Ngày 12 tháng 9 năm 1992 đã đi vào lịch sử khi tàu con thoi Endeavour rời bệ phóng tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy, mang theo sứ mệnh STS-47, chuyến bay thứ 50 của chương trình tàu con thoi vũ trụ NASA. Trên chuyến bay đó, có sự hiện diện của bác sĩ Mae Carol Jemison, người đã phá vỡ rào cản màu da và giới tính để trở thành người phụ nữ Mỹ gốc Phi đầu tiên bay vào không gian.
Hành trình kéo dài hơn 190 giờ không chỉ ghi dấu ấn cá nhân cho Jemison, mà còn mở ra một chương mới trong lịch sử vũ trụ, nơi tính đa dạng và bình đẳng ngày càng được khẳng định.
Mae Jemison sinh năm 1956 tại Decatur, Alabama, nhưng lớn lên ở Chicago trong bối cảnh xã hội Mỹ vẫn còn nhiều bất bình đẳng sắc tộc. Từ nhỏ, bà đã nuôi dưỡng ước mơ trở thành nhà khoa học và hướng ánh nhìn lên bầu trời đầy sao. Không chỉ thông minh xuất sắc, Jemison còn kiên định trên con đường học tập. Bà tốt nghiệp ngành kỹ thuật hóa học tại Đại học Stanford khi mới 16 tuổi và sau đó tiếp tục học y khoa tại Đại học Cornell.
Trước khi gia nhập NASA, bà từng là bác sĩ tình nguyện ở Tây Phi và tham gia hoạt động nhân đạo của tổ chức Hòa Bình (Peace Corps). Chính nền tảng y khoa cùng kinh nghiệm thực tiễn đã giúp bà trở thành ứng viên sáng giá cho các sứ mệnh vũ trụ.
Năm 1987, Jemison chính thức được NASA tuyển chọn làm phi hành gia, vượt qua hàng nghìn ứng viên khác. Chỉ 5 năm sau, bà có mặt trong danh sách thành viên của STS-47, một nhiệm vụ hợp tác giữa Mỹ và Nhật Bản với nhiều thí nghiệm khoa học trên tàu Endeavour.
Với vai trò Chuyên gia Sứ mệnh, Jemison chịu trách nhiệm thực hiện các thí nghiệm y sinh, trong đó nổi bật là nghiên cứu về ảnh hưởng của môi trường không trọng lực đến cơ thể con người. Bà cũng tham gia nghiên cứu hiện tượng ” say tàu xe ” trong không gian, một tình trạng mà hầu hết các phi hành gia đều gặp phải khi thích nghi với môi trường quỹ đạo.
Điều khiến Jemison trở nên đặc biệt không chỉ nằm ở thành tích cá nhân mà còn ở ý nghĩa biểu tượng của bà. Trong suốt nhiều thập kỷ, lĩnh vực vũ trụ gần như là ” sân chơi ” của nam giới da trắng.
Sự hiện diện của một phụ nữ da màu trong một trong những ngành công nghệ cao nhất của nhân loại đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ về sự thay đổi. Bản thân Jemison từng chia sẻ rằng việc bà có mặt trên tàu Endeavour đã giúp nhiều cô gái trẻ, đặc biệt là những em nhỏ da màu, tin rằng giấc mơ chinh phục khoa học và vũ trụ hoàn toàn có thể trở thành hiện thực.
Chuyến bay STS-47 kéo dài 8 ngày, 3 giờ và 44 phút. Trong khoảng thời gian đó, Jemison cùng đồng đội đã hoàn thành hàng loạt thí nghiệm quan trọng, đóng góp vào kho dữ liệu khoa học của nhân loại về đời sống trong môi trường không trọng lực. Khi con tàu Endeavour hạ cánh an toàn xuống căn cứ Edwards ở California, tên tuổi Mae Jemison lập tức trở thành biểu tượng toàn cầu.
Sau khi rời NASA vào năm 1993, Jemison tiếp tục sự nghiệp trong lĩnh vực giáo dục và khoa học. Bà sáng lập Jemison Group – một công ty tập trung vào nghiên cứu công nghệ mới và thúc đẩy giáo dục STEM cho giới trẻ. Bà cũng nhiều lần diễn thuyết, truyền cảm hứng cho các thế hệ sau bằng câu chuyện đời mình.
Đáng chú ý, Jemison từng xuất hiện trong một tập phim Star Trek: The Next Generation , trở thành phi hành gia NASA đầu tiên tham gia một bộ phim khoa học viễn tưởng nổi tiếng. Với Jemison, đó không chỉ là sự giao thoa thú vị giữa khoa học và văn hóa đại chúng, mà còn khẳng định rằng trí tưởng tượng chính là bước khởi đầu cho mọi khám phá vĩ đại.
Ngày nay, khi nhắc đến Mae Jemison, người ta không chỉ nhớ đến cột mốc ” người phụ nữ Mỹ gốc Phi đầu tiên bay vào vũ trụ ” mà còn nhớ đến tầm nhìn rộng lớn của bà về một thế giới khoa học mang tính toàn cầu, đa dạng và nhân văn hơn. Hình ảnh bà trong bộ đồ phi hành gia năm 1992 vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho hàng triệu người, nhắc nhở rằng bầu trời không phải là giới hạn, mà chỉ là khởi đầu.
Nguồn tin: https://genk.vn/mae-jemison-nguoi-phu-nu-my-goc-phi-dau-tien-bay-vao-vu-tru-20250912121525912.chn
