Thép dập nóng (hot stamping steel hoặc hot press forming – HPF) là một trong những vật liệu công nghệ then chốt trong sản xuất ô tô hiện đại, đặc biệt với yêu cầu ngày càng cao về an toàn, nhẹ hoá và tiết kiệm nhiên liệu hiện tại.
Đây là loại thép được xử lý ở nhiệt độ cao (khoảng 900°C), sau đó được ép vào khuôn và làm nguội cực nhanh để tạo thành cấu trúc martensite – cứng gấp 3–4 lần so với thép thông thường. Độ bền kéo (tensile strength) của thép dập nóng có thể lên tới 1.500 MPa, trong khi thép cán nguội hoặc cán nóng truyền thống chỉ dao động từ 400–800 MPa.
Đây cũng là một trong những chi tiết mà VinFast đang rất muốn nội địa hoá để đáp ứng yêu cầu nội địa hoá 80% mà hãng đặt ra cho đến năm 2026 nhưng vẫn chưa thực hiện được. “Chúng tôi tìm khắp Việt Nam nhưng chưa thể gặp được đối tác có thể sản xuất thép dập nóng đạt yêu cầu. Thậm chí, một doanh nghiệp nổi tiếng như Formosa cũng chưa làm được thép dập nóng đủ yêu cầu”, bà Thái Thị Thanh Hải – Phó Chủ tịch tập đoàn Vingroup kiêm Phó tổng giám đốc VinFast tiết lộ tại sự kiện mới đây của hãng,
Vậy thép dập nóng là sản phẩm như thế nào mà Việt Nam chưa thể nội địa hoá thời điểm hiện tại?
Để sản xuất ra loại thép dập nóng đủ điều kiện, người ta sẽ phải đem tấm thép nung nóng tới 900 độ C, sau đó ép vào khuôn và làm nguội nhanh (quenching). Trong quá tình này, cấu trúc thép sẽ được biến đổi, giúp tăng cường độ cơ học.
Do yêu cầu về khuôn chịu nhiệt, kiểm soát nhiệt độ và tốc độ làm nguội, chỉ những hãng có đầu tư công nghệ lớn mới có thể tạo ra thép dập nóng.
VinFast, cùng nhiều hãng xe khác đang sử dụng thép dập nóng từ các nhà cung cấp như Thyssenkrupp hay Posco. Một số mẫu xe của VinFast như VF 9, VF 8 được cho sở hữu thân vỏ chiếm tới “29% thép dập nóng”, vượt nhiều mẫu xe Nhật – Hàn cùng tầm giá. Đây cũng là lý giải cho việc thân xe VinFast được đánh giá là cứng, chắc khi xảy ra những va chạm ngoài ý muốn.
Công nghệ sản xuất thép dập nóng đòi hỏi quy trình phức tạp, chi phí đầu tư lớn.
Thép dập nóng thường được sử dụng ở một số chi tiết quan trọng của xe như cột A, B, khung cửa, khung gầm, vùng thấp thụ lực trước/sau. Việc trang bị loại thép này không chỉ giúp giảm được trọng lượng của xe (từ vài chục đến cả trăm kg) mà còn góp phần làm tăng hiệu suất nhiên liệu, hỗ trợ các loại xe điện kéo dài quãng đường di chuyển.
Không chỉ có vậy, ngày nay các tổ chức như Euro NCAP, ASEAN NCAP, IIHS đều ngày càng nâng cao các tiêu chuẩn đánh giá va chạm. Để đạt được điểm số an toàn cao mà không tăng trọng lượng xe, các hãng xe buộc phải tích hợp thép dập nóng ở nhiều vị trí chiến lược.
Tuy ưu việt nhưng chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ dập nóng là rất lớn, từ những chi tiết như khuôn, lò nhiệt hay hệ thống làm mát. Do đó, các mẫu xe phổ thông hiện nay rất dè dặt trong việc sử dụng thép dập nóng trên toàn bộ thân vỏ – chủ yếu bởi áp lực giá thành.
Tuy nhiên, trong xu hướng điện hoá và an toàn hoá hiện nay, thép dập nóng sẽ ngày càng phổ biến, thậm chí trên các mẫu xe giá mềm hạng B hoặc C.
Nguồn tin: https://genk.vn/muon-tang-ty-le-noi-dia-hoa-len-80-vinfast-tha-thiet-tim-doanh-nghiep-noi-dia-lam-duoc-linh-kien-nay-20250610094713421.chn
