Một nghề thiếu tới 304.000 nhân sự, nhiều người tưởng thu nhập thấp nhưng ở Nhật tuyển dụng lương cao rất nhiều

Nghề đặc biệt khát nhân lực

Các ngành học y khoa luôn thu hút sự quan tâm mạnh mẽ với mức điểm chuẩn thường xuyên nằm trong nhóm cao nhất. Theo thống kê, hơn 80% dân số Việt Nam có bảo hiểm y tế, 5% có bảo hiểm tư nhân và 73% phải trả một phần hoặc toàn bộ viện phí bằng tiền mặt. Sự tăng trưởng mạnh mẽ của các bệnh viện công và tư nhân cho thấy nhu cầu thăm khám, chữa bệnh ngày càng cao, dẫn đến nhu cầu nhân lực trong ngành y tăng theo.

Mặc dù vậy, ngành y tế Việt Nam đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng. Năm 2023, PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế, đã cho biết rằng trong giai đoạn 2021-2030, Việt Nam cần bổ sung khoảng 72.000 bác sĩ và 304.000 điều dưỡng viên.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm Ngày Quốc tế Điều dưỡng (12/5) do Bộ Y tế tổ chức, ông Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, nhấn mạnh tầm quan trọng của nghề điều dưỡng trong công tác chăm sóc sức khỏe. Hiện nay, nhân viên điều dưỡng chiếm từ 60-70% lực lượng lao động trong các cơ sở y tế.

“Một bệnh nhân, từ khi vào viện, trong suốt quá trình điều trị cho đến khi ra viện, đều được chăm sóc bởi các điều dưỡng viên,” ông Vương Ánh Dương cho biết. Trong suốt quá trình điều trị, thời gian điều dưỡng viên tiếp xúc với bệnh nhân chiếm tới 60-70%, qua đó ông khẳng định vai trò quan trọng của họ không chỉ trong chăm sóc sức khỏe mà còn trong quản lý và hỗ trợ bệnh nhân.

Tuy nhiên, ngành điều dưỡng đang đối diện với nhiều thách thức. Quan niệm “nghề điều dưỡng là phục vụ, chỉ làm theo y lệnh của bác sĩ” vẫn tồn tại ở nhiều nơi. Nhân lực điều dưỡng thiếu cả về số lượng và chất lượng chuyên môn so với nhiều quốc gia trong khu vực. Công tác chăm sóc bệnh nhân tại các cơ sở y tế còn phụ thuộc nhiều vào người nhà bệnh nhân, và điều dưỡng viên thường hành nghề không đúng với trình độ đào tạo.

Cơ hội việc làm rộng mở ở cả nước ngoài

Tại Việt Nam, Sở Y tế cho rằng tình trạng thiếu hụt nhân lực trong ngành điều dưỡng là do đặc thù công việc vất vả, áp lực cao và môi trường làm việc luôn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm bệnh, trong khi thu nhập lại không tương xứng.

Thực tế, nghề điều dưỡng vẫn có rất nhiều cơ hội phát triển. Kể cả tại nước ngoài, đây cũng là công việc được chú trọng. Chẳng hạn, Nhật Bản đã có chính sách mở rộng cho các thực tập sinh nước ngoài, bao gồm từ Việt Nam. Chính sách này không chỉ giúp Nhật Bản giải quyết vấn đề thiếu hụt nhân lực mà còn nâng cao kỹ năng cho lao động từ các quốc gia khác. Lương của ứng viên điều dưỡng và hộ lý tại Nhật Bản thường dao động từ 160.000 đến 180.000 JPY mỗi tháng (khoảng 26 – 30 triệu đồng), kèm theo các phụ cấp liên quan. Các ứng viên sẽ được đài thọ toàn bộ chi phí ăn ở, học tập, vé máy bay khứ hồi, visa, hỗ trợ sinh hoạt phí khi học tiếng Nhật và tham gia khóa đào tạo nâng cao.

Ứng viên hộ lý cần tốt nghiệp cao đẳng hoặc cử nhân điều dưỡng, không quá 35 tuổi. Ứng viên điều dưỡng ngoài các điều kiện trên còn phải có chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh và ít nhất 2 năm kinh nghiệm làm việc trong ngành điều dưỡng, bao gồm thời gian tập sự 9 tháng.

Đồng thời, để làm tốt công việc và đảm bảo đời sống thuận tiện, người lao động phải đạt chứng chỉ tiếng Nhật trình độ tối thiểu N4. Với chứng chỉ này, họ có thể nhanh chóng hòa nhập vào môi trường nước ngoài, phát huy chuyên môn. Đây là cơ hội tuyệt vời để các bạn trẻ được đào tạo bài bản về kỹ năng và ngoại ngữ, học hỏi thêm kinh nghiệm để có bước đệm vững chắc trước khi trở về Việt Nam. Kinh nghiệm làm việc ở Nhật sẽ giúp người lao động có thu nhập tốt và công việc ổn định, lâu dài.

Những tố chất và kỹ năng cần thiết cho điều dưỡng viên

Làm điều dưỡng viên là một công việc đòi hỏi nhiều tố chất và kỹ năng do liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người. Để thực hiện tốt công việc, một điều dưỡng viên cần có:

Kiến thức cơ bản về y khoa

– Hiểu biết về cấu tạo và chức năng cơ thể: Nắm rõ các kiến thức về cấu tạo, hoạt động và chức năng của cơ thể trong cả trạng thái bình thường và bệnh lý.

– Kiến thức về quy trình chăm sóc: Hiểu và nắm vững các nguyên tắc và quy trình cơ bản trong chăm sóc điều dưỡng.

– Kiến thức chuyên sâu về thuốc: Có khả năng đánh giá và xác định chính xác các loại thuốc cần thiết cho bệnh nhân, hỗ trợ bác sĩ trong việc kê đơn thông qua việc cung cấp thông tin về tình trạng bệnh nhân.

Một tinh thần “thép”

Các cơ sở y tế thường xuyên xảy ra các tình huống phức tạp, đòi hỏi điều dưỡng viên phải giữ được sự kiên định và bình tĩnh. Điều này giúp họ nhìn nhận vấn đề một cách rõ ràng và đưa ra hướng xử lý phù hợp.

Cẩn trọng và trách nhiệm

Công việc liên quan mật thiết đến sức khỏe con người nên điều dưỡng viên cần hạn chế tối đa sai sót. Sự cẩn trọng và tinh thần trách nhiệm là yếu tố cần thiết, giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.

Sự kiên nhẫn và biết lắng nghe

Y đức và lòng trắc ẩn là những yếu tố quan trọng giúp điều dưỡng viên gắn bó lâu dài với nghề. Họ cần kiên nhẫn và biết lắng nghe để hiểu tâm tư, nguyện vọng của bệnh nhân, từ đó truyền đạt lại một cách rõ ràng cho người nhà bệnh nhân và các bác sĩ.

Sự linh hoạt và nhanh nhẹn

Trong các tình huống khẩn cấp, điều dưỡng viên phải nhanh chóng và linh hoạt để đưa ra các quyết định chính xác, thực hiện sơ cứu kịp thời và hiệu quả nhằm cứu sống bệnh nhân.

Khả năng đánh giá chính xác

Khả năng đánh giá chính xác và toàn diện về tình trạng thể chất của bệnh nhân là kỹ năng vô cùng quan trọng. Các đánh giá này giúp ghi nhận tiến độ và tình trạng của bệnh nhân, từ đó phát hiện sớm những thay đổi và đưa ra phương án điều trị phù hợp.

Những tố chất và kỹ năng này không chỉ giúp điều dưỡng viên thực hiện tốt công việc mà còn đảm bảo an toàn và chất lượng chăm sóc cho bệnh nhân.

(Tổng hợp / Ảnh: Internet)