“Nhà mình nghèo, bố mẹ không đủ tiền mua cái này đâu”.
Với thế hệ Gen Z và Millennials, đây có thể chính là câu nói mà chúng ta thường được nghe nhất, mỗi khi vòi vĩnh mua 1 món đồ nào đó. Suy nghĩ “nhà nghèo”, “bố mẹ nghèo” vô hình trung in hằn vào trong tâm trí mỗi lần câu nói này rót vào tai.
Với ký ức như vậy, nếu khi lớn lên, bạn không trở thành 1 người bị ám ảnh với tiền bạc hay cụ thể hơn là với sự nghèo khó, bạn hẳn là một người may mắn và thuộc nhóm số hiếm. Bởi theo các chuyên gia tâm lý học, câu cửa miệng ấy của phụ huynh chính là cách tệ nhất để từ chối đáp ứng mong muốn của 1 đứa trẻ.
Ảnh minh họa
Bố mẹ lặp đi lặp lại câu trả lời ấy càng nhiều thì về sau, con cái họ càng bị ám ảnh bởi tiền bạc vì 3 lý do sau.
1. Một câu nói không hoàn toàn đúng sự thật
Cách nhanh nhất để từ chối mua đồ chơi hoặc bất ký món đồ gì luôn là “không đủ tiền”. Tuy nhiên, đừng nghĩ là trẻ con thì không biết gì. Bởi chúng có thể cảm nhận được sự không trung thực của bố mẹ trong việc từ chối mình. Ví dụ thế này: Bạn từ chối mua cho con 1 chiếc balo mới với lý do “không đủ tiền”, nhưng vài hôm sau, một đống đồ lại được giao đến nhà.
Hiển nhiên, tụi nhỏ sẽ cảm nhận được “nhà mình đâu nghèo đến mức không thể mua nổi 1 chiếc balo” . Nhiều lần như vậy, thứ bạn dạy cho con không phải là thái độ trân trọng đồng tiền hay tư duy chi tiêu – tiết kiệm, mà chỉ là sự không trung thực với mọi người xung quanh, đặc biệt là người thân về vấn đề tài chính/khả năng tài chính của mình.
Thế nên, trừ khi con bạn đòi mua 1 chiếc Roll-Royce, đừng bao giờ dùng 3 từ “không đủ tiền” để từ chối chúng.
2. Gieo rắc tư duy khan hiếm về tiền bạc
Hãy tưởng tượng một đứa trẻ chưa bao giờ được ăn kẹo suốt cả tuổi thơ, điều gì sẽ xảy ra khi nó tròn 18 tuổi? Hầu hết sẽ lao vào ăn kẹo vô tội vạ. Tiền bạc cũng vận hành như vậy.
Nếu một đứa trẻ lớn lên với tư duy “không đủ tiền”, đồng nghĩa với tư duy thiếu thốn, khi trưởng thành, đứng trước thẻ tín dụng, các gói vay hay hàng loạt hình thức trả góp, phản ứng của chúng có thể là: “Cuối cùng mình cũng có thể mua những thứ trước đây không bao giờ có” .
Điều này rất dễ dẫn tới chi tiêu quá đà, sử dụng đòn bẩy tài chính sai cách và từ đó, rơi vào vòng xoáy nợ nần.
Ảnh minh họa
Thế nên thay vì gieo vào con niềm tin rằng mình luôn thiếu tiền, bố mẹ có thể giải thích lý do thật sự phía sau quyết định không mua món đồ chúng thích: vì ưu tiên, vì mục tiêu dài hạn, vì gia đình đang tập trung cho việc quan trọng hơn. Điều này xây dựng cho trẻ tư duy tài chính lành mạnh, thay vì cảm giác sợ hãi hoặc xấu hổ về tiền.
3. Bỏ lỡ một cơ hội giáo dục cực kỳ quan trọng
Mỗi lần con hỏi xin một món đồ đắt đỏ chính là thời điểm vàng để bố mẹ dạy con về cách quản lý tiền. Đây là dịp để bạn giải thích vì sao một số khoản chi không nằm trong ngân sách, gia đình đang tiết kiệm cho điều gì, vì sao mục tiêu dài hạn quan trọng hơn cảm giác thỏa mãn tức thời,…
Với trí tưởng tượng không giới hạn, con trẻ đôi khi cónhững mong muốn phi thực tế như “bố mẹ hãy mua một hòn đảo ở Caribbean”, nhưng thay vì lảng tránh hoặc từ chối thẳng thừng, đôi khi là cụt lủn, bố mẹ có thể biến nó thành cảm hứng để kể cho trẻ về những doanh nhân, nhà đầu tư đã gây dựng khối tài sản đủ lớn để đạt được những giấc mơ như vậy, và rằng con hoàn toàn có thể hướng đến những mục tiêu lớn lao nếu biết phấn đấu đúng cách.
Tựu trung lại: Nên nói gì khi con đòi tiêu tiền của bố mẹ để có thứ chúng thích?
Các nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ lớn lên và giỏi quản lý tiền thường sống trong gia đình mà tiền bạc là chuyện được phép thảo luận cởi mở. Thay vì chặn đứng cuộc nói chuyện bằng câu “nhà mình không đủ tiền”, bố mẹ có thể nói: “Nhà mình có thể làm điều đó, nhưng bố mẹ đang chọn dùng tiền cho những việc khác, và đây là lý do…” .
Sau đó hãy giải thích rõ ràng. Có thể gia đình đang trả nợ, tiết kiệm mua nhà, đầu tư cho hưu trí, hoặc ưu tiên làm việc ít hơn để có thời gian bên nhau. Hãy chia sẻ giá trị tài chính của gia đình: Điều gì quan trọng nhất, vì sao việc tiết kiệm và đầu tư lại quan trọng, vì sao chi tiêu có chủ đích là nền tảng của một cuộc sống ổn định.
Những cuộc trò chuyện như vậy vừa giúp con hiểu về tiền, vừa giúp chúng xây dựng mối quan hệ lành mạnh với tài chính chứ không phải nỗi sợ hãi hay cảm giác thiếu thốn. Nhờ vậy, khi lớn lên, chúng sẽ trở thành người “giỏi quản lý tiền” đúng nghĩa, đơn giản vì đã được bố mẹ trao cho một nền tảng tư duy vững chắc ngay từ nhỏ.
(Theo CNBC)
Nguồn tin: https://cafef.vn/1-cau-cha-me-hay-noi-khien-con-lon-len-tieu-tien-nhu-nuoc-188251211143622033.chn
