Bạn đã bao giờ cảm thấy khó khăn khi cố gắng nghe một người bạn nói chuyện trong một quán cà phê ồn ào hay một bữa tiệc đông người chưa? Các nhà khoa học tại Đại học Aix-Marseille (Pháp) vừa khám phá ra một bí mật kỳ lạ nhưng đầy tiềm năng: một “siêu năng lực” có thể giúp bạn nghe và hiểu rõ hơn giữa môi trường ồn ào, chỉ bằng một hành động đơn giản: gõ ngón tay theo nhịp điệu.
Nghiên cứu của họ, được công bố trên tạp chí Proceedings of the Royal Society B, cho thấy việc gõ theo một nhịp điệu nhất định có thể “chuẩn bị” cho não bộ, giúp nó xử lý âm thanh tốt hơn, đặc biệt là lời nói.
Giải mã mối liên hệ giữa chuyển động và thính giác
Từ lâu, các nhà khoa học đã biết rằng hệ thống vận động có vai trò quan trọng trong việc xử lý thông tin thời gian. Các nghiên cứu trước đây về “hiệu ứng mồi nhịp điệu” đã cho thấy rằng việc nghe một giai điệu có thể cải thiện khả năng xử lý thính giác. Tuy nhiên, mối liên hệ này trong bối cảnh thực tế vẫn còn là một ẩn số.
Để làm rõ điều này, các nhà nghiên cứu đã thực hiện một loạt ba thí nghiệm. Trong thí nghiệm đầu tiên, 35 người tham gia đã gõ ngón tay theo các nhịp điệu khác nhau – chậm, vừa và nhanh – trước khi nghe một câu nói bị lẫn trong tiếng ồn nền và phải ghi lại những từ họ đã nhận dạng được.
Kết quả thật đáng kinh ngạc: khả năng hiểu câu nói ồn ào đó tốt hơn nhiều sau khi gõ theo nhịp điệu trung bình, tương đương khoảng hai lần gõ mỗi giây (1,8 Hz), so với các nhịp điệu khác. Đây là tốc độ “từ vựng” hoặc tốc độ từ, tương tự như tốc độ lời nói tự nhiên.
Chuyển động ” chủ động ” là chìa khóa
Trong thí nghiệm thứ hai, các nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu xem liệu chính hành động gõ, việc nghe nhịp điệu hay cả hai mới tạo ra sự khác biệt. Kết quả cho thấy tiếng gõ dù là riêng lẻ hay theo nhịp điệu đều mang lại khả năng hiểu lời nói tốt hơn, trong khi chỉ nghe nhịp điệu mà không có phản ứng vật lý thì không hiệu quả bằng. Điều này cho thấy việc kích hoạt nhịp điệu một cách ” chủ động ” là yếu tố then chốt.
Thí nghiệm thứ ba với 28 người tham gia khác đã phân tích xem việc nói một từ trước khi tiếp xúc với câu nói ồn ào có cải thiện quá trình xử lý cảm giác hay không. Kết quả cho thấy bất kể từ đó có liên quan đến nội dung câu hay không, việc nói to từ đó dường như đã cải thiện kỹ năng nghe của não bộ. Một lần nữa, điều này khẳng định rằng chuyển động cơ thể là khía cạnh quan trọng của việc chuẩn bị nhịp điệu.
Hướng đi mới cho nghiên cứu và phục hồi chức năng
Các nhà nghiên cứu tin rằng cơ chế này liên quan đến việc ” kết nối ” vùng vận động và đường dẫn truyền thính giác của não bộ, tạo ra một sự đồng bộ giúp bộ não xử lý thông tin thính giác hiệu quả hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu này vẫn còn một số hạn chế. Những người tham gia là người lớn trẻ tuổi, nói tiếng Pháp và không mắc các bệnh lý thần kinh.
Các nghiên cứu trong tương lai cần được thực hiện để xác định xem liệu quá trình chuẩn bị này có ảnh hưởng đến những người gặp khó khăn trong việc lọc tiếng ồn xung quanh, chẳng hạn như người khiếm thính hoặc những người mắc chứng ADHD hay không.
Mặc dù vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu sâu hơn, nhưng những phát hiện này mở ra một cánh cửa đầy hứa hẹn cho các lĩnh vực học tập và phục hồi chức năng. Chúng cho thấy rằng một hành động đơn giản như gõ ngón tay có thể có tác động đáng kể đến khả năng nhận thức của chúng ta. Đây là một loạt thí nghiệm mà bạn có thể tự mình thực hiện an toàn tại nhà.
Nguồn tin: https://genk.vn/sieu-nang-luc-cua-nao-bo-go-ngon-tay-theo-nhip-dieu-giup-ban-nghe-ro-hon-giua-dam-dong-20250829111124823.chn
