Sau một thời gian khám phá, đến năm 1986, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra Tần Đông lăng nằm ở phía tây của khu Lâm Đồng thuộc thành phố Tây An. Lăng mộ này nằm ở phía tây của lăng mộ hoàng đế Tần Thủy Hoàng.
Cục Di sản Tây An cho biết, Tần Đông lăng có 4 khu lăng mộ với tổng diện tích hơn 24 km2. Trong đó có 3 ngôi mộ lớn hình chữ Á dành cho những người có thân phận cao nhất. Theo ghi chép trong lịch sử, Tần Đông lăng là nơi an nghỉ của 6 người là tổ tiên của hoàng đế Tần Thủy Hoàng (259 TCN – 210 TCN). Trong đó bao gồm mộ Tần Điệu thái tử (chết sớm), Trang Tương Vương và Đế thái hậu là bố mẹ của Tần Thủy Hoàng, Hiếu Văn Vương, Chiêu Tương Vương và Tuyên Thái hậu lần lượt là ông nội, cụ nội và bà cố nội của vị hoàng đế nổi tiếng.
Đây là lăng mộ có quy mô rất lớn và chứa đựng rất nhiều bảo vật. Do đó, lăng mộ này trở thành mục tiêu của nhiều kẻ trộm mộ liều lĩnh.
Tần Đông lăng là khu lăng mộ rộng hơn 24 km2. Đây là nơi chôn cất của 6 người là tổ tiên trực hệ của hoàng đế Tần Thủy Hoàng.
Mặc dù đã từng bị kẻ trộm mộ nhòm ngó và tấn công trong quá khứ, nhưng mức độ hư hại của Tần Đông lăng không quá nghiêm trọng. Do đó, kể từ sau khi được phát hiện năm 1986, lăng mộ này bị cấm khai quật.
Tuy nhiên, không ai ngờ, đến tháng 10/2010, lăng mộ bề thế của triều đại nhà Tần đã bị mộ tặc xâm phạm.
Hai nhân viên quản lý khu di tích Tần Đông lăng đã phát hiện ra một lưỡi cưa sắt bị gãy vào ngày 18/10. Dù nghi ngờ có người đến khu vực này nhưng do chưa thấy động tĩnh gì nên hai người đã cắm lưỡi cưa xuống đất. Đến ngày 19/10, hai người quay trở lại nhưng không thấy lưỡi cưa gãy. Một trong hai người đã cố tình để lại một dấu chân trên nền đất để làm dấu.
Tuy nhiên, sang ngày 20/10, khi hai người trở lại, dấu chân cũng không thấy. Khi kiểm tra kỹ xung quanh, họ bất ngờ phát hiện có một máy bộ đàm nên vội báo ngay cho cảnh sát.
Khi cảnh sát và chuyên gia khảo cổ đến hiện trường thì phát hiện ra cửa đường hầm được ngụy trang một cách khéo léo mà bọn trộm mộ đào để đi vào trong mộ cổ.
Tìm thấy các cục pin sản xuất năm 2010 trong mộ cổ
Sở dĩ các chuyên gia phát hiện ra dấu hiệu trộm mộ là nhờ vào một manh mối quan trọng. Cụ thể, các chuyên gia nhìn thấy ở bên cạnh của lăng mộ có một đường hầm sâu tới 36 m. Đây chắc hẳn là đường hầm mà những kẻ trộm mộ đã đào bới trong nhiều ngày đêm. Những tên trộm mộ đã đào đường hầm dọc theo tường của mộ cổ xuống bên dưới. Đường hầm này được đào tới nơi đặt quan tài trong lăng mộ.
Những tên trộm mộ đã đào đường hầm dọc theo tường của mộ cổ xuống bên dưới. Ngay lối hành lang của ngôi mộ, cảnh sát và các chuyên gia phát hiện có đèn pin, bộ đàm và cả mấy chiếc mặt nạ phòng độc. Dường như bọn mộ tặc này có nhiều người và trang bị nhiều công cụ hiện đại.
Các nhà khảo cổ đã lần theo dấu chân bọn trộm mộ xuống dưới hố sâu và phát hiện nơi chúng xâm nhập chính là lăng mộ tổ tiên của Tần Thủy Hoàng. Đây là nơi an nghỉ của Tuyên Thái Hậu, mẫu thân của Tần Chiêu Tương vương, tổ tiên trực hệ của hoàng đế Tần Thủy Hoàng.
Các chuyên gia phát hiện lăng mộ bị mộ tặc tấn công, cướp nhiều đồ vật có giá trị. Trên nền đất chỉ còn lại những mảnh vụn đồng rải rác. Điều này khiến các chuyên gia rất phẫn nộ bởi lăng mộ của Tuyên Thái hậu nói riêng và Tần Đông lăng nói chung có ý nghĩa rất lớn đối với việc nghiên cứu về lịch sử và văn hóa thời nhà Tần, triều đại cách đây hơn 2.200 năm.
Một vài chiếc bộ đàm được tìm thấy ở trong đường hầm trộm mộ.
Trong quá trình kiểm tra, các chuyên gia càng thêm tức giận khi phát hiện ra nhiều cục pin lớn nhỏ sản xuất năm 2010 được tìm thấy trong lăng mộ. Điều này càng thêm chắc chắn rằng đây là những thứ mà bọn trộm mộ đã mang vào.
Vì sao những kẻ trộm mộ lại mang theo và bỏ quên nhiều cục pin trong mộ cổ?
Các chuyên gia cho biết, lăng mộ cổ được chôn sâu dưới lòng đất, nên rất tối và không có ánh sáng. Những tên trộm mộ biết điều này nên đã mang theo nhiều cục pin để dùng đèn pin chiếu sáng. Tuy nhiên, sau khi dùng xong, chúng lại ném số pin này trong mộ cổ. Việc cố tình để “manh mối” quan trọng này trong ngôi mộ cho thấy những tên trộm này thực sự liều lĩnh.
Tin tức Tần Đông lăng, khu di tích văn hóa trọng điểm, bị mộ tặc tấn công đã trở thành một trong những vụ án được nhiều người quan tâm nhất ở Trung Quốc trong năm 2010.
Vật chứng mong manh giúp truy tìm mộ tặc
Ngoài đèn pin, nhiều cục pin, cảnh sát và các chuyên gia khảo cổ còn tìm thấy nhiều dụng cụ hiện đại trong lăng mộ hơn 2.200 năm.
Trong quá trình kiểm tra các dụng vụ của mộ tặc để lại, lực lượng cảnh sát bất ngờ phát hiện ra một cái túi nilon. Bên trong túi có chứa bệnh án của một người phụ nữ họ Lưu tại bệnh viện Tây An. Qua điều tra, cảnh sát tìm ra người phụ nữ này ở khu Nhạn Tháp và tiến hành thẩm vấn. Người này khai rằng người yêu của cô họ Tề đã đưa cô đi khám bệnh và giữ luôn bệnh án. Người họ Tề đang sống ở ngoại ô phía bắc của thành phố Tây An.
Đến rạng sáng ngày 5/11/2010, cảnh sát đã đến nhà và bắt được người đàn ông này, đồng thời thu được bình oxy, kíp nổ điện và các dụng cụ dùng để đào trộm mộ tại đây. Qua lời khai của người đàn ông họ Tề, cảnh sát đã bắt được 6 đồng phạm khác vào sáng sớm 6/11 ở Tây An, Từ Châu và Giang Tô. Ngoài ra, còn một tên tội phạm họ Trương đã bỏ trốn nhưng cuối cùng đến năm 2018 thì bị bắt.
Khay gỗ sơn mài chân cao là một trong số các văn vật quý giá bị mộ tặc lấy cắp.
Theo lời khai, nhóm mộ tặc này đã nhiều lần đến Tần Đông lăng để tiến hành thăm dò, xem xét và lên kế hoạch đào trộm một cách bài bản với nhiều dụng cụ hỗ trợ. Tính đến tháng 10/2010, nhóm tội phạm đã 2 lần liên tiếp tiến sâu vào khu lăng mộ và lấy được 11 văn vật quý giá. Sau đó, chúng đem đi giấu ở nhà của đồng bọn ở Từ Châu và Giang Tô, nhưng không ngờ lại nhanh bị bắt. Trong số văn vật thu được, có khay gỗ sơn mài chân cao. Đây là văn vật quý hiếm cấp 1 ở Trung Quốc và trên khay có khắc hơn 20 chữ cổ.
Các chuyên gia khảo cổ phát hiện có tới 21 đường hầm trộm mộ ở Tần Đông lăng.
Trong khuôn viên của Tần Đông lăng, các chuyên gia phát hiện có 21 đường hầm trộm mộ mới và cũ. Điều này chứng tỏ lăng mộ đã bị mộ tặc tấn công rất nhiều lần. Tuy nhiên, vụ việc xảy ra vào tháng 10/2010 là nghiêm trọng nhất.
Các nhà khảo cổ cũng bày tỏ ý kiến rằng khu Tần Đông lăng có diện tích quá rộng lớn, địa hình phức tạp nên gây khó khăn cho công tác giám sát quản lý, đặc biệt là khi các tổ chức tội phạm buôn bán cổ vật ngày càng trở nên tinh vi với nhiều trang, thiết bị kỹ thuật cao. Cả một khu lăng mộ rộng tới hơn 24 km2 nhưng chỉ có 4 nhân viên giám sát.
Trước tình hình này, các cơ quan chức năng đã tiến hành lắp đặt các camera giám sát cùng một số thiết bị cảnh báo để bảo vệ sự an toàn cho khu lăng mộ hơn 2.200 năm tuổi.
