Vào một buổi chiều cuối tháng 6 năm 2025, một hiện tượng hiếm gặp đã biến thị trấn McDonough, Georgia trở thành tâm điểm chú ý của thế giới. Một thiên thạch, được mệnh danh là “Thiên thạch McDonough”, đã lao xuống từ bầu trời, xuyên thủng mái nhà và để lại một hố sâu trên sàn phòng khách của một người dân.
Điều đáng kinh ngạc không chỉ là sự việc hi hữu này mà còn là khám phá khoa học mang tính lịch sử: tảng đá này có niên đại lên tới 4,56 tỷ năm, già hơn Trái Đất 17 triệu năm và mang theo những bí mật quý giá từ thuở sơ khai của Hệ Mặt Trời.
Cư dân Bill Cook đang xem TV tại nhà thì một tiếng nổ lớn vang lên, kèm theo một cú rung chuyển dữ dội. “Tôi cứ tưởng ngôi nhà sắp nổ tung!”, ông Cook nhớ lại. Khi kiểm tra, ông phát hiện một lỗ thủng trên trần nhà và một hố sâu khoảng 10cm dưới sàn, xung quanh là những mảnh đá màu đen. Đó chính là những mảnh vỡ của thiên thạch McDonough, “vị khách” đến từ vũ trụ đã hoàn thành một hành trình dài hàng tỷ năm để hạ cánh xuống đây.
Cỗ máy thời gian từ vành đai tiểu hành tinh
Nhóm nghiên cứu của tiến sĩ Scott Harris tại Khoa Địa chất, Đại học Georgia, đã nhanh chóng tiến hành phân tích và đưa ra những kết luận sơ bộ. Thiên thạch này là một loại chondrite thông thường có hàm lượng kim loại thấp, được hình thành trong tinh vân nguyên thủy vào những ngày đầu của Hệ Mặt Trời.
Với niên đại 4,56 tỷ năm, Thiên thạch McDonough đã tồn tại trước cả hành tinh của chúng ta. “Nghiên cứu nó giống như mở một cuốn nhật ký vũ trụ, với mỗi trang đều chứa đầy những bí mật từ Hệ Mặt Trời sơ khai”, Harris chia sẻ.
Nó đã ghi lại quá trình pha trộn và phân hóa các vật chất trong 20 triệu năm đầu tiên hình thành Hệ Mặt Trời, thậm chí có thể đã lưu giữ bụi siêu tân tinh từ vụ nổ của một ngôi sao lân cận.
Các nhà khoa học của NASA đã xác nhận rằng nguồn gốc của thiên thạch này là từ vành đai tiểu hành tinh chính giữa Sao Hỏa và Sao Mộc. Họ suy đoán rằng khoảng 4,7 tỷ năm trước, một tiểu hành tinh lớn đã vỡ ra, và một trong những mảnh vỡ đó đã đi vào quỹ đạo giao với quỹ đạo Trái Đất.
Cuối cùng, vào ngày 26 tháng 6 năm 2025, nó đã lao vào khí quyển Trái Đất với tốc độ gần 20 km/giây. Mặc dù nhiệt độ bề mặt đã vượt quá 2000 độ C trong quá trình di chuyển qua bầu khí quyển, nhưng lớp vỏ hợp nhất thủy tinh chỉ dày 1mm đã bảo vệ được các vật chất bên trong, bao gồm cả những hạt cầu quý giá (chondrule).
Kho báu khoa học và những lời cảnh báo
Sự kiện hi hữu này không chỉ là một hiện tượng tự nhiên mà còn là một cơ hội vàng cho khoa học. Các mẫu thiên thạch cung cấp những vật liệu quý giá cho các nhà thiên văn học, địa chất học và khoa học hành tinh.
Cụ thể, các tạp chất canxi nhôm (CAI) trong chondrite là những vật liệu lâu đời nhất trong Hệ Mặt Trời, với niên đại lên tới 4,567 tỷ năm, già hơn 24 triệu năm so với bất kỳ loại đá nào trên Trái Đất. Bằng cách nghiên cứu những “viên nang thời gian” này, các nhà khoa học có thể tái tạo chính xác hơn quá trình tiến hóa hóa học của Hệ Mặt Trời sơ khai.
Đặc biệt, việc phát hiện một lượng nhỏ axit amin trong Thiên thạch McDonough đã củng cố giả thuyết rằng mầm mống sự sống có thể đã được phát tán khắp vũ trụ thông qua thiên thạch. Mặc dù nồng độ axit amin cực kỳ thấp, khám phá này cung cấp bằng chứng sơ bộ cho thấy nền tảng vật chất cho nguồn gốc sự sống đã tồn tại từ thời kỳ đầu hình thành Hệ Mặt Trời.
Tuy nhiên, sự kiện này cũng là một lời cảnh báo. Dữ liệu cho thấy đã có 27 vụ thiên thạch rơi được ghi nhận tại Georgia trong 20 năm qua, một tần suất vượt xa mức trung bình. Mặc dù công nghệ hiện đại đã giúp chúng ta thu hồi các mẫu vật hiệu quả hơn, nhưng mối đe dọa từ những vụ va chạm lớn không hề giảm bớt.
Tiến sĩ Harris nhấn mạnh: “Việc xây dựng một chiến lược giảm thiểu ngay từ đầu không chỉ là vấn đề khoa học mà còn là vấn đề chiến lược cho sự tồn vong của nền văn minh nhân loại”. Vận tốc và góc đi vào của Thiên thạch McDonough tương tự như thiên thạch Chicxulub đã gây ra sự tuyệt chủng của loài khủng long, nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc thiết lập một hệ thống giám sát và cảnh báo sớm toàn diện hơn.
Từ nỗi sợ hãi đến hành trình khám phá
Xuyên suốt lịch sử, thiên thạch thường được xem là điềm báo tai ương. Tuy nhiên, Thiên thạch McDonough cho thấy một sự thay đổi lớn trong nhận thức của con người, từ việc thụ động chịu đựng thiên tai đến chủ động khám phá các quy luật của vũ trụ.
Các nhà khoa học đã bắt đầu nghiên cứu ứng dụng vật chất ngoài hành tinh, ví dụ như hợp kim sắt-niken có khả năng chống ăn mòn đặc biệt cho việc chế tạo tàu vũ trụ. Harris kết luận: “Thiên thạch không chỉ là đối tượng nghiên cứu khoa học mà còn là nguồn tài nguyên cho phát triển bền vững. Nhưng điều kiện tiên quyết là chúng ta phải học cách cùng tồn tại với vũ trụ, chứ không phải sợ hãi nó”.
Nguồn tin: https://genk.vn/mot-vat-the-ngoai-hanh-tinh-456-ty-nam-tuoi-da-dam-vao-mot-ngoi-nha-o-my-cac-nha-khoa-hoc-cho-biet-no-gia-hon-trai-dat-17-trieu-nam-20250820095653532.chn
