khó khăn.
Cảm xúc luôn là thứ khó đoán và khó nắm bắt nhất. Chúng biến đổi theo những người bạn tiếp xúc, những sự việc từ thế giới bên ngoài dù là nhỏ nhất và tưởng chừng chẳng có chút liên quan nào tới bạn.
Không phải ai trong chúng ta cũng đủ linh hoạt, mạnh mẽ, và tỉnh táo để đưa cảm xúc của mình thoát ra khỏi những chiếc bẫy của cảm xúc. Cũng không có ngọn hải đăng hay chiếc đũa thần nào soi sáng cho bạn, để bạn lập tức trở thành con người mà bạn mong muốn. Người duy nhất có thể giúp bạn, chỉ có chính bản thân bạn mà thôi.
Nhưng trên hành tìm kiếm và xây dựng một bản thân hoàn hảo, Susan David và “Vượt bẫy cảm xúc” có thể là người bạn đồng hành thân cận và đáng tin tưởng của bạn. Giúp bạn hình thành sự linh hoạt trong cảm xúc để đương đầu với mọi cảm xúc khó nhằn bạn giấu nhẹm bấy lâu nay mà chẳng cần tới phép màu nào cả.
Linh hoạt cảm xúc nghĩa là không giả vờ và không cố “diễn xuất”. Khi bạn có sự linh hoạt này, các hoạt động của bạn sẽ có sức mạnh lớn hơn bởi vì chúng xuất phát từ các giá trị và sức mạnh cốt lõi của bạn, vốn là những yếu tố vững chắc và rất chân thật.
>> CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
VƯỢT BẪY CẢM XÚC – Hãy đối mặt và vượt qua nỗi đau của mình
Gốc rễ hành vi và cảm xúc: Chúng ta là những con bò sát?
Giải mã hành vị Bắt gọn tâm lý: Từ “ĐỌC SÁCH” đến “ĐỌC VỊ NGƯỜI KHÁC”
