Trong thế giới tự nhiên, khả năng tạo ra điện không phải là chuyện viễn tưởng. Một số loài sinh vật đã tiến hóa để sở hữu “máy phát điện sinh học” trong cơ thể. Điển hình nhất là cá chình điện (Electric eel – Electrophorus electricus), sinh vật có thể phóng ra dòng điện lên tới 600 volt, đủ để làm tê liệt con mồi hoặc xua đuổi kẻ săn mồi.
Ngoài ra, còn có nhiều loài cá khác như cá đuối điện hay cá dao điện cũng có cơ chế tương tự, tuy cường độ khác nhau. Khả năng này đến từ những tế bào đặc biệt gọi là electrocyte, vốn là những biến thể của tế bào cơ, được sắp xếp như pin nối tiếp nhau để tạo ra hiệu điện thế đáng kinh ngạc.
Nếu giả định con người cũng tiến hóa để sở hữu những “túi pin sinh học” như vậy, tức là chúng ta có thể phát ra dòng điện ngay từ cơ thể, thì kịch bản này sẽ kéo theo những hệ quả rất thú vị, thậm chí cả đáng lo ngại.
Trước hết, xét ở khía cạnh sinh học, việc tích hợp hệ thống phát điện vào cơ thể đòi hỏi một sự thay đổi rất lớn trong cấu trúc sinh lý. Cơ bắp hiện tại của con người chủ yếu chuyển hóa năng lượng hóa học từ ATP để vận động. Nếu biến thể thành electrocyte, một phần cơ bắp sẽ được “chuyên dụng hóa” để tạo ra điện. Điều này đồng nghĩa con người phải tiêu thụ nhiều năng lượng hơn, tức cần nhiều thức ăn giàu năng lượng để duy trì cả vận động và phát điện.
Các nghiên cứu về cá chình điện cho thấy chúng phải ăn rất nhiều để bù đắp năng lượng cho những cú phóng điện. Vì thế, nếu giả thuyết này thành hiện thực, nhu cầu dinh dưỡng của chúng ta có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba, kéo theo cả sự thay đổi trong chế độ ăn và nông nghiệp.
Ở mức ứng dụng, khả năng phát điện từ cơ thể sẽ mở ra những tiện ích không tưởng. Thay vì phải cắm sạc điện thoại, bạn chỉ cần đặt tay lên thiết bị vài phút. Việc thắp sáng trong gia đình sẽ đơn giản như chạm tay vào bóng đèn LED. Những vật dụng nhỏ như tai nghe không dây, đồng hồ thông minh, cảm biến y tế gắn trong người sẽ không còn lo hết pin, bởi chủ nhân có thể tự sạc bất cứ lúc nào.
Về lý thuyết, nếu mỗi người có thể tạo ra dòng điện ổn định vài trăm watt-giờ mỗi ngày, thì xã hội có thể giảm bớt phần nào phụ thuộc vào nguồn điện truyền thống.
Tuy nhiên, mặt trái của khả năng này cũng không ít. Điện không chỉ hữu ích mà còn nguy hiểm. Một cú “bắt tay” vô tình có thể trở thành cú sốc điện gây nguy hại cho người khác, đặc biệt nếu ai đó kiểm soát kém khả năng phát điện của mình.
Viễn cảnh những vụ xung đột hay bạo lực có thể biến thành “cuộc chiến điện giật” là điều khó tránh. Trong môi trường thể thao, đặc biệt là các môn đối kháng, việc một người có thể “phóng điện” sẽ khiến luật chơi phải thay đổi hoàn toàn.
Không chỉ dừng lại ở giao tiếp xã hội, khả năng phát điện còn tạo ra những biến động lớn trong lĩnh vực quân sự. Một “binh sĩ điện” có thể trở thành vũ khí sinh học đáng sợ, dùng dòng điện để vô hiệu hóa đối thủ, thiết bị điện tử hoặc thậm chí cả xe cộ.
Lịch sử nhân loại từng chứng kiến nhiều phát minh công nghệ được tận dụng cho chiến tranh, và giả thuyết con người phát điện chắc chắn cũng sẽ không thoát khỏi vòng xoáy này.
Ở khía cạnh văn hóa và xã hội, sự xuất hiện của những “cơ thể điện” sẽ thay đổi cách chúng ta giao tiếp và sống cùng nhau. Một cái ôm có thể trở thành trải nghiệm… nguy hiểm, hay một cái chạm tay có thể phải đi kèm “công tắ” kiểm soát.
Thậm chí, có thể xuất hiện những nghề nghiệp mới như “người phát điện thuê”, nơi con người bán chính dòng điện của mình để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người khác. Cũng không loại trừ khả năng sẽ nảy sinh vấn đề về quyền riêng tư và quyền sở hữu năng lượng cơ thể, liệu một công ty có thể khai thác “điện từ nhân viên” như một dạng lao động?
Nhìn từ góc độ khoa học hiện tại, con người chưa thể và khó có thể tiến hóa theo hướng này. Hệ thống thần kinh và cơ bắp của chúng ta chỉ tạo ra dòng điện rất nhỏ (mức microvolt đến millivolt) để dẫn truyền tín hiệu.
Đây là nguyên lý hoạt động của điện tâm đồ (ECG) hay điện não đồ (EEG), vốn đã được ứng dụng trong y học. Để đạt mức điện áp hàng trăm volt như cá chình điện, cơ thể người sẽ cần một cấu trúc hoàn toàn khác, điều gần như bất khả thi trong tiến hóa tự nhiên.
Một số nhà nghiên cứu gợi ý rằng, nếu muốn, con người có thể can thiệp bằng công nghệ sinh học hoặc cấy ghép thiết bị nano để tăng cường khả năng phát điện. Nhưng đó vẫn chỉ là giả thuyết, chưa có bằng chứng thực tiễn.
Cuối cùng, viễn cảnh “con người phát điện” đặt ra câu hỏi thú vị: liệu chúng ta có thật sự cần đến khả năng ấy khi khoa học đang ngày càng phát triển nhiều giải pháp năng lượng tái tạo như pin mặt trời, gió, thủy triều?
Có lẽ, điều quan trọng không phải là chúng ta tự biến mình thành pin sống, mà là cách chúng ta học từ tự nhiên để thiết kế công nghệ tối ưu hơn. Thực tế, những nghiên cứu về cá điện đã truyền cảm hứng cho ngành y sinh trong việc phát triển pin sinh học cấy ghép, dùng để chạy máy tạo nhịp tim hoặc cảm biến y tế bên trong cơ thể mà không cần pin truyền thống.
Tóm lại, nếu con người có khả năng phát điện như cá điện, thế giới sẽ bước vào một kỷ nguyên hoàn toàn mới, nơi ranh giới giữa sự tiện lợi và nguy hiểm trở nên mong manh. Đó là một giả định hấp dẫn, gợi mở nhiều viễn cảnh từ công nghệ, xã hội đến văn hóa.
Nhưng trên hết, nó nhắc chúng ta rằng, thiên nhiên luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho khoa học và có lẽ, thay vì mơ ước trở thành cá chình điện, con người nên tìm cách khai thác thông minh hơn những gì mình đã có.
Nguồn tin: https://genk.vn/se-the-nao-neu-chung-ta-tao-ra-dien-bang-co-the-minh-20250828113710478.chn
