Sáng kiến mang tên Thermavault đã giúp ba học sinh trung học đến từ thành phố Indore, Ấn Độ – Dhruv Chaudhary, Mithran Ladhania và Mridul Jain – giành được Giải thưởng Trái Đất khu vực châu Á năm 2025 với giá trị 12.500 USD, một phần trong cuộc thi toàn cầu nhằm tìm ra các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề môi trường và nhân đạo cấp bách.
Nguyên mẫu vật lý đầu tiên của Thermavault.
Chiếc tủ lạnh không cần ổ cắm
Thermavault là một tủ lạnh di động sử dụng phản ứng hóa học thu nhiệt từ muối hòa tan để làm lạnh thay vì dùng điện.
Về mặt kỹ thuật, sản phẩm gồm một hộp nhựa cách nhiệt, bên trong có lớp lót đồng, khoảng trống giữa hai lớp này được đổ đầy nước trộn với muối đặc biệt.
Khi muối hòa tan vào nước, quá trình này sẽ hút nhiệt từ môi trường xung quanh, khiến nhiệt độ bên trong hạ xuống đáng kể. Các thử nghiệm đã cho thấy, với bari hydroxide octahydrate, nhiệt độ trong tủ có thể giảm xuống dưới 0°C, đủ để tạo điều kiện bảo quản đông lạnh.
Trong khi đó, amoni clorua cho phép duy trì nhiệt độ mát khoảng 2–6°C, lý tưởng để bảo quản vắc-xin thông thường.
Quan trọng nhất, thiết bị hoàn toàn không sử dụng điện, không có bộ phận chuyển động, không phát thải khí lạnh gây hại cho môi trường, đây là một giải pháp thân thiện, hiệu quả và dễ tiếp cận cho các cộng đồng đang sống ngoài lưới điện.
Dhruv Chaudhary, Mithran Ladhania và Mridul JainDhruv Chaudhary, Mithran Ladhania và Mridul Jain, ba học sinh tại Trường Quốc tế Shishukunj ở Indore, Ấn Độ, đã giành Giải thưởng Trái Đất khu vực châu Á năm 2025 cho sáng chế Thermavault
Cảm hứng từ cuộc sống thực
Điều đáng ngạc nhiên là cả ba nhà phát minh đều mới chỉ là học sinh trung học tại Trường Quốc tế Shishukunj ở Indore, Ấn Độ.
Tuy nhiên, họ không đơn thuần là những người say mê khoa học trong phòng thí nghiệm. Cả ba đều có cha mẹ làm trong ngành y tế và từng tận mắt chứng kiến những bất cập trong bảo quản vắc-xin tại các phòng khám nông thôn, nơi nguồn điện không ổn định hoặc hoàn toàn không có điện khiến nhiều liều vắc-xin quý bị hỏng.
Được truyền cảm hứng từ thực tế đó, ba thiếu niên bắt đầu nghiên cứu và thử nghiệm trong phòng thí nghiệm tại trường. Hàng chục hỗn hợp muối khác nhau đã được kiểm tra, đánh giá để tìm ra công thức phù hợp nhất về hiệu suất làm lạnh, chi phí và độ an toàn.
Sau quá trình sàng lọc kỹ lưỡng, họ quyết định kết hợp hai loại muối chủ đạo là amoni clorua và bari hydroxit octahydrat.
Cặp đôi hóa học này cho phép thiết bị chuyển đổi linh hoạt giữa chế độ làm mát và đóng băng, mở rộng khả năng ứng dụng của Thermavault không chỉ trong lĩnh vực y tế mà còn tiềm năng trong vận chuyển thực phẩm hay sinh phẩm y học như nội tạng.
Đưa Thermavault vào thực tế
Nguyên mẫu Thermavault đã được thử nghiệm tại một bệnh viện địa phương ở Indore. Kết quả ban đầu rất khả quan: thiết bị có thể giữ lạnh vắc-xin từ 10 đến 12 giờ trong điều kiện thực tế, đáp ứng nhu cầu bảo quản khi di chuyển hoặc ở các cơ sở y tế thiếu điện.
Từ thành công bước đầu, nhóm nghiên cứu đang chuẩn bị sản xuất 200 đơn vị Thermavault để tiến hành thử nghiệm thực địa quy mô lớn tại hơn 100 bệnh viện nông thôn khắp Ấn Độ. Số tiền thưởng 12.500 USD sẽ được dùng để tái đầu tư cho sản xuất mẫu, kiểm định chất lượng và nộp hồ sơ xin chứng nhận an toàn từ các tổ chức quốc tế.
Mục tiêu xa hơn của nhóm là đạt được sự phê duyệt từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) để Thermavault có thể được giới thiệu đến các tổ chức phân phối vắc-xin toàn cầu như Gavi – một bước đi quan trọng để thiết bị này có thể góp mặt trong các chiến dịch tiêm chủng tại các quốc gia đang phát triển.
Mô hình kỹ thuật số của Thermavault. Bằng cách cải tiến thiết kế và mở rộng quy mô sản xuất, nhóm Thermavault hy vọng có thể tạo ra giải pháp làm mát di động dành cho vắc-xin, thuốc và thậm chí cả các cơ quan trong điều kiện thiếu điện.
Kỳ vọng thay đổi cuộc chơi
Với hơn 1 tỷ người trên thế giới vẫn chưa có điện ổn định, Thermavault được kỳ vọng sẽ trở thành một giải pháp đột phá giúp vượt qua rào cản năng lượng trong bảo quản y tế. Đây không chỉ là một sản phẩm sáng tạo mà còn là biểu tượng cho tư duy khoa học kết hợp với lòng nhân đạo, đến từ chính những người trẻ tuổi.
Thermavault là minh chứng sống động rằng các giải pháp công nghệ đột phá không nhất thiết phải đến từ các phòng thí nghiệm hàng triệu đô hay các viện nghiên cứu hàng đầu, mà có thể nảy mầm từ một lớp học trung học, từ sự quan sát cuộc sống, đồng cảm với cộng đồng và khát khao thay đổi thực tế.
“Chúng tôi không chỉ muốn tạo ra một chiếc tủ lạnh thông minh, mà là một thiết bị có thể cứu sống người khác trong điều kiện khó khăn nhất,” nhóm phát minh chia sẻ trong video giới thiệu được Earth Prize công bố.
Với Thermavault, ba thiếu niên Ấn Độ không chỉ mang về một giải thưởng danh giá, mà còn trao cho thế giới một hi vọng – rằng công nghệ nhân văn là điều hoàn toàn có thể bắt đầu từ tuổi trẻ.
Nguồn tin: https://genk.vn/khong-can-dien-ba-thieu-nien-an-do-che-tao-tu-lanh-tu-muoi-va-nuoc-khien-the-gioi-kinh-ngac-20250517063540839.chn
