Sẽ thật tuyệt vời nếu chúng ta có thể giúp trẻ lớn lên với lòng tự tin trong cuộc sống, để trẻ không chỉ tồn tại mà còn phấn đấu vươn lên. Một đứa trẻ tự tin cần có những suy nghĩ tích cực và thực tế về khả năng của mình.
Nhưng làm thế nào để nuôi dưỡng sự tự tin của trẻ? Cha mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:
Ảnh minh họa
01. Con cái cũng cần thể diện
“Bên ngoài, cái nào quan trọng hơn, mặt mẹ hay mặt con?”. Đây là câu hỏi của một bà mẹ dành cho con gái mình. Trong chương trình Thiếu niên nói của Trung Quốc, một nữ sinh trung học đã bước lên sân khấu, dũng cảm nhắn gửi mẹ: Khi giáo dục con, nên thực hiện sau cánh cửa đóng kín thay vì tung hê trước mặt người ngoài.
Nhưng người mẹ phớt lờ yêu cầu của con gái, thay vào đó lại tra hỏi con. Theo lời của người mẹ, thể diện của con gái không bao giờ quan trọng bằng việc giữ gìn uy tín của phụ huynh. Cuối chương trình, dù hai mẹ con nắm tay nhau và làm hòa trước khán giả nhưng dường như họ bị ngăn cách bởi một bức tường khó vượt qua.
Tất cả chúng ta đều quý trọng và giữ gìn thể diện của mình, nhưng chúng ta không bao giờ nghĩ rằng con cái mình cũng cần thể diện. Trước công chúng, lời nói của cha mẹ như con dao sắc bén, đâm vào lòng con cái. Dù dạy dỗ bằng lời lẽ chính đáng hay vạch trần khuyết điểm của con, thì điều này cũng khiến đứa trẻ xấu hổ, là ký ức không thể nào quên đối với nhiều em trong suốt cuộc đời.
John Locke, một nhà giáo dục nổi tiếng người Anh từng nói: “Cha mẹ càng không công khai lỗi lầm của con cái, con cái càng coi trọng danh tiếng của bản thân. Vì vậy con càng cẩn thận để duy trì sự khen ngợi”.
02. Con cái cũng có lòng tự trọng
Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền một câu chuyện khiến nhiều người bức xúc. Có một cậu bé trốn trong một tòa nhà, trên người chỉ có chiếc quần lót. Khi người dân trong khu dân cư phát hiện, họ lập tức gọi cảnh sát để tìm hiểu chuyện gì đã xảy ra. Người hàng xóm tốt bụng đã mang quần áo cho em, nhưng em không nhận đồ, cũng không đáp lại.
Mãi đến khi cảnh sát đến hỏi thăm mọi người mới biết, thì ra vì điểm thi không tốt nên cậu bé bị lột quần áo và đuổi ra khỏi nhà. Có thể thấy, đứa trẻ rõ ràng bị kích động, trạng thái tinh thần rất tệ, khi người lớn hỏi nơi ở, cậu bé không nói gì mà chỉ dùng tay ra hiệu.
Dù trẻ em không phải là người lớn nhưng chúng vẫn có lòng tự trọng. Cha mẹ xem thường con, điều này sẽ khiến con cái cảm thấy tự ti, rụt rè.
Nhiều cha mẹ áp đặt, luôn cho rằng lời nói của bản thân mình là đúng, không bao giờ lắng nghe và tôn trọng ý kiến của con cái. Mỗi khi con cái nêu ý kiến hay giải thích thì bị cha mẹ quy chụp là hay cãi, trả treo. Họ dùng những từ ngữ thóa mạ, xúc phạm con cái. Một số người mỗi khi tranh luận với con cái mà đuối lý liền bắt đầu chửi bới, dùng đòn roi, bạo lực để trấn áp.
Khi con cái sai thì bắt con phải xin lỗi, nhưng khi bản thân sai thì một câu xin lỗi cũng không có. Họ cũng soi mói, xét nét trong mọi hành động của con và dùng vũ lực mỗi khi con không theo ý mình. Ngoài ra họ không tôn trọng sở thích, cá tính của con.
Cha mẹ không tôn trọng con cái có thể khiến con mất đi sức mạnh nội tâm. Chỉ một đứa trẻ có lòng tự trọng mới có thể hấp thụ năng lượng tích cực để lớn lên một cách vô tư và lành mạnh.
Cha mẹ khôn ngoan nhận ra rằng con cái là một cá thể độc lập. Họ không chỉ tôn trọng quyền sở hữu, không lục lọi đồ dùng của con khi chưa được sự đồng ý mà còn tôn trọng suy nghĩ độc lập, không can thiệp quá nhiều vào chuyện riêng tư của con, để con có quyền lựa chọn cuộc sống của mình. Bởi họ tin rằng tình yêu có ranh giới không có nghĩa là thờ ơ, cũng không có nghĩa là phớt lờ mà là cùng con lớn lên với một thái độ chín chắn, thấu hiểu.
03. Nếu yêu con thì nên quan tâm đến cảm xúc của con
Một giáo sư tâm lý học tại Đại học Stanford, thông qua một cuộc khảo sát trẻ em từ hàng trăm gia đình chỉ ra: Một số trẻ em mặc cảm tiêu cực là do giáo dục gia đình không hợp lý. Nếu cha mẹ không kịp thời phát hiện ra những hành vi giáo dục con cái không đúng cách, khiến con cái nảy sinh mặc cảm, tự ti, thì sẽ gián tiếp hủy hoại cuộc đời con.
Nếu yêu con thì hãy quan tâm đến cảm xúc của con, dù con có làm sai điều gì cũng đừng phủ nhận giá trị của chúng. Thay vì tạo áp lực, hãy khuyến khích con bày tỏ cảm xúc thực của mình. Phụ huynh nên dành thời gian chia sẻ từ những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống, tôn trọng ý kiến của con, cho con khoảng không gian riêng để phát triển.
Cha mẹ nên để ý xem con mình có dấu hiệu tự ti hay không. Ngay khi phát hiện cần khắc phục, sửa chữa, kịp thời thay đổi lại cách giáo dục không đúng của gia đình để giúp con thoát khỏi mặc cảm, ngày càng tự tin, tỏa nắng.
