Nhiều người tin rằng, nhồi máu não – hay đột quỵ thiếu máu não – phải bắt đầu bằng những cơn đau đầu dữ dội, choáng váng, ngã quỵ bất ngờ. Nhưng trong thực tế lâm sàng, điều khiến các bác sĩ lo ngại nhất lại là những ca nhồi máu não không hề đau đầu, tiến triển âm thầm và chỉ bộc lộ khi tổn thương não đã xảy ra.
Các chuyên gia gọi đó là “nhồi máu não im lặng” – kẻ sát thủ không ồn ào, nhưng đủ sức tước đi khả năng nói, đi lại, thậm chí là mạng sống chỉ trong thời gian ngắn.
Khi não “mất điện” nhưng cơ thể chỉ phát tín hiệu rất nhỏ
Não bộ tiêu thụ tới 20% lượng oxy của toàn cơ thể. Khi một mạch máu não bị tắc, dòng oxy và dưỡng chất bị cắt đột ngột, giống như một khu vực trong thành phố bất ngờ mất điện. Tuy nhiên, trước khi sự cố lớn xảy ra, não thường phát ra những tín hiệu cảnh báo sớm – vấn đề là chúng quá nhẹ để người bệnh chú ý.
Trong y học, những biểu hiện này được xếp vào nhóm thiếu máu não thoáng qua (TIA). Triệu chứng có thể tự hết sau vài phút hoặc vài giờ, khiến nhiều người chủ quan cho rằng “chắc do mệt”, “ngủ sai tư thế”, hay “tuổi già”.
6 dấu hiệu không phải đau đầu nhưng lại cực kỳ nguy hiểm
Theo các bác sĩ thần kinh, đau đầu không phải triệu chứng sớm điển hình của nhồi máu não. Ngược lại, những dấu hiệu dưới đây mới là điều cần đặc biệt cảnh giác.
Trước hết là tê bì hoặc yếu đột ngột một bên tay, chân hoặc mặt. Cảm giác này thường xuất hiện nhanh, không liên quan đến vận động trước đó, khác với tê do chèn ép thần kinh khi ngủ sai tư thế.
Tiếp đến là nói lắp, nói khó, hoặc lời nói trở nên méo mó. Người bệnh vẫn tỉnh táo nhưng không thể diễn đạt trọn vẹn ý nghĩ, âm thanh phát ra không rõ ràng – dấu hiệu cho thấy vùng ngôn ngữ trong não đang thiếu máu.
Một biểu hiện khác dễ bị bỏ qua là đột ngột mờ hoặc mất thị lực ở một mắt. Nhiều người nhầm với lão thị hay mỏi mắt, nhưng thực chất đó có thể là hậu quả của dòng máu nuôi dây thần kinh thị giác bị gián đoạn.
Ngoài ra, chóng mặt, mất thăng bằng, đi loạng choạng như “đi trên bông” cũng là dấu hiệu quan trọng. Não không chỉ điều khiển suy nghĩ mà còn kiểm soát sự phối hợp vận động. Khi vùng này thiếu oxy, cơ thể sẽ phản ứng ngay bằng sự mất ổn định.
Một số người còn xuất hiện cảm giác tê, méo hoặc đờ mặt một bên , trông như vừa được gây tê nha khoa. Đây là biểu hiện liên quan đến các dây thần kinh sọ não.
Cuối cùng, là tình trạng nói không rõ khiến người khác khó hiểu, dù bản thân người bệnh vẫn cho rằng mình nói bình thường. Ở người cao tuổi, dấu hiệu này thường bị quy cho “già rồi nói ngọng”, nhưng thực tế có thể là cảnh báo sớm của tai biến.
Vì sao “nhồi máu não im lặng” nguy hiểm hơn?
Điều đáng sợ nhất của nhồi máu não im lặng là nó không khiến người bệnh đi khám ngay. Khi triệu chứng tự hết, nhiều người bỏ qua “cơ hội vàng” để can thiệp. Trong khi đó, thống kê cho thấy hơn một nửa bệnh nhân nhồi máu não từng có các cơn thiếu máu não thoáng qua trước đó vài ngày hoặc vài tuần.
Nếu được phát hiện sớm, người bệnh có thể được kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu, dùng thuốc chống đông hoặc can thiệp mạch – từ đó giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ thực sự.
Những yếu tố âm thầm “nuôi dưỡng” tai biến não
Nhồi máu não không xảy ra trong một ngày. Đó là kết quả của quá trình xơ vữa và tổn thương mạch máu kéo dài nhiều năm, liên quan chặt chẽ đến tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, hút thuốc lá, uống rượu, ít vận động, ăn mặn và thức khuya.
Mạch máu não khi bị xơ cứng sẽ hẹp dần, dòng máu lưu thông kém, chỉ cần một cục huyết khối nhỏ cũng đủ gây tắc nghẽn hoàn toàn.
Bác sĩ khuyến cáo: Đừng chờ đến khi đau đầu mới lo
Các chuyên gia nhấn mạnh: bất kỳ triệu chứng thần kinh nào xuất hiện đột ngột, dù chỉ thoáng qua rồi tự hết, cũng cần được coi là tình trạng cấp cứu. Đó có thể là “đèn đỏ” cuối cùng mà não gửi đi trước khi tai biến xảy ra.
Nghe cơ thể sớm – đi khám sớm – can thiệp sớm, chính là cách duy nhất để chặn đứng một cơn nhồi máu não trước khi nó kịp cướp đi cuộc sống bình thường của người bệnh.
Nguồn tin: https://cafef.vn/khong-dau-dau-nhung-van-co-the-dot-quy-6-tin-hieu-im-lang-cua-nhoi-mau-nao-ma-bac-si-cung-lo-ngai-188251225220126418.chn
