Nợ đầm đìa nhưng ngân hàng quay lưng, được Tỷ phú giải cứu bất thành và cái kết cổ phiếu bị đình chỉ giao dịch

Cổ phiếu “Vua cá tra” một thời bị đình chỉ giao dịch từ ngày 15/12/2023

Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) vừa ra quyết định đình chỉ giao dịch 29 mã cổ phiếu trên UPCoM bắt đầu từ ngày 15/12. Đáng chú ý, trong danh sách này có hàng loạt cổ phiếu nổi sóng một thời như “Vua cá tra” Hùng Vương (Công ty CP Hùng Vương)

Nguyên nhân đình chỉ giao dịch được HNX đưa ra chủ yếu do các doanh nghiệp chưa công bố báo cáo tài chính kiểm toán từ 3 năm tài chính liên tiếp trở lên.

Theo báo cáo tài chính công bố gần nhất, tính đến cuối năm 2019 (năm tài chính của Thủy sản Hùng Vương), tổng tài sản của công ty đạt 7.793 tỷ đồng. Trong đó, giá trị các khoản phải thu ngắn hạn lên đến hơn 3.629 tỷ đồng, dự phòng phải thu ngắn hạn lên tới 1.043 tỷ đồng. 

Nợ phải trả chiếm hơn 7.134 tỷ đồng, trong đó vay ngân hàng (ngắn hạn và dài hạn) là hơn 3.000 tỷ đồng. Bên phía Vốn chủ sở hữu, lỗ lũy kế của Thủy sản Hùng Vương đã lên tới 1.743 tỷ đồng.

Vua cá tra một thời 

Công ty CP Hùng Vương tiền thân là Công ty TNHH Hùng Vương được thành lập và đi vào hoạt động sản xuất tại Khu Công nghiệp Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang vào năm 2003. Ngành nghề chính là chế biến cá tra fillet đông lạnh xuất khẩu. Vốn điều lệ ban đầu của công ty là 32 tỷ đồng, công suất 50 tấn nguyên liệu/ngày và 500 cán bộ công nhân viên.

Năm 2004, công ty phát triển nhà máy thứ 2 tại KCN Mỹ Tho, nâng công suất chế biến lên gấp 3 lần đạt 150 tấn/ngày.

Năm 2005, công ty mua đấu giá nhà máy thủy sản Tiền Giang và thành lập công ty TNHH An Lạc – Tiền Giang. Công suất của nhà máy là 50 tấn/ngày. Đồng thời, công ty cũng đầu tư xây dựng vùng nuôi có diện tích là 40ha ở huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang và huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre.

Tháng 1/2007, Hùng Vương chính thức trở thành công ty cổ phần với vốn điều lệ 120 tỷ đồng và nâng lên 250 tỷ để hợp nhất các công ty con và đầu tư kho lạnh tại KCN Tân Tạo, Tp Hồ Chí Minh với công suất 12.000 tấn kho.

Chỉ sau 5 năm hoạt động, đến 2009, vốn điều lệ của Hùng Vương đã tăng lên gần 600 tỷ đồng, là nhà máy chế biến xuất khẩu cá tra có mô hình sản xuất chế biến khép kín hàng đầu Việt Nam về quy mô hoạt động, kim ngạch xuất khẩu và chất lượng sản phẩm.

Ngày 16/11/2009, Công ty chính thức niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh với mã cổ phiếu HVG.

Từ năm 2009, công ty đã sở hữu 7 nhà máy đủ điều kiện xuất khẩu sang 27 nước EU và không ngừng mở rộng thị trường xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Đông Âu, Trung Quốc,…

Hùng Vương còn sở hữu hệ thống kho lạnh lớn nhất Việt Nam (thời điểm đó) với sức chứa 42.000 tấn tại KCN Tân Tạo, cùng hơn 150 ha diện tích nuôi trồng đảm bảo 50% nguồn nguyên liệu cho hoạt động sản xuất của Hùng Vương. 

Doanh thu của Hùng Vương từ 2013 đã vượt 10.000 tỷ đồng và lợi nhuận ròng dao động trên 200 tỷ đồng/năm.

Những thương vụ M&A ngốn tiền, ngân hàng quay lưng và công cuộc giải cứu bất thành của tỷ phú Trần Bá Dương

Giai đoạn ăn nên làm ra, HVG từng nổi trội là ‘tay chơi’ M&A khét tiếng trên thị trường. Hùng Vương thực hiện hàng loạt thương vụ M&A để hoàn thiện quy trình hoạt động theo chuỗi cung ứng khép kín, từ nuôi trồng, chế biến và phân phối thủy sản, nhắm đến mục tiêu trở thành công ty hàng đầu trong lĩnh vực này.

Nhưng không chỉ M&A và mở rộng trong lĩnh vực kinh doanh nòng cốt là thủy sản, như nhiều doanh nghiệp, Hùng Vương cũng mở rộng sang các lĩnh vực khác như chăn nuôi lợn, nhà máy thức ăn chăn nuôi,… 

Tính đến 31/12/2016, quy mô tập đoàn Hùng Vương đã lên đến 27 công ty con và liên kết. Đồng thời, tổng vay tài chính ngắn hạn và dài hạn của Hùng Vương cũng lên tới hơn 8.600 tỷ đồng, trên tổng nguồn vốn 16.603 tỷ đồng, chưa tính tới nghĩa vụ phải trả người bán,…

Chính việc dùng đòn bảy tài chính quá lớn, đầu tư sa đà đã khiến chi phí tài chính của HVG bị phình to và mất kiểm soát khi hoạt động kinh doanh chính không thuận lợi. Hùng Vương bắt đầu gặp khó khăn từ tháng 6/2016. Áp lực chi phí tài chính tăng cao khiến từ mức lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ vài trăm tỷ đồng một năm, HVG chỉ còn lãi vỏn vẹn chưa đầy 10 tỷ vào năm 2016 mặc dù năm ấy doanh thu đạt mức kỷ lục 17.884 tỷ đồng.

Trong báo cáo thường niên 2019, Chủ tịch HĐQT – ông Dương Ngọc Minh đã thừa nhận về việc dùng vốn ngắn hạn đầu tư tài sản dài hạn gây nên khó khăn chồng chất, bên cạnh đó “trách” ngân hàng đã không đồng hành trong việc đầu tư thực hiện các dự án.

Một chuỗi những năm từ 2017 trở đi, HVG rơi vào tình trạng kinh doanh thua lỗ, bị ngân hàng từ chối giãn nợ, HVG giai đoạn 2018-2019 liên tục bán đứt những công ty con, liên kết nhằm duy trì hoạt động.  

Đầu năm 2020, thông tin về việc Thaco thông qua công ty con sẽ giải cứu” Hùng Vương khiến dư luận xôn xao. Cụ thể, vào ngày 9/1/2020, CTCP Hùng Vương cùng Công ty Sản xuất Chế biến và Phân phối Nông nghiệp (THADI-công ty con của Thaco) ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược. Theo đó, Thadi sẽ sở hữu 35% vốn tại Thủy sản Hùng Vương và góp 65% vốn vào liên doanh sản xuất heo giống với công ty này. Liên doanh này có vốn đầu tư 2.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, công cuộc giải cứu này chỉ kéo dài 1,5 năm khi đến ngày 2/7/2021, Công ty TNHH Sản xuất và Thương Mại Trân Oanh và Chủ tịch HĐTV là ông Trần Bá Dương đồng loạt bán sạch hơn 19,8 triệu cổ phiếu HVG tại Thuỷ sản Hùng Vương.

Động thái thoái vốn khỏi Hùng Vương của ông chủ Thaco như một lời thông báo không chính thức về kết quả bất thành của cuộc giải cứu.

Trọng Nghĩa