Thị trường khó khăn sẽ có “đánh nhau” nhưng chả “ăn” được của nhau đâu

Chiều ngày 14/4/2023, FPT Retail (FRT) đã tổ chức ĐHĐCĐ thường niên 2023, thông qua mục tiêu doanh thu 34.000 tỷ đồng – tăng 13% so với năm 2022. Ngược lại, LNTT dự giảm 51% xuống còn 240 tỷ đồng.

Theo nhận định của ban lãnh đạo FRT, năm 2023 dự báo tiếp tục bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn bởi các yếu tố bất lợi trong quý 4/2022 như sức mua mặt hàng ICT giảm mạnh, chi phí tài chính liên tục tăng cao, lạm phát cao, thị trường mua trả góp liên tục suy giảm… Do đó, FRT gặp nhiều khó khăn và thách thức, đặc biệt đến từ chuỗi FPT Shop khi nhu cầu mua sắm sản phẩm ICT giảm mạnh và dự báo cần thời gian hồi phục.

Với mặt hàng dược phẩm, dù các mặt hàng thiết yếu bị dự báo giảm do ảnh hưởng của xu hướng thắt chặt chi tiêu, song bằng những thành công trong việc vận hành chuỗi Long Châu năm qua, FRT đề mục tiêu tăng trưởng hai chữ số trong năm 2023.

Chiến lược cụ thể cho từng mảng, bao gồm:

Thứ nhất, chuỗi FPT Shop: Công ty cho biết sẽ thận trọng trong việc mở rộng hệ thống (điều này phụ thuộc vào điều kiện thị trường và nhu cầu tiêu thụ hàng hoá). Công ty cũng sẽ đưa ra các chính sách khuyến mại, trợ giá để đồng hành với khách hàng trong bối cảnh khó khăn, dự. kiến biên lợi nhuận 2023 sẽ thấp hơn các năm trước.

Ngược lại, để cải thiện hiệu suất, FPT Shop cho biết tiếp tục mở bán các mặt hàng gia dụng. Hiện, số cửa hàng gia dụng đã đạt 300 cửa hàng, dự đến cuối năm sẽ tăng gấp đôi lên 600 cửa hàng.

Thứ hai, với chuỗi dược Long Châu: sau hơn 5 năm vận hành, Long Châu theo FRT đã đạt được những thành công nhất định, trở thành nhà thuốc có số cửa hàng lớn nhất Việt Nam tính đến hiện tại. Năm 2023, Long Châu theo đó muốn tăng nhận diện về vùng phủ, mở thêm ít nhất 400 nhà thuốc và nâng tổng số tại cuối năm 2023 lên 1.400-1.500 cửa hàng.

Năm nay, FRT cũng dự kiến xây dựng tổng kho thứ hai tại Long An sau khi hoàn tất xây dựng tổng kho thứ nhất tại Hà Nội vào quý 2/2022, và đầu tư cho công nghệ cũng như chuyển đổi số cho các chuỗi.

Kết thúc năm 2022, doanh thu FRT ghi nhận tăng mạnh và đạt đỉnh mới với 30.277 tỷ đồng. Tương ứng, LNTT thu về 486 tỷ, LNST đạt 398 tỷ đồng, giảm so với năm 2021. So với kế hoạch 27.000 tỷ doanh thu và 720 tỷ LNTT, Công ty vượt chỉ tiêu doanh thu song chỉ thực hiện 67,5% chỉ tiêu lợi nhuận.

Đại hội vào thảo luận

1. Mảng mới gia dụng đóng góp như thế nào cho FRT?

Mảng mới là hàng gia dụng đang đóng góp 2,5% tổng doanh thu FPT Shop, với biên lãi gộp 20-25%. Kỳ vọng 3 năm tới, mảng này sẽ đóng góp tỷ trọng 15% tổng doanh thu chuỗi FPT Shop.

2. Việc mở nhanh chuỗi Long Châu có làm cho doanh thu cửa hàng hiện hữu giảm không?

Mở nhanh và sâu khu dân cư thì cửa hàng hiện hữu sẽ có ảnh hưởng. Song chúng tôi có hẳn phần mềm để đo lường sự dịch chuyển của khách hàng, cho thấy mức độ ảnh hưởng không quá lớn, hiện đang bđược bù dần từ việc có khách hàng mới.

Tổng doanh thu của toàn công ty vẫn đang tăng tốt, hiệu quả tuyệt đối tăng và Long Châu có thể lấy được khách hàng của chuỗi khác. Nên, Công ty sẽ tiếp tục mở mới nhanh các cửa hàng.

3. Động lực tăng trưởng của FPT Shop?

Khách hàng thường 2 năm thay đổi điện thoại 1 lần, và công nghệ cũng liên tục thay đổi. Do đó, mỗi lần thay đổi công nghệ luôn tạo ra nhu cầu mới, nên Công ty có tập khách hàng mới để duy trì, sản phẩm luôn có tăng trưởng ổn định.

Dù vậy, so với trước đây kinh tế tốt, khách hàng 1 năm đổi điện thoại 1 lần thì nay phải 2-3 năm. Do đó, FPT Shop sẽ không còn tăng trưởng đột biến, dù vẫn duy trì mức tăng ổn định. Do đó, để tăng trưởng Công ty phải mở rộng sang các mảng kinh doanh khác.

4. Doanh thu trung bình 1 cửa hàng của Long Châu trong năm 2022 so với năm 2021 như thế nào? Tỷ trọng các ngành hàng trong Long Châu ra sao, có xu hướng thay đổi tỷ trọng không?

Long Châu mở nhiều cửa hàng. Và để đạt được doanh thu tổng 10.000 tỷ như năm 2022 thì ngoài việc mở shop mới, shop cũ phải tăng tốt (từ 10-15% tròng năm 2022 so với những năm trước đó).

Chiến lược từ năm 2022 là Công ty tập trung vào thuốc, nên tỷ trọng sản phẩm năm tới sẽ không thay đổi nhiều. Hiên, thuốc chiếm xấp xỉ 60% tổng doanh thu Long Châu.

5. Cửa hàng mở ra bao nhiêu doanh thu là có lãi?

Các cửa hàng mới của Long Châu đề mục tiêu rõ là sau 6 tháng bắt buộc phải có lãi. Hiện, 99% các cửa hàng đạt được kế hoạch này. Đâu đó còn một vài cửa hàng vẫn chưa đạt do một số tồn tại.

Còn doanh thu trung bình 1 cửa hàng bao nhiêu tháng có lãi, thì tuỳ thuộc vào giá bán đặt ở từng sản phẩm là cao hay thấp. Con số trung bình nếu tính thì khoảng 500-600 triệu/tháng sẽ có lãi.

6. Digiword đẩy mạnh mảng gia dụng thông minh, FRT có bán đồ gia dụng thông minh không?

Đầu tiên cần phân loại đồ gia dụng và đồ gia dụng thông minh. Những gì có thể điều khiển được bằng điện thoại thì gọi là đồ gia dụng thông minh.

Hiện tại FRT có khoảng 300 cửa hàng gia dụng, bao gồm hàng thường và hàng thông minh. Trong đó, hơn 100 cửa hàng tập trung hàng thông minh thương hiệu Xiaomi. Năm 2023, theo kế hoạch có khoảng 600 cửa hàng thì khoảng 200-250 cửa hàng là tập trung là hàng gia dụng thông minh.

7. Tình hình mở mới chuỗi Long Châu và có bị ảnh hưởng bởi nhu cầu suy yếu?

Trong kế hoạch 400 cửa hàng mở mới trong năm 2023, hết quý 1/2023 đã mở được 100 nhà thuốc mới, phần lớn mở về tuyến huyện và thị trấn. Mục tiêu thứ nhất, tuỳ vào đặc điểm ngành thuốc thuận tiện gần nhà thì người ta ủng hộ nên FRT mở sâu vào khu dân cư.

Thứ hai, người dân có thắt chặt chi tiêu nhưng thuốc là hàng thiết yếu nên không bị ảnh hưởng nhiều. Đâu đó thực phẩm chức năng (không phải là thuốc) thì có bị ảnh hưởng một ít.

8. Công ty có kế hoạch gì để tăng thêm doanh thu cho Long Châu không hay chỉ duy trì hiện tại?

Long Châu không chỉ dừng lại là bán thuốc. Sắp tới đây Long Châu sẽ triển khai một loạt dịch vụ mới.

9. Chia sẻ về mảng hàng Apple hiện nay?

Tỷ trọng Apple đến cuối năm 2022 chiếm 50% tổng doanh thu FPT Shop. Con số này so với lúc cao điểm là giảm, cao điểm chiếm khoảng 65% tổng doanh thu.

Định hướng phát triển của FPT Shop mới mảng này, Apple vẫn được xem là hệ sinh thái tốt nhất trên thị trường hiện nay. Tệp khách hàng “fan” của Apple rất lớn, và họ đã dùng thì rất khó để thay đổi chuyển qua hệ điều hành khác.

Apple đang mạnh về mảng B2C, tức là cá nhân, trong khi với mảng B2B tại Việt Nam hầu như chưa có. Khác với trên thế giới, phần lớn doanh thu Apple là qua kênh B2B.

10. Thế giới Di động đẩy mạnh TopZone, có ảnh hưởng đến FPT Shop không?

Đầu tiên FPT Shop không đánh giá việc Thế giới Di động mở mạnh, đánh giá do khách hàng. Còn nói có bị ảnh hưởng không thì là có, cạnh tranh về giá. Nhưng nhìn tổng quát thì nhiều người tham gia sẽ đem lại dịch vụ tốt hơn cho khách hàng.

11. Với tốc độ 500 cửa hàng mỗi năm, thì vốn tương đối lớn. Hiện, vốn có tăng kịp không và có kế hoạch tăng vốn không?

Năm 2022 thị trường tài chính có nhiều sự vụ diễn ra, đây cũng là một trong nguyên nhân khiến FRT không đạt được kế hoạch. Nhưng đây cũng là cơ hội để nhìn lại bản thân, tối ưu hơn.

Hiện tại, về vốn, FRT vay ngân hàng ngắn hàng để tài trợ cho dự án. Khi tăng vay như vậy thì cơ cấu nợ/vốn tăng là có, nhưng lãi suất FRT hiện nay phải nói là ở mức rất hấp dẫn. Chưa kể, FRT chỉ dùng 50% hạn mức được các ngân hàng cấp, nên dòng tiền Công ty quản trị tốt.

Về dài hạn, đầu tư lớn nhất hiện nay là việc mở cửa hàng. Nhưng, đa số cửa hàng Long Châu mở ra là trong vòng 6 tháng đã có lãi, nên thời gian thu hồi vốn nhanh. Quy mô vốn chủ hiện nay hoàn toàn tài trợ được cho Công ty.

Tuy nhiên, FRT cũng đầu tư vào chuyển đổi số và nhà kho, nên tuỳ nhu cầu FRT sẽ có nhu cầu vay ngân hàng. Còn về phương án phát hành cổ phiếu và trái phiếu, thì FRT chưa nghĩ đến.

12. Giá tại Long Châu so với nhà thuốc khác thế nào?

80% mặt hàng tại Long Châu giá rẻ hơn nhà thuốc khác. Long Châu định hướng là nhà thuốc giá tốt cho mọi người.

13. Dựa vào đâu mà Long Châu đặt mục tiêu cửa hàng mới 6 tháng sẽ có lãi?

Long Châu không phải một sớm một chiều, việc 6 tháng mở ra có lãi là cả một quá trình nỗ lực nhiều năm. Ví dụ chỉ mới ở khâu đầu tiên là chọn mặt bằng cũng rất nhiều việc để làm. Đến deal giá thuê thì chúng tôi cũng đã xây rất nhiều công thức, tính toán dựa trên ước tính doanh thu dự kiến mang về bao nhiêu.

Thứ ba, chúng tôi đánh giá trình độ tư vấn người dược sĩ có vai trò quan trọng với sự thành công của nhà thuốc. Nên ngay từ đầu, FRT chú trọng đào tạo dược sĩ, áp dụng công nghệ trong quá trình đào tạo.
Ngoài ra, Long Châu còn có thế mạnh về mặt hàng và giá, chúng tôi tập trung hàng kê toa (doanh thu trung bình lớn hơn nhiều so với liều thuốc thường không kê toa). Một yếu tố nữa là thương hiệu, trước đây người dân ở tuyến xã huyện muốn mua thuốc thì phải lên thành phố. Với thương. hiệu Long Châu lớn, khi chúng tôi mở về cánh huyện thì hiệu quả cửa hàng tại đây tương đối tốt.

14. Hiện giá Apple đang giảm mạnh, FRT có đáp trả không?

Đúng là giá iPhone Việt Nam hiện nay thấp nhất thế giới, giá này thì hầu hết lỗ hết. Câu hỏi đặt ra tại sao lỗ vẫn làm, thì cần tìm hiểu thêm. Còn trò chơi hiện nay, các bên bán hạ giá thì mình cũng phải hạ theo.

Chủ tịch Nguyễn Bạch Điệp bổ sung: Dĩ nhiên trong quá trình thị trường khó khăn sẽ có “đánh nhau”, nhưng lâu dài chỉ kéo nhau xuống, chả ăn được của nhau đâu. Cuộc chiến về giá – chúng tôi đánh giá không phải là bài toán hay. Nhưng, ngắn hạn thị trường hạ chúng tôi cũng sẽ hạ để bán được hàng.

Về dài hạn, FRT sẽ xem xét chuyển dịch cơ cấu sản phẩm (ví dụ mở rộng bán hàng gia dụng), trình bày lại bố cục cửa hàng… để thúc đẩy tăng trưởng.