Nhà làm phim Nhật Bản Hirokazu Koreeda đã tự khẳng định phong cách của mình, thông qua những tác phẩm xuất sắc, được đánh giá cao và nhận được sự yêu thích như: After Life (1998), Nobody Knows (2004), I Wish (2011), Like Father, Like Son (2013),… Và nhân dịp nhà làm phim tham dự Liên hoan phim quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ nhất – HIFF 2024, diễn ra từ ngày 06 đến 13.04.2024, Koicine có bài viết giới thiệu về cuộc đời, sự nghiệp và những bộ phim mà ông yêu thích.
Phong cách và sự nghiệp của Hirokazu Koreeda
Đạo diễn Hirokazu Koreeda bắt đầu con đường làm phim bằng cách trau dồi kỹ năng của mình với tư cách là một nhà biên kịch phim tài liệu và đạo diễn truyền hình. Sau đó Hirokazu Koreeda ra mắt bộ phim viễn tưởng đầu tay của mình Maborosi vào năm 1995 và nhanh chóng được các nhà phê bình phương Tây xác định là một trong những nhân tố mới, có ảnh hưởng lớn đến ‘Làn sóng mới những năm 90’ của Nhật Bản.
Những tác phẩm đầy suy tư và thiền định của Hirokazu Koreeda ban đầu được so sánh với những bộ phim gia đình nhẹ nhàng của Yasujirō Ozu – một nhà làm phim hàng đầu trong Thời kỳ Hoàng kim của Điện ảnh Nhật Bản những năm 50. Nhưng trong những năm sau đó, Hirokazu Koreeda đã mở rộng đáng kể phong cách làm phim của mình.
Shoplifters là bộ phim Nhật Bản đầu tiên đoạt giải Palme d’Or trong hơn 20 năm; một chiến thắng bất ngờ mà chủ tịch Ban giám khảo Cate Blanchett cho biết “hoàn toàn khuất phục” hội đồng bình chọn. Tác phẩm của Hirokazu Koreeda mang đến một cái nhìn sâu sắc về một gia đình nghèo khó ở Tokyo. Phim đã thể hiện rõ nét nhất phong cách điện ảnh tinh tế của Hirokazu Koreeda, với nhịp điệu nhẹ nhàng, tập trung vào sự phức tạp của các mối quan hệ gia đình và những niềm vui nhỏ trong cuộc sống.
Hirokazu Koreeda phản ứng khi được so sánh với Yasujiro Ozu. “Tôi tất nhiên coi đó như một lời khen,” ông cẩn thận trả lời. “Tôi cố gắng nói lời cảm ơn với điều đó nhưng tôi nghĩ rằng các tác phẩm của tôi giống với phong cách của Mikio Naruse (đạo diễn Nhật Bản của những bộ phim về tầng lớp lao động u ám) và đạo diễn Ken Loach ”.
Đề tài xuất hiện nhiều nhất trong các bộ phim của Hirokazu Koreeda là gia đình, những khoảng trống đau đớn mà các nhân vật khác cố lấp đầy: “Tôi thích tạo một câu chuyện về những điều này. Điều quan trọng đó là câu chuyện về một gia đình mà một số thành viên không còn ở đó. Nhưng một người khác trong gia đinh, cố gắng đảm nhận vai trò của những người này. Họ cố gắng kết nối lại sợi dây gia đình đó. Tôi thích những câu chuyện kiểu như vậy. Nó ảnh hưởng đến tôi rất nhiều ”.
Hirokazu Koreeda tiếp tục giải thích rằng việc tạo ra và lấp đầy những khoảng trống là điều mà tất cả các gia đình đều hướng tới: “Trong 15 năm qua, tôi mất cha, mất mẹ và tôi có một cô con gái. Tôi đã trở thành một người cha. Vì vậy, tôi đã nhận ra rằng chúng ta luôn cố gắng để ‘ở giữa’. Những điều còn thiếu chính là cái mà chúng ta luôn cố gắng tiếp thu. Từ thế hệ cũ cho đến thế hệ sau này. ”
Bạn có thể nhận thấy điều đó rõ ràng qua các tác phẩm của Hirokazu Koreeda như: Our Little Sister, một bộ phim ngọt ngào và tinh tế dựa trên manga Umimachi Diary của Akimi Yoshida, kể về ba chị em gái đã trưởng thành sống cùng nhau trong một ngôi nhà của bà nội sau khi cha mẹ họ ly hôn vì ông có người phụ nữ khác. Tuy nhiên sau cái chết của cha, cả ba chị em đã quyết định sẽ chăm sóc cho cô em gái cùng cha khác mẹ mới xuất hiện của họ.
Like Father, Like Son (2013) của Hirokazu Koreeda thì đề cập đến việc hoán đổi những đứa con bị nhầm lẫn giữa hai gia đình. I Wish (2011) kể về việc hai anh em ruột phải sống xa nhau sau cuộc hôn nhân tan vỡ của cha mẹ họ. Still Walking (2008) của Hirokazu Koreeda là nỗi đau khổ của một gia đình khi mất đi đứa con trai vì cứu một cậu bé khác khỏi chết đuối. Trong khi đó Nobody Knows (2004) là câu chuyện đau lòng khi cậu bé 12 tuổi chăm sóc cho những đứa em của mình khi cha mẹ chúng bỏ đi.
Các chủ đề trong phim của Hirokazu Koreeda luôn đem đến một góc nhìn độc đáo nhưng cũng không kém phần buồn bã và chân thật. Khi nói đến điều này, Hirokazu Koreeda đã chia sẻ rằng ông muốn hiển thị những đối tượng mà mọi người thường bỏ quên, giúp họ trở nên dễ nhận diện hơn thông qua vai trò của mình với tư cách là một nhà làm phim.
Khi nói về gia đình của chính mình, Hirokazu Koreeda đã nói rằng mẹ anh chính là người có ảnh hưởng rất nhiều đến sự nghiệp của mình, khi bà cũng là một người yêu điện ảnh: “Mẹ tôi rất thích những bộ phim! Bà yêu mến Ingrid Bergman, Joan Fontaine, Vivien Leigh. Chúng tôi không thể cùng nhau đi xem phim, nhưng luôn xem phim của họ trên TV. Bà ấy sẽ dừng mọi công việc kinh doanh hay chuyện của gia đình để xem những bộ phim này. Chúng tôi đã xem phim cùng nhau. Vì vậy, tôi yêu thích điện ảnh giống như bà ấy. ”
Thê nhưng Hirokazu Koreeda cũng tiết lộ rằng bà đã thật sự phản đối việc ông muốn làm phim. Mẹ ông muốn ông trở thành một công chức vì nó an toàn hơn. Nhưng sau cũng chính bà là người đã rất tự hào về những bộ phim mà Hirokazu Koreeda tạo ra, thậm chí còn tặng những băng video về chúng cho mọi người xung quanh.
5 bộ phim yêu thích của Hirokazu Koreeda
Trên Rotten Tomatoes, Hirokazu Koreeda chia sẻ những ảnh hưởng của ông về hành trình làm phim của chính mình bằng cách tiết lộ 5 bộ phim yêu thích, bao gồm cả những tác phẩm kinh điển và những bộ phim đương đại xuất sắc gần đây:
- Floating Clouds (Mikio Naruse – 1955)
- Kes (Ken Loach – 1969)
- Brokeback Mountain (Lý An – 2005)
- The Umbrellas of Cherbourg (Jacques Demy – 1964)
- Secret Sunshine (Lee Chang Dong – 2007)
Trong đó tất nhiên sẽ có tác phẩm của hai nhà làm phim mà Hirokazu Koreeda đặc biệt yêu thích và chịu ảnh hưởng là Mikio Naruse và Ken Loach. Với Floating Clouds (Mikio Naruse – 1955), đây là bộ phim yêu thích nhất của Hirokazu Koreeda: “Đó là một bộ phim mà nếu tôi xem lại nó ở độ tuổi hai mươi và ba mươi và bốn mươi, nó sẽ tiếp tục đem đến những cảm nhận phức tạp mới và tiếp tục phát triển những cảm xúc đó trong tôi. Tôi chắc chắn rằng khi xem lại nó ở tuổi sáu mươi và bảy mươi, bộ phim vẫn sẽ làm được điều đó theo những cách mới. ”
Hirokazu Koreeda cho rằng bộ phim Kes (Ken Loach – 1969) là một trong những bộ phim về tuổi mới lớn hay nhất mọi thời đại: ” Tôi cần nói về thời kỳ đầu trong sự nghiệm của Ken Loach, bộ phim đầu tiên của anh ấy là Kes, diễn ra ở một thị trấn khai thác than của tầng lớp lao động. Khi những chú chim cắt bay trên bầu trời và sau đó những người thợ khai thác than đi sâu vào hầm mỏ. Bộ phim có rất nhiều yếu tố vô cùng thơ mộng và khuôn mặt cậu bé nhân vật chính sẽ luôn ở bên tôi.”
Danh sách phim yêu thích của Hirokazu Koreeda còn có bộ phim lãng mạn nổi tiếng, về LGBTQ là Brokeback Mountain của Lý An: “Xem lại các bộ phim của Lý An, tôi đã xem lại Brokeback Mountain, đó là một bộ phim mà tôi thực sự rất yêu thích. Tôi nghĩ ở một khía cạnh nào đó, nó giống như những đám mây bồng bềnh. Bộ phim đã mô tả về một mối quan hệ kéo dài giữa hai người yêu nhau và tất nhiên đó là một bộ phim rất, rất buồn.”
Secret Sunshine (2007) của nhà làm phim Hàn Quốc Lee Chang Dong, cũng nằm trong danh sách những tác phẩm yêu thích của Hirokazu Koreeda: “Tôi đã làm việc với đạo diễn Hàn Quốc Lee Chang Dong, người đã tạo ra Burning. Chúng tôi đã cùng nhau ở Los Angeles trong một chiến dịch của Học viện điện ảnh. Chúng tôi đã trải qua một khoảng thời gian cùng nhau. Bộ phim là tác phẩm yêu thích thứ 5 của tôi, từ cách đây hơn 10 năm. Phim kể về một giáo viên dạy piano có con trai bị bắt cóc. Đó là bộ phim mà tôi có thể xem đi xem lại nhiều lần. Tôi thực sự yêu thích nó.”
