Nội dung này được nêu trong tờ trình của Ủy ban nhân dân TP.HCM gửi Bộ Nội vụ về phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030.
Theo kế hoạch này, TP.HCM có 129 phường thuộc diện sắp xếp, nhưng có 49 đơn vị hành chính thuộc diện đặc thù không phải sáp nhập. Như vậy, 80 phường còn lại thuộc trường hợp phải sáp nhập.
Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, phường (thuộc quận) có dân số từ 15.000 người, diện tích từ 5,5 km2 và xã (thuộc huyện) có dân số từ 5.000 – 8.000 người, diện tích từ 30 km2. Nếu các đơn vị phường, xã, thị trấn không đạt hai tiêu chí nói trên thì thuộc diện phải sắp xếp.
Cụ thể, các quận có phường thuộc diện phải sắp xếp như sau:
Quận 3 có 4 phường là 9, 10 và 12, 13 sẽ sắp xếp thành 2 phường mới là phường 9 và phường 12.
Quận 4 có 6 phường là phường 6, 9; phường 8, 10 và phường 14, 15 được sắp xếp còn 3 phường là phường 9, 8 và 15.
Quận 5 có 8 phường là phường 2, 3; phường 5, 6; phường 7, 8; phường 10, 11 sắp xếp lại thành 4 phường là các phường 2, 5, 7 và 11.
Quận 6 có 11 phường là phường 2, 6 và một phần phường 5 thành phường 2; các phường 1, 3, 4 nhập lại thành phường 1; phường 9 và một phần phường 5 thành phường 9; phường 11, một phần phường 10 thành phường 11; phường 14 và một phần phường 13 thành phường 14.
Quận 8 có 9 phường (gồm phường 1, 2, 3; phường 8, 9, 10 và phường 11, 12, 13) sắp xếp thành 3 phường mới đặt tên là phường Rạch Ông, phường Hưng Phú và phường Xóm Củi.
Quận 10 có 6 phường (phường 6, 7; phường 5, 8 và phường 10, 11) sắp xếp thành 3 phường 6, 8 và 10.
Quận 11 có 11 phường (phường 1, 2; phường 4, 6, 7; phường 8, 12; phường 9, 10 và phường 11, 13) sắp xếp lại thành 5 phường 1, 7, 8, 10 và 11.
Quận Bình Thạnh có 13 phường (phường 1, 3; phường 5, một phần phường 6; phường 7, một phần phường 6; phường 11, một phần phường 13; phường 2, 15; phường 19, 21 và phường 14, 24) sắp xếp thành 7 phường, theo thứ tự là phường: 1, 5, 7, 11, 15, 19 và 24.
Quận Gò Vấp có 8 phường xếp lại thành 4 gồm phường 1, 4, 7 sáp nhập thành phường 1; phường 8, 9 thành phường 8; phường 14, một phần phường 13 thành phường 14, phường 15, một phần phường 13 thành phường 15.
Quận Phú Nhuận có 4 phường thành 2 phường là phường 3, 4 thành phường 4; và phường 15, 17 sắp xếp thành phường 15.
Như vậy, theo Ủy ban nhân dân TP.HCM, sau khi sắp xếp từ 80 phường thuộc 10 quận, sẽ giảm 39 phường, hình thành nên 38 phường mới, trong đó đa số nhập từ 2 phường thành 1 phường mới, có 7 trường hợp là ba phường hay một phần phường cũ hình thành nên phường mới. Riêng có 9 phường phải điều chỉnh ranh giới hành chính.
Ủy ban nhân dân TP.HCM cũng đề xuất do các yếu tố đặc thù nên từ nay đến năm 2030, các quận, huyện khác trong thành phố không thuộc diện phải sắp xếp, nhằm bảo đảm ổn định chính trị, xã hội, phát triển kinh tế và không gây xáo trộn lớn.
Trước đó, Ủy ban nhân dân TP.HCM đã kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý cho vận dụng 7 yếu tố đặc thù để sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2023 – 2030. Đó là:
- Đơn vị hành chính có địa giới đã hình thành ổn định và từ khi có quyết định số 300/QĐ-UB của Uỷ ban nhân dân Cách mạng TP.HCM về điều chỉnh thành phố còn 3 cấp đến nay, chưa có thay đổi, điều chỉnh lần nào thì không bắt buộc thực hiện sắp xếp.
- Đơn vị hành chính nông thôn được quy hoạch phát triển đô thị trong giai đoạn 2023 – 2030, có diện tích tự nhiên và quy mô dân số đạt tiêu chuẩn đô thị thì không bắt buộc sắp xếp.
- Đơn vị hành chính đô thị có hai yếu tố đặc thù sau đây thì quy mô dân số tối thiểu bằng 50% quy định của đô thị: có di sản văn hóa vật thể được UNESCO công nhận hoặc có di sản văn hóa vật thể xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt; được xác định hoặc trực thuộc đơn vị hành chính được xác định là trung tâm du lịch quốc gia hoặc quốc tế.
- Quận, huyện có hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển ổn định. Thu ngân sách hàng năm đạt từ 1.000 tỷ trở lên thì không bắt buộc thực hiện sắp xếp.
- Quận có từ 10 phường trở lên thì chỉ thực hiện sắp xếp một số phường, để đảm bảo sau khi sắp xếp đơn vị hành chính quận phải có tối thiểu 10 phường.
- Trong giai đoạn 2023 – 2030 không bắt buộc sắp xếp phường, xã, thị trấn trực thuộc quận huyện đã được sắp xếp trong giai đoạn 2019 – 2021.
- Không sắp xếp đối với các đơn vị liền kề mà sau khi có đơn vị mới, khối lượng công việc của cán bộ, công chức tăng lên hơn 50% so với thời điểm trước khi sắp xếp.