Câu trả lời cho những câu hỏi này nằm ở việc nền kinh tế Mỹ sẽ hạ cánh mềm hay rơi vào suy thoái. Cả hai kịch bản này đều nói lên một điều rằng Fed sắp bắt đầu cắt giảm lãi suất, sớm nhất có thể vào tháng 3/2024. Theo hãng tin Bloomberg, kỳ vọng trên thị trường ở thời điểm này là Fed sẽ giảm lãi suất tổng cộng ít nhất 1,25 điểm phần trăm trong năm tới. Lãi suất giảm sẽ mở đường cho lợi suất trái phiếu tiếp tục đi xuống và giá trái phiếu duy trì xu hướng phục hồi.
ĐÀ PHỤC HỒI MẠNH MẼ CỦA GIÁ TRÁI PHIẾU
Nhưng không thể loại trừ khả năng thị trường sẽ còn trải qua những đợt biến động khó lường. Các số liệu kinh tế xung đột có thể làm gia tăng những mối hoài nghi về tình trạng của nền kinh tế và đường đi lãi suất của Fed. Và giới chức Fed có thể sẽ tiếp tục nhắc nhở thị trường rằng ngân hàng trung ương này sẽ không vội vã trong việc nới lỏng chính sách tiền tệ.
Tuần trước, Chủ tịch Fed Jerome nói rằng chính sách tiền tệ đã ở trong vùng thắt chặt, nhưng còn “quá sớm” để nói về việc cắt giảm lãi suất ở thời điểm này. Nhưng sự thận trọng này của ông Powell không đủ để ngăn giới đầu tư tiếp tục mua mạnh trái phiếu, khiến lợi suất giảm xuống sâu hơn.
Tuần này, theo thông lệ, các quan chức Fed sẽ giữ im lặng trước công chúng trước khi bước vào cuộc họp chính sách tiền tệ tiếp theo. Cuộc họp cuối cùng trong năm 2024 của Uỷ ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) – cơ quan ra quyết sách trong Fed – sẽ diễn ra vào ngày 12-13/12 theo giờ Mỹ.
Lợi suất của trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đóng cửa phiên ngày thứ Sáu vừa rồi ở mức 4,213%, thấp nhất 12 tuần. Cách đây hơn 1 tháng, lợi suất của kỳ hạn này vượt 5%, cao nhất trong 16 năm.
Trái phiếu kho bạc Mỹ có thể đang tăng giá quá nhanh, và các nhà giao dịch trái phiếu cũng đã có những lần “bỏng tay” vì đặt cược quá sớm vào sự xoay trục chính sách tiền tệ của Fed. Tuy nhiên, trên thị trường ở thời điểm hiện tại vẫn có một cảm giác rằng lợi suất đã qua đỉnh trong chu kỳ này, và các số liệu kinh tế yếu đi sẽ đến một lúc nào đó khiến một lượng lớn trong số tiền mặt kỷ lục gần 6 nghìn tỷ USD đang nằm trong các quỹ thị trường tiền tệ phải đổ vào trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn dài với mức lợi suất trên 4%. Dù đã giảm 60 điểm cơ bản trong tháng 11, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm vẫn đang cao hơn nhiều so với mức đáy thiết lập hồi đầu năm nay, thời điểm mà cuộc khủng hoảng ngân hàng khu vực Mỹ thổi bùng nỗi lo suy thoái.
“Fed đã ‘phê chuẩn’ những chuyển động này của thị trường khi nói rằng các số liệu kinh tế đã yếu đi. Điều đó giúp thị trường cảm thấy thoải mái hơn và có khuynh hướng đi hơi quá xa một chút”, nhà quản lý danh mục Michael Cudzil của quỹ đầu tư trái phiếu khổng lồ Pimco nhận định.
Loạt số liệu kinh tế Mỹ công bố trong tuần này sẽ là một “bài kiểm tra” quan trọng đối với các nhà đầu cơ giá lên trên thị trường trái phiếu, trong đó quan trọng nhất là báo cáo việc làm tổng thể tháng 11 dự kiến được Bộ Lao động Mỹ công bố vào ngày thứ Sáu.
Các chuyên gia kinh tế được Bloomberg khảo sát dự báo số việc làm mới được tạo ra trong khu vực phi nông nghiệp của nền kinh tế lớn nhất thế giới trong tháng 11 là 200.000, tăng từ mức 150.000 của tháng trước đó, nhờ việc nhiều công nhân đình công quay trở lại làm việc. Tỷ lệ thất nghiệp được dự báo giữ nguyên ở mức 3,9%, còn tốc độ tăng tiền lương được dự báo giảm nhẹ còn 4% so với cùng kỳ năm ngoái.
NHÀ ĐẦU TƯ ĐANG “ĂN MỪNG” QUÁ SỚM?
Các số liệu gần đây cho thấy lạm phát ở Mỹ giảm nhanh hơn dự báo, củng cố niềm tin rằng đợt tăng lãi suất gần đây nhất của Fed, diễn ra vào tháng 7/2023, đã là lần tăng cuối cùng của chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ này – theo nhà quản lý danh mục trái phiếu Kelsey Berro của công ty JPMorgan Asset Management. Theo ông Berro, lợi suất trái phiếu có thể tăng trở lại vào bất kỳ thời điểm nào, nhưng sẽ còn giảm thấp hơn nữa nếu thị trường tiếp tục đặt cược vào việc Fed cắt giảm lãi suất trong năm 2024.
Sau báo cáo việc làm, “phép thử” tiếp theo đối với thị trường trái phiếu sẽ là báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11 công bố vào ngày thứ Ba tuần tới. Tiếp đó sẽ là cuộc họp chính sách tiền tệ cuối cùng trong năm 2023 của Fed, diễn ra vào ngày 12-13/12 theo giờ Mỹ. Trong lần họp này, Fed sẽ cập nhật định kỳ dự báo “dot-plot” về lãi suất và các dự báo khác về tăng trưởng, lạm phát và việc làm. Dự báo mới của Fed về lãi suất có thể sẽ làm gia tăng sự bấp bênh trên thị tường, bởi so với dự báo của Fed, dự báo của thị trường về lãi suất sau 12 tháng đang cao hơn 0,5 điểm phần trăm.
Trong phần lớn thời gian của năm nay, thị trường trái phiếu, cổ phiếu cùng nhiều tài sản khác đã cùng đương đầu với áp lực giảm giá vì kỳ vọng Fed giữ lãi suất cao hơn lâu hơn. Giờ đây, thị trường đang cảm nhận một hướng đi rõ ràng hơn của lãi suất, cho rằng lãi suất sắp giảm. Vậy liệu có chuyện nhà đầu tư đang ăn mừng quá sớm hay không?
Ông Mark Dowding, Giám đốc đầu tư tại London của RBC BlueBay Asset Management, dự báo lợi suất trái phiếu sẽ tăng lên trong những tuần tới, khi nhà đầu tư chốt lời trái phiếu sau đợt tăng giá từ đầu tháng 11 tới nay.
“Giá trái phiếu đã phục hồi từ đầu tháng 11, và chúng tôi đã chốt lãi. Từ tuần trước, chúng tôi chuyển sang bán khống”, ông Dowding tiết lộ.
Số liệu thống kê công bố tuần vừa rồi cho thấy chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) lõi, thước đo lạm phát được Fed ưa chuộng, tăng 3,5% trong tháng 10. Tuy PCE lõi tiếp tục giảm tốc, ông Dowding nói rằng khó có chuyện Fed bắt đầu giảm lãi suất trước khi chỉ số này giảm dưới 3%. RBC Blue dự báo PCE lõi của Mỹ chỉ giảm dưới 3% vào nửa sau của năm 2024.
“Chúng tôi cho rằng thị trường đặt cược quá sớm đối với việc Fed bắt đầu giảm lãi suất”, vị giám đốc đầu tư nhận định.
