Mặc chiếc áo ba lỗ màu trắng bên trong khu nhà nhà kính mờ mịt hơi ẩm tại trang trại của mình ở Otofuke trên đảo Hokkaido, Nhật Bản, ông Hiroyuki Nakagawa đang hái những quả xoài chín để chuẩn bị đóng gói và vận chuyển đi tiêu thụ. Nhiệt độ bên ngoài khi ấy là -8 độ C vào một ngày tháng 12, nhưng bên trong nhà kính, nhiệt kế chỉ nhiệt độ 36 độ C.
Ông Nakagawa (62 tuổi) đã trồng xoài ở vùng Tokachi đầy tuyết của hòn đảo cực Bắc Nhật Bản từ năm 2011. Ông bán chúng với giá 230 USD (tương đương hơn 5 triệu đồng) mỗi quả.
Đúng, là hơn 5 triệu đồng/1 quả xoài. Một cái giá bất ngờ với thứ quả cực kỳ phổ biến ở Việt Nam và nhiều quốc gia Đông Nam Á. Thế nhưng, ông Nakagawa đã biến nó thành loại quả đắt nhất thế giới nhờ phương pháp trồng độc đáo.
Ông chưa bao giờ nghĩ rằng một ngày nào đó một thử nghiệm trong canh tác bền vững sẽ mang lại cho ông thành quả là những quả xoài ngon có giá đắt nhất thế giới như thế.
Quyết định bứt phá
Trước đây, ông Nakagawa từng điều hành một công ty xăng dầu. Ông bảo: “Lúc đầu, không ai để ý đến tôi cả. Nhưng trên mảnh đất này, ở Hokkaido, tôi muốn tạo ra thứ gì đó tự nhiên”.
Ông Nakagawa quyết định chuyển sang trồng xoài sau nhiều năm kinh doanh dầu mỏ. Bởi khi ấy, giá cả tăng cao khiến ông cảm nhận được sự cần thiết phải nhìn xa trông rộng hơn thay vì trông chờ vào nhiên liệu hóa thạch.
Một nông dân trồng xoài từ tỉnh Miyazaki phía Nam đất nước khẳng định chắc nịch rằng việc trồng xoài trong những tháng mùa đông là khả thi. Vì thế ông Nakagawa đã xây dựng trang trại của mình và bắt đầu thành lập công ty khởi nghiệp mang tên Noraworks Japan. Vài năm sau, ông đăng ký nhãn hiệu xoài của mình là Hakugin no Taiyo, có nghĩa là “Mặt trời trong tuyết”.
Bí quyết của Nakagawa là sử dụng hai nguồn tài nguyên thiên nhiên cực kỳ nổi tiếng ở quê hương Hokkaido của ông – tuyết và suối nước nóng onsen.
Ông lưu trữ tuyết từ những tháng mùa đông và sử dụng nó vào mùa hè để làm mát nhà kính, đánh lừa các loại trái cây nở hoa muộn. Sau đó, vào mùa đông, ông sử dụng suối nước nóng tự nhiên để làm ấm nhà kính và thu hoạch khoảng 5.000 quả xoài trái vụ.
Quá trình này cho phép xoài chín trong những tháng lạnh hơn khi có ít côn trùng tấn công, điều đó có nghĩa là ông không cần phải sử dụng thuốc trừ sâu.
Khí hậu ẩm thấp của Hokkaido cũng làm giảm nhu cầu sử dụng hóa chất loại bỏ nấm mốc. Thêm vào đó, việc thu hoạch vào mùa đông – khi những người nông dân đang rảnh rỗi – cho phép tiếp cận lao động tốt hơn vào thời điểm Nhật Bản phải đối mặt với tình trạng thiếu nhân công, đặc biệt là ở các vùng nông thôn.
Nhưng tất cả điều đó mới chỉ là một phần trong sự thành công của ông Nakagawa. Quan trọng hơn cả là ông đã tạo ra những quả xoài chất lượng hảo hạng. Chúng có vị ngọt hơn nhiều so với xoài bình thường với hàm lượng đường cao hơn khoảng 15 độ brix (được dùng để biểu thị độ đường hay độ ngọt trong các loại trái cây hoặc các loại rau củ). Hơn thế, những quả xoài của ông còn có phần thịt thơm mịn như bơ, không hề có xơ.
Thu về tiền tỷ
Yếu tố mới lạ về phương pháp sản xuất, canh tác đã thu hút khách hàng cũng như các nhà bán lẻ. Vào năm 2014, chuỗi bách hóa Isetan đã trưng bày một trong những quả xoài của ông Nakagawa tại chi nhánh cửa hàng Shinjuku ở thủ đô Tokyo và sau đó nó được bán với giá gần 400 USD/quả (tương đương 9,3 triệu VNĐ).
Mức giá cao ngất ngưởng cho 1 quả xoài đã trở thành tiêu đề, thu hút nhiều sự chú ý hơn và khiến nó trở thành một mặt hàng quý.
Trên trang web chính thức nơi khách hàng có thể đặt hàng, họ thường phải nhìn dòng chữ “SOLD OUT” (bán hết) bằng phông chữ lớn, đậm màu đỏ.
Khách hàng của ông Nakagawa bao gồm các chủ nhà hàng như “Nữ đầu bếp giỏi nhất châu Á 2022” Natsuko Shoji, người đã sử dụng nó làm nguyên liệu trong món bánh hoa xoài.
Ông cũng có khách hàng ở nước ngoài và xuất khẩu bán cho các nhà bán lẻ cao cấp, chẳng hạn như City’super ở Hong Kong.
Kể từ đó, ông Nakagawa phát hiện ra nhiều lợi ích bất ngờ hơn của việc trồng trọt vào mùa đông. “Bởi vì chúng tôi không sử dụng thuốc trừ sâu, công ty chè Lupicia đã tìm gặp tôi để bàn bạc hợp tác sử dụng lá cây để làm trà xoài”, ông vừa nói vừa nhẹ nhàng vỗ về một cái cây.
Thành công vang dội như vậy nhưng ông Nakagawa vẫn chưa hài lòng. Ông đặt mục tiêu nâng cao các sản phẩm nhiệt đới khác bằng phương pháp tương tự để biến Tokachi thành một trung tâm sản xuất trái cây vào mùa đông và thúc đẩy nền kinh tế địa phương. Tiếp theo đây, ông đang để mắt đến một loại trái cây ngon ngọt khác được biết là phát triển mạnh ở vùng khí hậu ấm hơn: Đào.
“Tôi thích xoài, nhưng trời ơi, tôi còn thích đào nhiều hơn nữa”.