Ngày 14 tháng 4 năm 1986, huyện Gopalganj ở Bangladesh đã hứng chịu một trong những trận mưa đá lịch sử, khiến 92 người thiệt mạng. Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), những cục băng khổng lồ nặng tới 1,02 kg (2,2 pound) đã lập nên kỷ lục thế giới đầy đau thương.
Hơn ba thập kỷ sau, khi biến đổi khí hậu làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan, mưa đá khổng lồ vẫn tiếp tục xuất hiện. Một nghiên cứu mới đây đã tập trung vào trận bão mưa đá gây chấn động Catalonia, Tây Ban Nha, vào năm 2022, nhằm tìm hiểu cách thức các quả cầu băng khổng lồ hình thành và phát triển.
Mưa đá Catalonia 2022: Manh mối từ những mẫu băng khổng lồ
Trận bão năm 2022 tại Catalonia đã để lại những quả mưa đá có kích thước đáng kinh ngạc, trong đó có mẫu đạt đường kính tới 12 cm (4,7 inch). Điều đặc biệt là một số cư dân địa phương đã bảo quản các mẫu băng này trong tủ đông, mang đến cơ hội nghiên cứu quý giá cho các nhà khoa học.
Sử dụng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính (CT), nhóm nghiên cứu tại Đại học Barcelona, dẫn đầu bởi giáo sư Xavier Úbeda, đã có được những hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong của mưa đá mà không cần phá hủy mẫu.
“Kỹ thuật này cung cấp thông tin liên quan đến các lớp bên trong, cho phép chúng tôi quan sát quá trình phát triển của mưa đá”, giáo sư Úbeda chia sẻ.
Khám phá cấu trúc bên trong của mưa đá
Kết quả chụp CT cho thấy ngay cả những viên mưa đá hình cầu hoàn hảo cũng có cấu trúc phức tạp, với các lớp phát triển không đều. Lõi bên trong, hay còn gọi là phôi thai, thường không nằm ở trung tâm mà lệch sang một bên. Điều này phản ánh quá trình hình thành mưa đá dưới ảnh hưởng của nhiều yếu tố khí quyển khác nhau.
“Kỹ thuật này giúp chúng tôi phân tích mật độ và cấu trúc các lớp đá, cung cấp cái nhìn sâu sắc về các giai đoạn phát triển của mưa đá”, đồng tác giả giáo sư Javier Martin-Vide nói thêm.
Bước tiến quan trọng trong dự báo thời tiết cực đoan
Nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của phương pháp không xâm lấn trong việc phân tích mưa đá, mở ra tiềm năng cải thiện dự báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm.
“Đây là lần đầu tiên chúng tôi có thể quan sát trực tiếp toàn bộ cấu trúc bên trong của mưa đá. Kỹ thuật này có thể giúp dự đoán chính xác hơn khi nào các cơn bão nguy hiểm sẽ xảy ra”, Carme Farnell Barqué, nhà nghiên cứu tại Dịch vụ Khí tượng Catalonia, nhận định.
Biến đổi khí hậu và tương lai của mưa đá
Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các hiện tượng thời tiết cực đoan, trong đó có mưa đá. Những phát hiện mới từ nghiên cứu này không chỉ cung cấp thêm kiến thức về sự hình thành của mưa đá khổng lồ mà còn mở ra hy vọng về khả năng đối phó tốt hơn trước những mối đe dọa từ thiên nhiên trong tương lai.
Nghiên cứu đã được công bố trên Frontiers in Environmental Science , đánh dấu một bước tiến lớn trong lĩnh vực khí tượng học. Từ bài học đau thương năm 1986 tại Bangladesh đến thành tựu khoa học năm 2022 ở Tây Ban Nha, con người đang không ngừng tìm cách hiểu và thích ứng với sự khắc nghiệt của tự nhiên.
Nguồn tin: https://genk.vn/cuc-mua-da-nang-nhat-the-gioi-nang-hon-mot-kg-lam-the-nao-de-chung-tro-nen-lon-nhu-vay-20241210190751562.chn
