Foden đang xuất sắc thế nào tại Ngoại hạng Anh

“Foden luôn là cầu thủ tài năng, nhưng giờ trưởng thành và đọc trận đấu tốt hơn, đặc biệt là phòng ngự”, Guardiola ca ngợi học trò sau khi thắng Man Utd 3-1 ở vòng 27 Ngoại hạng Anh. “Foden có thể đá trung tâm, đá cánh phải thì chạy cắt vào trung lộ và ghi bàn khi đá cánh trái. Tôi có thể nói gì đây? Foden hiện là cầu thủ hay nhất Ngoại hạng Anh xét về những điều mà cậu ấy có thể làm tốt. Không thể tin được”.

Phát biểu của HLV Tây Ban Nha gây chú ý trong tuần qua và chuyên gia Alex Keble đã phân tích trên trang chủ Ngoại hạng Anh để trả lời câu hỏi Foden có phải là cầu thủ xuất sắc nhất giải không?

Tính linh hoạt của Foden

“Xét về những điều Foden có thể làm” là cách Guardiola ca ngợi cầu thủ kiến tạo lối chơi đa năng và toàn diện nhất ở Ngoại hạng Anh. Đây cũng là những phẩm chất mà Guardiola đặc biệt yêu thích – khả năng thi đấu ở cường độ cao trong không gian chật hẹp và ở bất kỳ đâu trên sân.

Tính riêng mùa này, Foden đã chơi năm vị trí, gồm tiền vệ cánh trái, cánh phải, tiền vệ trung tâm (số 8), tiền vệ công (số 10) và tiền đạo ảo. Trong 25 lần đá chính, cầu thủ người Anh xuất phát bên phải 16 lần, bên trái 4 lần, ở trung lộ 5 lần và chuyển đổi vị trí giữa trận 6 lần.

Không cầu thủ nào khác trong đội hình của Guardiola di chuyển, thay đổi vị trí nhiều như vậy, và cũng không ai khác có cùng kỹ năng. Foden có khả năng đỡ bước một, rê dắt của tiền vệ cánh, cùng sự sáng tạo, dứt điểm sắc bén của cầu thủ số 10.

Từ đầu mùa, Foden có 69 lần kéo bóng vào một phần ba cuối sân – nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào khác ở Ngoại hạng Anh, và tạo cơ hội nhiều thứ ba từ những tình huống bóng sống (50). Tính riêng tại Man City, cầu thủ 23 tuổi dẫn đầu ở thông số dứt điểm (83), chạm bóng ở một phần ba sân đối phương (966) và số đường chuyền vào vòng cấm (49).

Foden ghi 11 bàn và kiến tạo năm trong 14 trận gần nhất trên mọi đấu trường, gồm sáu bàn trong sáu lần ra sân gần nhất tại Ngoại hạng Anh. Foden trưởng thành qua từng năm, như các số liệu thống kê cho thấy, nhưng với mức độ tiến bộ không cao.

Thông số này trên mọi đấu trường ở các mùa trước của Foden lần lượt là 9 bàn, 5 kiến tạo qua 28 trận mùa 2021-2022, 11 bàn, 6 kiến tạo qua 32 trận mùa 2022-2023. Mùa này, tiền vệ Anh đã ghi 11 bàn và kiến tạo 7 qua 27 trận. Thống kê đó cho thấy khác biệt lớn nhất chỉ đơn giản là Foden được ra sân thường xuyên hơn từ đầu mùa.

Do Kevin de Bruyne chấn thương dài hạn, Guardiola xếp Foden ở vị trí trung tâm hơn, nơi anh có thể tạo tầm ảnh hưởng lớn hơn lên lối chơi của cả đội. Mùa trước, Foden chỉ đá chính một trận với tư cách số 8 hoặc số 10 ở vòng hạ màn, và anh không chơi một phút nào ở Ngoại hạng Anh trong vai trò đó mùa 2021-2022.

Quan trọng hơn, ngay cả khi xuất phát ở cánh trái hoặc cánh phải, mùa này, Foden được tự do hơn để di chuyển vào khu vực giữa sân, khai thác khoảng trống giữa trung vệ và hậu vệ cánh đối phương. Điều đó cho thấy anh ngày càng được HLV Guardiola tin cậy.

Điều này được thể hiện rõ ở đồ họa bên dưới. Mùa này, Foden hoạt động tích cực hơn rất nhiều ở vị trí trung tâm so với mùa trước. Đây là vị trí tốt nhất của Foden, ngay cả khi cầu thủ 23 tuổi xuất phát ở vai trò rộng hơn. Khả năng kiểm soát bóng, sự khôn ngoan khi cần lướt qua cầu thủ đối phương khiến Foden trở thành tài sản quý giá của Guardiola và là một trong những cầu thủ hay nhất Ngoại hạng Anh.

Nhưng liệu Foden có phải cầu thủ hay nhất giải? Foden tạo 50 cơ hội từ các pha bóng sống, kém Martin Odegaard (55) và Bruno Fernandes (52). Trong đó, Foden tạo chín “cơ hội rõ ràng” cho đồng đội, thông số bằng 10 cầu thủ khác tại giải và kém tới 12 người, trong đó có Mohamed Salah (18), Son Heung-min (14), Odegaard, Fernandes, Bukayo Saka (13), Pascal Gross (11).

Khả năng sáng tạo được xét đến bởi Foden thường hoạt động quanh vòng cấm với 58% số lần chạm bóng ở Ngoại hạng Anh mùa này đến ở một phần ba cuối sân. Tiền vệ của Man City xếp thứ 10 ở chỉ số kiến tạo kỳ vọng (xAG) là 6,2 và thứ 16 với chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) là 8,2.

Theo Alex Keble, những thông số kể trên cho thấy Foden hiện không phải là cầu thủ hay nhất Ngoại hạng Anh.

Vậy ai là cầu thủ hay nhất giải? Tại Man City, ứng viên nặng ký nhất là Erling Haaland – người dẫn đầu danh sách Vua phá lưới với 18 bàn qua 21 lần đá chính.

Cái tên tiềm năng khác là Rodri – người không nhận được nhiều sự chú ý như Foden, Haaland nhưng là nhân tố quan trọng nhất trong hệ thống của Guardiola. Tại Ngoại hạng Anh mùa này, Rodri dẫn đầu ở các thông số chạm bóng (2.786), đường chuyền chính xác (2.343), đường chuyền tịnh tiến (261) và đường chuyền vào một phần ba cuối sân (268). Rodri đá điềm tĩnh, kết nối các tuyến, thoát pressing và kiểm soát mọi thứ như Sergio Busquets từng làm ở Barca.

Declan Rice có tác động tương tự sau khi chuyển đến Arsenal với phí chuyển nhượng kỷ lục 137 triệu USD. Rice giúp Arsenal trở thành CLB có hàng thủ tốt nhất Ngoại hạng Anh, khi nhận bàn thua ít nhất (23), giữ sạch lưới nhiều trận nhất (10) và thủng lưới ít nhất từ những tình huống bóng sống (17).

Nếu xét về những cầu thủ tấn công, Bukayo Saka đang có mùa giải thăng hoa hơn Foden. Ngôi sao của Arsenal dẫn đầu Ngoại hạng Anh ở chỉ số kiến tạo kỳ vọng (8,8) và số lần chạm bóng trong vòng cấm đối phương (192).

Nếu tính về đóng góp tạo nên bàn thắng, Ollie Watkins dẫn đầu với 26 lần góp dấu giày vào bàn thắng, gồm 16 bàn và 10 kiến tạo cho Aston Villa. Xếp sau là Mohamed Salah với 15 bàn và chín kiến tạo, còn Foden chỉ đứng thứ sáu với 11 lần góp dấu giày vào bàn thắng.

Trong đó, dù chỉ đá chính 20 trận, Salah lại là cầu thủ tạo nhiều “cơ hội rõ ràng” nhất Ngoại hạng Anh với 18 lần. Ngôi sao Ai Cập có trung bình 1,21 lần góp dấu giày vào bàn thắng (ghi bàn hoặc kiến tạo) mỗi 90 phút – thông số tốt nhất của anh kể từ mùa 2017-2018. Salah cũng có tổng xG và xAG, không tính phạt đền, là 0,95 mỗi 90 phút – mức cao nhất trong sự nghiệp.

Theo Alex Keble, những thông số này cho thấy Salah đang đạt phong độ cao nhất sự nghiệp và bỏ xa Foden trong cuộc đua cầu thủ hay nhất Ngoại hạng Anh.

Hồng Duy