Ngày 18 tháng 8 năm 1612, tại hạt Lancashire, miền Bắc nước Anh, một trong những phiên tòa xét xử phù thủy nổi tiếng và được ghi chép chi tiết nhất trong lịch sử Vương quốc Anh chính thức bắt đầu.
Mười một người, trong đó có chín phụ nữ và hai đàn ông, bị cáo buộc hành nghề phù thủy và gây ra những tội ác siêu nhiên. Phiên tòa Pendle không chỉ kéo dài trong hai ngày căng thẳng mà còn khép lại với bản án tử hình cho mười trong số họ, trở thành một trong những sự kiện phản ánh rõ nét sự sợ hãi, mê tín và khát khao quyền lực trong xã hội Anh đầu thế kỷ XVII.
Không phải ngẫu nhiên mà cuộc xét xử Pendle thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới sử học và công chúng cho đến tận ngày nay. Bởi lẽ, đây không chỉ đơn thuần là một vụ án hình sự, mà còn là tấm gương phản chiếu đời sống chính trị, tôn giáo và xã hội của nước Anh thời kỳ hỗn loạn, khi niềm tin vào ma thuật, quỷ dữ và sức mạnh siêu nhiên vẫn bao trùm lên đời sống hàng ngày.
Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh mà ” cơn sốt săn phù thủy ” đang lan rộng khắp châu Âu, với hàng chục ngàn người (chủ yếu là phụ nữ) bị đưa ra xét xử và hành quyết trong nhiều thập kỷ.
Những người bị đưa ra xét xử ở Pendle đều là dân thường, sống tại vùng nông thôn hẻo lánh. Trong đó nổi bật là hai ” gia tộc ” bị xem là thù địch nhau: gia đình Demdike và gia đình Chattox. Elizabeth Southerns, thường được gọi là ” Old Demdike ” , là một phụ nữ cao tuổi nổi tiếng trong vùng vì hành nghề thầy lang dân gian, sử dụng bùa chú và thảo mộc.
Đối thủ của bà là Anne Whittle, hay còn gọi là ” Old Chattox ” , cũng hành nghề tương tự. Những mâu thuẫn giữa hai gia đình này, cộng với sự nghi kỵ từ cộng đồng, đã nhanh chóng biến thành lời buộc tội ” phù thủy ” , vốn rất dễ dàng được chấp nhận trong bầu không khí lo sợ quỷ dữ lúc bấy giờ.
Điều đặc biệt khiến phiên tòa Pendle được ghi nhớ chính là những ghi chép chi tiết do luật sư Thomas Potts biên soạn, sau này được xuất bản dưới tựa đề The Wonderfull Discoverie of Witches in the Countie of Lancaster .
Nhờ vậy, giới nghiên cứu ngày nay có một nguồn tư liệu quý giá để hiểu rõ hơn về cách thức vận hành của các phiên tòa săn phù thủy, cách mà những lời khai nhiều khi mâu thuẫn hoặc được ép buộc trở thành bằng chứng kết tội, cũng như tâm lý xã hội bao trùm cả cộng đồng.
Trong suốt phiên tòa, những lời khai rùng rợn được đưa ra: các bị cáo bị tố cáo đã bán linh hồn cho quỷ dữ, gây ra cái chết của hàng xóm, khiến súc vật ốm bệnh hoặc phá hoại mùa màng. Đặc biệt, lời khai của Jennet Device, một cô bé chỉ mới 9 tuổi, con gái của một trong các bị cáo, đã trở thành bằng chứng then chốt khiến nhiều người bị kết án.
Hình ảnh một đứa trẻ đứng lên tố cáo chính mẹ và người thân của mình đã trở thành chi tiết gây ám ảnh trong lịch sử xét xử phù thủy, phản ánh cách mà sự sợ hãi tập thể có thể xé nát ngay cả những mối quan hệ gia đình gần gũi nhất.
Kết thúc phiên tòa, 10 người bị treo cổ vào ngày 20 tháng 8 năm 1612 tại đồi Gallows Hill gần Lancaster. Chỉ một người duy nhất trong số 11 bị cáo được tuyên trắng án. Những cái chết này nhanh chóng trở thành lời răn đe cho toàn bộ cộng đồng, củng cố niềm tin rằng nhà cầm quyền đang bảo vệ xã hội khỏi ” bóng tối của quỷ dữ ” .
Thế nhưng, với hậu thế, đó lại là minh chứng đau lòng cho sự mù quáng và khắc nghiệt của một thời kỳ mà luật pháp bị chi phối bởi niềm tin vào ma thuật và sự cuồng tín tôn giáo.
Cuộc xét xử phù thủy Pendle cũng hé lộ một khía cạnh khác: cách mà quyền lực chính trị và tôn giáo được củng cố thông qua việc khai thác nỗi sợ hãi của quần chúng. Vào đầu thế kỷ XVII, vua James I của Anh, cũng là James VI của Scotland, nổi tiếng với niềm tin mạnh mẽ vào sự tồn tại của phù thủy.
Ông thậm chí đã viết cuốn sách Daemonologie (1597), khuyến khích việc săn lùng và trừng phạt những kẻ bị nghi ngờ là phù thủy. Trong bối cảnh đó, các phiên tòa như Pendle vừa thể hiện sự tuân thủ ý chí của hoàng quyền, vừa góp phần củng cố trật tự xã hội thông qua sự sợ hãi.
Ngày nay, địa danh Pendle và những con người bị kết án năm 1612 đã trở thành một phần di sản văn hóa đặc biệt của Anh. Các tour du lịch, lễ hội và nghiên cứu về ” Phù thủy Pendle ” vẫn thu hút hàng ngàn du khách và học giả. Câu chuyện ấy không chỉ gợi nhớ về một chương đen tối trong lịch sử, mà còn nhắc nhở nhân loại về những hệ lụy khôn lường của sự cuồng tín và nỗi sợ hãi tập thể.
Ngày nay, khi nhìn lại cuộc xét xử phù thủy Pendle, chúng ta không chỉ thấy những bản án tử hình cho những con người bất hạnh, mà còn nhìn thấy cả một xã hội đang bị ám ảnh bởi quỷ dữ, bị dẫn dắt bởi sự nghi ngờ và quyền lực.
Đó là minh chứng cho việc khi nỗi sợ vượt lên trên lý trí, công lý dễ dàng biến thành công cụ đàn áp, và những con người vô tội trở thành vật tế thần cho sự hỗn loạn của thời đại.
Nguồn tin: https://genk.vn/su-that-rung-ron-trong-phien-toa-phu-thuy-duoc-ghi-chep-chi-tiet-nhat-lich-su-20250818094818508.chn
