Tây Ban Nha – Anh: Đại chiến giữa hai trường phái

Trước khi Euro 2024 khởi tranh, siêu máy tính Opta đánh giá tuyển Anh có 19,9% xác suất vô địch, cao nhất trong 24 đội tuyển dự giải. Nhưng càng vào sâu trong giải, nhiều người càng nghi ngờ những con số này, khi Anh đá thực dụng kiểu “ru ngủ” ở vòng bảng, rồi liên tiếp chật vật ở giai đoạn knock-out. Tuy nhiên, nhờ những khoảnh khắc lóe sáng của các cá nhân, “Tam Sư” vẫn đi đến trận chung kết trên sân Olympic, Berlin hôm nay.

“Những ai nghi ngờ sức mạnh của siêu máy tính Opta vì dự đoán Anh có cơ hội lớn nhất để vô địch Euro 2024 trước khi giải khởi tranh, hãy bắt đầu gửi lời xin lỗi”, trang The Analyst bình luận.

Trong sáu trận từ đầu giải, tuyển Anh chỉ thực sự đá tốt ở bán kết gặp Hà Lan. Nhưng việc họ giành vé tới Berlin hôm nay là minh chứng cho thấy tinh thần không bỏ cuộc của Southgate và các học trò. Đây cũng là cách HLV 53 tuổi đáp trả mọi chỉ trích từ người hâm mộ và chuyên gia nước nhà.

Trước thời Southgate, tuyển Anh chưa từng vào chung kết Euro, với thành tích tốt nhất là hai lần vào bán kết. Ông chỉ cần tám năm để vượt thành tích của tất cả những tiền bối danh tiếng năm xưa. Sau khi thế chỗ Sam Allardyce năm 2016, Southgate đưa Anh vào chung kết hai kỳ Euro liên tiếp (2020 và 2024). Đây cũng là lần đầu “Tam Sư” đá chung kết giải đấu lớn bên ngoài nước Anh. Trước đó, hai lần Anh vào đến trận tranh ngôi vô địch – World Cup 1966 và Euro 2020 – đều diễn ra tại sân vận động Wembley, London.

Southgate cũng là HLV thứ ba vào chung kết Euro nhiều hơn một lần (không tính các trận đá lại), sau Helmut Schon (1972, 1976) và Berti Vogts (1992, 1996) cùng với tuyển Đức. Cũng chưa có HLV nào toàn thua cả hai trận chung kết, và Southgate hy vọng sẽ không lập kỷ lục buồn này.

Trái ngược với hành trình chật vật của tuyển Anh, Tây Ban Nha thi đấu thăng hoa và trở thành đội đầu tiên có sáu chiến thắng liên tiếp trong một kỳ Euro. Tây Ban Nha hạ nhiều đối thủ trong Top 10 FIFA, như Croatia, Italy, Đức rồi đến Pháp, để vào chung kết giải lớn đầu tiên kể từ năm 2012.

Đường vào chung kết cũng ghi nhận thành công của Tây Ban Nha trong việc chuyển đổi lối chơi. Thay vì tiki-taka, đề cao quyền kiểm soát bóng như các giải đấu lớn trước, Tây Ban Nha dưới trướng HLV Luis de la Fuente trình diễn thứ bóng đá tấn công tốc độ, khoáng đạt và trực diện hơn nhiều tại Đức lần này.

Việc họ dẫn đầu thống kê về số bàn ghi được với 13 bàn – gần gấp đôi con số 7 bàn của tuyển Anh – là minh chứng hùng hồn cho việc hiệu quả khi đội theo đuổi phong cách mới. Bàn thắng có thể đến với Tây Ban Nha từ cả ba tuyến, với việc các cầu thủ đá thấp như hậu vệ Dani Carvajal, tiền vệ phòng ngự Rodri cũng tham gia lập công, bên cạnh các tiền vệ công Olmo, Fabian Ruiz, Merino, các tiền đạo Morata, Torres hay cặp tiền vệ biên đang được ví như đôi cánh thiên thần – Nico Williams và Lamine Yamal.

Khả năng tấn công mạnh mẽ cũng giúp Tây Ban Nha giảm áp lực lên hàng phòng ngự, qua đó, che chắn tốt hơn cho khung thành của thủ môn Unai Simon. Qua sáu trận đã đấu, đoàn quân của De la Fuente mới thủng lưới ba bàn, ít hơn một so với Anh. Trong bốn đội đấu bán kết, Tây Ban Nha và Pháp phòng ngự tốt nhất, với cùng ba bàn thua từ đầu giải.

Nếu tiếp tục thắng Anh, Tây Ban Nha sẽ lập kỷ lục toàn thắng bảy trận trong một kỳ Euro và kỷ lục vô địch Euro bốn lần. Tây Ban Nha hiện là đội giành thành tích nhất Euro, với ba lần vô địch vào năm 1964, 2008, 2012, bằng tuyển Đức. Xếp sau là Italy và Pháp với hai lần đăng quang.

Tây Ban Nha toàn thắng ba trận chung kết giải đấu lớn gần nhất, gồm Euro 2008, 2012 và World Cup 2010. Nhưng chưa có đội tuyển châu Âu nào thắng bốn trận chung kết giải đấu lớn liên tiếp.

Với 63 tuổi 23 ngày vào thời điểm diễn ra trận đấu tại Berlin, De la Fuente sẽ là HLV lớn tuổi thứ ba dẫn dắt các đội dự trận chung kết Euro, sau Luis Aragones cũng với Tây Ban Nha vào năm 2008 (69 tuổi 337 ngày) và Otto Rehhagel với Hy Lạp năm 2004 (65 tuổi 330 ngày). Cả hai tiền bối của Fuente đều hưởng niềm vui chiến thắng ở hai trận chung kết này.

Đây sẽ là lần thứ ba Tây Ban Nha gặp Anh tại Euro. “Tam Sư” toàn thắng hai lần trước, với tỷ số 2-1 ở vòng bảng năm 1980, và thắng trên loạt luân lưu sau khi hòa 0-0 ở tứ kết năm 1996.

Nhưng Anh không ghi bàn ở ba trong bốn trận gặp Tây Ban Nha ở những giải đấu lớn (World Cup và Euro), với hai trận gần nhất tại World Cup 1982 và Euro 1996 đều kết thúc với tỷ số 0-0.

Tây Ban Nha thắng bảy, hòa ba và thua bốn qua 14 lần gặp Anh gần nhất trên mọi đấu trường. Trước đó, họ có chuỗi thua bảy trận liên tiếp trên mọi đấu trường khi gặp “Tam sư”.

Anh thắng Tây Ban Nha 3-2 ở lần đối đầu gần nhất tại Nations League vào tháng 10/2018. Cú đúp của Raheem Sterling và bàn của Marcus Rashford giúp đội khách dẫn 3-0 ở hiệp một tại Seville, trước khi Paco Alcacer và Sergio Ramos rút ngắn cách biệt trong hiệp hai.

Siêu máy tính Opta đánh giá Tây Ban Nha cao hơn với 40,5% cơ hội thắng trong 90 phút chính thức – so với 29% của Anh. Tính cả hiệp phụ và loạt luân lưu, thầy trò Luis de la Fuente có 60,4% cơ hội vô địch – so với 39,6% của đội bóng dưới trướng Southgate.

Người hâm mộ có thể kỳ vọng vào diễn biến căng thẳng và kịch tích trên sân Olympic. Tây Ban Nha sẽ trở lại đỉnh cao châu Âu sau 12 năm, hay tuyển Anh sẽ có lần đầu tiên vô địch để cuối cùng có thể “đưa bóng đá trở về nhà”, như khẩu hiệu và tham vọng mà họ đeo đuổi từ Euro 2020?

Hồng Duy