Nghiêm cấm xây dựng các công trình trong vùng lõi 6.278 ha của Khu dự trữ sinh quyển quần đảo Cát Bà

Ngày 19/2, UBND TP. Hải Phòng cho biết thành phố này đã ban hành quy chế quản lý đối với Khu dự trữ sinh quyển quần đảo Cát Bà, trong đó, sẽ nghiêm cấm xây dựng các công trình tại vùng lõi diện tích hơn 6.278ha, ngoại trừ những trường hợp xây dựng công trình cho mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học.

Khu dự trữ sinh quyền quần đảo Cát Bà được phân định có tổng diện tích 26.418,9 ha nằm trên địa bàn thị trấn Cát Bà và 6 xã Gia Luận, Hiền Hào, Phù Long, Việt Hải, Trân Châu, Xuân Đám (thuộc quần đảo Cát Bà, huyện Cát Hải) và vùng biển giáp ranh. Khu dự trữ sinh quyển được phân chia làm 3 vùng chính gồm vùng lõi, vùng đệm và vùng chuyển tiếp.

Cụ thể, vùng lõi có tổng diện tích 6.278,8 ha, gồm 3 khu vực là vùng lõi Tây Bắc (trên địa bàn xã Phù Long) rộng 488,5 ha, vùng lõi Đông Nam thuộc địa bàn 3 xã Gia Luận, Trân Châu và Việt Hải rộng 5.629,7 ha, vùng lõi Đông Nam thuộc thị trấn Cát Bà rộng 160,4 ha.

Vùng đệm được quy hoạch rộng 8.797,1 ha gồm 3 khu vực là vùng đệm bao quanh trên địa bàn 2 xã Phù Long, Gia Luận rộng 1.902,4 ha, vùng đệm bao quanh trên địa bàn thị trấn Cát Bà và 4 xã Phù Long, Gia Luận, Trân Châu, Hiền Hào rộng 6.656,4 ha và vùng đệm trung tâm trên địa bàn xã Việt Hải rộng 238,3 ha.

Vùng chuyển tiếp có tổng diện tích 11.343,2 ha được quy hoạch tại 2 khu vực. Khu vực chuyển tiếp trên địa bàn 2 xã Phù Long, Gia Luận rộng 2.249 ha. Khu vực chuyển tiếp trên địa bàn các xã Phù Long, Gia Luận, Trân Châu, Hiền Hào, Xuân Đám, Việt Hải và thị trấn Cát Bà rộng 9.094,2 ha.

Theo quy chế quản lý, khu vực vũng lõi là khu vực dành riêng cho bảo tồn, đa dạng sinh học, bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên còn tương đối nguyên vẹn, bảo tồn nguồn gen động thực vật quý hiếm, các loài đặc hữu của khu dự trữ sinh quyển. Tại đây, chỉ cho phép các hoạt động nghiên cứu khoa học, giáo dục không ảnh hướng tới đa dạng sinh học của khu vực. Trong vùng lõi không cho phép xây dựng các công trình xây dựng, ngoại trừ những công trình phục vụ mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học.

Vùng đệm là khu vực bao quanh vùng lõi, khu vực góp phần hạn chế hoạt động của con người giúp cho việc bảo tồn đa dạng sinh học ở vùng lõi. Tại vùng đệm được hoạt động khai thác tài nguyên, du lịch sinh thái, nghiên cứu, giáo dục, đào tạo. Vùng đệm cho phép hoạt động xây dựng nhưng các công trình xây dựng phải có kết cấu, vật liệu xây dựng thân thiện thiện môi trường, hài hoà với cảnh quan thiên nhiên, không phá vỡ cân bằng sinh thái.

Vùng chuyển tiếp là khu vực tập trung đông dân cư, có các hoạt động sinh kế của cộng đồng. Khu vực này có chức năng hỗ trợ các dự án giáo dục, môi trường, nghiên cứu khoa học, được xây dựng các chương trình phát triển cơ sở hạ tầng phù hợp với quy hoạch xây dựng và quy hoạch của Khu dữ trữ sinh quyển Cát Bà. Tuy nhiên, các công trình xây dựng phải có tính thẩm mỹ cao, có mục đích bảo vệ và phát huy các giá trị di tích, phù hợp cảnh quan thiên nhiên, giá trị đa dạng sinh học, hệ sinh thái, địa chất, địa mạo.

Khu dự trữ sinh quyển là hệ thống những vùng có các hệ sinh thái trên cạn, hệ sinh thái ven biển đã được Chương trình Con người và Sinh quyển của UNESCO (MAB) công nhận. Việc quy hoạch khu dự trữ sinh quyển nhằm thúc đẩy các giải pháp cân bằng giữ bảo tồn đa dạng sinh học và sử dụng bền vững.

Khu dự trữ sinh quyển thế giới trên quần đảo Cát Bà đã chính thức được UNESCO công nhận vào tháng 12 năm 2004 nhờ các giá trị về đa dạng sinh học, cảnh quan, văn hoá và kinh tế xã hội quan trọng. Tới năm 2011, UNESCO đã đề cử quần đảo Cát Bà vào danh sách Di sản thiên nhiên thế giới. Tháng 1/2020, Vịnh Lan Hạ (Cát Bà) được công nhận trở thành thành viên của Câu lạc bộ những vịnh đẹp nhất thế giới. Tháng 9/2023, UNESCO đã công nhận quần thể Vịnh Hạ Long – quần đảo Cát Bà là Di sản Thiên nhiên thế giới.

Khu dự trữ sinh quyển quần đảo Cát Bà được đánh giá có giá trị đa dạng sinh học cao nhờ có diệnt ích rừng nguyên sinh lớn nhất vùng ven biển phía Bắc. Theo thống kê, tại đây cơ quan chức năng đã ghi nhận được khoảng hơn 3.100 loài động thực vật, bao gồm hơn 1.800 loài trên cạn và trên 1.300 loài dưới biển. Trong đó, loài được biết đến nhiều nhất là Voọc đầu vàng, được biết đến là một trong 25 loài linh trưởng có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất trên thế giới.