Chiều 23/5, tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 5, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Giá (sửa đổi); đồng thời Quốc hội thảo luận về dự thảo luật này.
Trước đó, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận tại Tổ và tại Hội trường về dự án Luật Giá (sửa đổi). Trên cơ sở tổng hợp ý kiến của đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Ủy ban Tài chính, Ngân sách phối hợp với cơ quan soạn thảo, các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.
ĐƯA THỊT LỢN VÀ SỮA CHO NGƯỜI CAO TUỔI VÀO DANH MỤC BÌNH ỔN GIÁ
Về vấn đề bình ổn giá, đa số ý kiến đề nghị giữ như quy định của Luật hiện hành. Theo đó, cần quy định rõ mặt hàng bình ổn giá trong Luật, trường hợp cần điều chỉnh, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Một số ý kiến đề nghị giao Chính phủ quy định về danh mục hàng hóa bình ổn giá. Một số ý kiến đề nghị bổ sung hàng hóa, dịch vụ cụ thể vào Danh mục bình ổn giá.
Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhấn mạnh, giá là vấn đề ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến từng người dân, doanh nghiệp, liên quan ổn định thị trường. Do đó cần được quy định cụ thể trong Luật nhằm tạo sự công khai, minh bạch, đặc biệt nhằm tránh việc lạm dụng để mở rộng phạm vi các mặt hàng thuộc diện bình ổn giá, hạn chế sự can thiệp từ cơ quan quản lý nhà nước đến quy luật cung cầu; bảo đảm tính pháp lý chắc chắn, ổn định, giúp doanh nghiệp, người dân đang kinh doanh những mặt hàng thuộc diện bình ổn giá có chiến lược kinh doanh phù hợp. Việc quy định rõ danh mục các mặt hàng bình ổn giá trong Luật cũng khắc phục tình trạng “luật khung, luật ống”.
Ngoài ra, để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời, Luật Giá hiện hành cũng đã quy định trường hợp cần điều chỉnh danh mục các mặt hàng bình ổn giá, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Vì vậy, để đúng với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan dân cử, bảo đảm công khai, minh bạch về chính sách nhưng vẫn đáp ứng tính linh hoạt, kịp thời, phù hợp thực tiễn, so với Dự thảo Luật đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4, Dự thảo Luật đã được chỉnh lý, hoàn thiện theo hướng giữ như quy định của Luật hiện hành.
Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã phối hợp với Cơ quan soạn thảo bổ sung Phụ lục quy định những mặt hàng bình ổn giá. Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã phối hợp cùng Cơ quan soạn thảo và các Bộ, ngành, cơ quan liên quan để rà soát, đánh giá cụ thể Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá.
Theo đó, Luật Giá hiện hành quy định 11 hàng hóa, dịch vụ. Tuy nhiên, qua rà soát, đánh giá tình hình thực hiện trong thời gian qua và so với các tiêu chí tại Khoản 1 Điều 17 Dự thảo Luật: là hàng hóa, dịch vụ thiết yếu; có ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế xã hội, sản xuất kinh doanh và đời sống người dân cho thấy một số mặt hàng không còn phù hợp.
Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá theo phụ lục trong dự thảo luật sẽ gồm 10 mặt hàng: Xăng, dầu thành phẩm; Khí dầu mỏ hóa lỏng; Sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi; sữa dành cho người cao tuổi; Thóc tẻ, gạo tẻ; Thịt lợn; Phân đạm; phân DAP; phân NPK; Thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản; Vaccine phòng bệnh cho gia súc, gia cầm; Thuốc bảo vệ thực vật; Thuốc phòng bệnh, chữa bệnh cho người thuộc danh mục thuốc chữa bệnh thiết yếu sử dụng tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
Đối với mặt hàng điện hiện thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá (kể cả giá bán lẻ, bán buôn cũng như tại các khâu phát, truyền tải…). Việc định giá, điều chỉnh giá do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền định giá quyết định nên về cơ bản đã bao quát các mục tiêu về ổn định giá cả, tác động đến đời sống người dân, doanh nghiệp cũng như chính phương án kinh doanh của doanh nghiệp điện. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho đưa mặt hàng này ra khỏi Danh mục bình ổn giá.
Ý kiến của một số đại biểu đề nghị bổ sung sữa dành cho người cao tuổi và thịt lợn (thịt heo) vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá để đảm bảo cơ sở triển khai trong các trường hợp cũng như đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Qua rà soát, các mặt hàng này đáp ứng tiêu chí hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá quy định tại Dự thảo Luật. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho đưa mặt hàng này vào Danh mục bình ổn giá.
QUỐC HỘI SẼ XEM XÉT QUYẾT ĐỊNH CÁC MẶT HÀNG BÌNH ỔN GIÁ
Liên quan đến mặt hàng điện đưa ra khỏi danh mục, đại biểu Nguyễn Quốc Luận, Đoàn Yên Bái cho rằng hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá được quy định tại Phụ lục 1 ban hành kèm theo dự thảo luật gồm 10 loại hàng hóa, dịch vụ nhưng không bao gồm giá điện. Giá điện đang quy định tại Phụ lục 2 Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước quy định giá.
Đại biểu Luận góp ý nên bổ sung giá điện vào Phụ lục Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá vì đây là hàng hóa, dịch vụ quan trọng liên quan trực tiếp đến đời sống người dân, hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức, doanh nghiệp, tác động lớn đến kinh tế xã hội, sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân.
Đại biểu phân tích, thực tiễn thời gian qua cho thấy, loại hàng hóa này chỉ có tăng, không giảm. Tuy nhiên, việc tăng giá điện vẫn chưa đủ để bù đắp chi phí, dẫn đến ngành điện bị lỗ lớn, gây ra mất cân đối dòng tiền và kéo theo nhiều hệ lụy. Do đó đại biểu Luận đề nghị loại hóa này cần được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện các giải pháp, biện pháp nhằm ổn định giá và đưa vào Danh mục thì hợp lý hơn.
Cùng quan điểm này, Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đồng Tháp đề nghị đưa vào danh mục hàng hóa dịch vụ bình ổn giá thay vì là mặt hàng do Nhà nước định giá, bởi đây là mặt hàng thiết yếu, tất cả người dân đều sử dụng.
Đồng tình với việc duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu, nhưng đại biểu Hòa cho rằng việc giao cho doanh nghiệp quản lý Quỹ là không phù hợp mà cần giao Bộ Tài chính quản lý. Đại biểu cũng đề nghị quy định rõ thời điểm không tiếp tục duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu để phù hợp với nền kinh tế thị trường.
Ngoài ra, đại biểu cho rằng cần quy định cụ thể danh mục bình ổn giá trong luật để hạn chế tối đa sự can thiệp của cơ quan nhà nước; khi cần thiết trình Ủy ban Thường vụ quyết định thay đổi danh mục này.
Góp ý vấn đề này, Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, Đoàn Tp.Hồ Chí Minh nhận xét, danh mục này vẫn chưa thực sự thuyết phục. Tại sao chọn thịt lợn, vật tư phân bón của ngành nông nghiệp… vào danh mục bình ổn giá? Trong khi đó qua đợt dịch Covid-19 cho thấy gạo, nước mắm, thực phẩm… mới là thiết yếu. Vì vậy, không nên quy định cụ thể các mặt hàng trong danh mục và danh mục này nên mở.
