Việt Nam nguy cơ rớt khỏi top 100 FIFA

Trước giải đấu tại Qatar, Việt Nam đứng thứ 94 trên bảng thứ bậc FIFA với 1.235,58 điểm. Đến ngày 15/2, FIFA sẽ cập nhật thứ tự mới nhất.

Tính theo công thức của FIFA, Việt Nam sẽ bị trừ 6,47 điểm khi thua Nhật Bản 2-4, trừ 23,26 điểm khi thua Indonesia 0-1. Đội còn 1.205,85 điểm và tụt xuống thứ 99.

Nếu tiếp tục thua Iraq, Việt Nam bị trừ tiếp 11,33 điểm, còn 1.194,52 điểm và nguy cơ văng khỏi top 100. Trong trường hợp hòa hoặc thắng, Việt Nam lần lượt được cộng 6,17 điểm hoặc 23,67 điểm, qua đó nhiều khả năng tiếp tục nằm trong top 100.

Tính đến hôm nay 22/1/2024, Việt Nam có 1.881 ngày liên tiếp đứng trong top 100 kể từ 29/11/2018 và 2.224 ngày đứng đầu Đông Nam Á, kể từ 21/12/2017.

Thái Lan đang áp sát vị trí của Việt Nam. Đội bóng xứ Chùa Vàng dự kiến có 1.198,95 điểm, sau khi được cộng 22,2 điểm nhờ thắng Kyrgyzstan (18,99 điểm) và hòa Oman (+ 3,98 điểm), để tăng 11 bậc lên thứ 102 và kém Việt Nam ba bậc. Thái Lan sẽ được cộng 7,75 điểm nếu hòa, hoặc 25,25 điểm, nếu thắng Arab Saudi ở lượt cuối vòng bảng, qua đó lọt vào top 100. Thái Lan cũng sáng cửa vào vòng 1/8, nên có thêm ít nhất một trận nữa để cải thiện vị trí.

Trong khi đó, nhờ chiến thắng quan trọng trước Việt Nam, Indonesia tăng bốn bậc lên thứ 142. Malaysia toàn thua hai trận tụt năm bậc xuống 135.

Bảng thứ tự FIFA quan trọng, vì được xem là căn cứ xếp hạt giống ở vòng loại và VCK các giải thuộc hệ FIFA, như World Cup, Asian Cup. Tuy nhiên, nó không phải thước đo tuyệt đối để khẳng định sức mạnh và vị thế của đội tuyển.

Một bảng thứ tự khác, theo hệ thống tính điểm Elo dành cho bóng đá, cho thấy Thái Lan đang xếp trên Việt Nam 22 bậc. Việt Nam đang đứng thứ 124 với Elo 1.341, còn Thái Lan là 102 với Elo 1.416.

Elo là phương thức đánh giá khả năng của các kỳ thủ cờ vua, do giáo sư vật lý người Mỹ gốc Hungary Arpad Elo phát triển năm 1960. 10 năm sau, Liên đoàn Cờ vua Thế giới (FIDE) sử dụng Elo để xếp thứ tự các kỳ thủ.

Năm 1997, một người tên Bob Runyan áp dụng Elo để xếp thứ tự các đội tuyển. Đến năm 2003, Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) dùng Elo để xếp thứ tự các đội tuyển nữ. Elo được coi là phương pháp dự đoán chính xác hơn kết quả bóng đá, so với cách tính điểm cũ của FIFA. Từ năm 2018, FIFA cũng dùng phương thức mới có tên là SUM, lấy cảm hứng từ Elo để xếp bậc các đội tuyển nam.

Về cơ bản, công thứ của SUM giống Elo, nhưng FIFA không quan tâm tới cách biệt tỷ số hay sân nhà sân khách. Còn Elo tính những yếu tố này, dù bỏ qua kết quả loạt đá luân lưu.

Elo cũng coi giải giao hữu có trọng số cao hơn trận giao hữu, dù không quan trọng giải thuộc FIFA hay không. Chẳng hạn ở giải giao hữu tại TP HCM hồi tháng 9/2023, Việt Nam kiếm thêm 17 Elo, trong khi chỉ được 7,81 điểm FIFA từ hai trận thắng đậm Singapore và Ấn Độ. AFF Cup vì thế cũng sẽ có trọng số lớn hơn các trận giao hữu đơn lẻ thuộc FIFA, theo cách tính Elo.

Hiếu Lương