Luật Xây dựng 2014 sau 10 năm thi hành đã bộc lộ một số bất cập, đồng thời, quá trình thực thi cũng phát sinh nhiều yêu cầu mới về cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, triển khai chính quyền địa phương 2 cấp… Do đó, sửa đổi Luật Xây dựng là việc cần thiết và cấp bách trong thời điểm hiện nay.
Ngày 16/10/2025, tiếp tục phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi).
Theo nhận định của các đại biểu, việc sửa đổi Luật Xây dựng được xem là bước đi quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong giai đoạn mới. Dự thảo Luật hướng tới mục tiêu tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương trong quản lý hoạt động xây dựng, đồng thời, đẩy mạnh đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp. Song song với đó, việc siết chặt cơ chế giám sát và hậu kiểm được nhấn mạnh nhằm đảm bảo chất lượng công trình, hạn chế rủi ro…
TĂNG QUYỀN CHO ĐỊA PHƯƠNG
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) có mối liên hệ chặt chẽ với nhiều luật khác, vì vậy, cần được rà soát kỹ lưỡng, nhằm đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ trong hệ thống pháp luật, tránh tình trạng chồng chéo, trùng lặp. Ông Mẫn cũng thống nhất quan điểm Quốc hội chỉ ban hành luật khung, trong đó, Luật tập trung quy định những chính sách lớn, mang tính nguyên tắc, không đi sâu vào các vấn đề kỹ thuật hay thủ tục chi tiết. Mặt khác, dự thảo cần được xây dựng theo hướng đảm bảo việc phân cấp hiệu quả, tăng quyền cho địa phương.
Bên cạnh đó, góp ý về chính sách
xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng, Chủ
tịch Quốc hội đánh giá đây là chủ trương đúng đắn, phù hợp với tiến trình chuyển
đổi số quốc gia, góp phần hiện đại hóa công tác quản lý nhà nước. Ông đề nghị sớm
triển khai kết nối, liên thông dữ liệu ngành xây dựng với các cơ sở dữ liệu quốc
gia khác như đất đai, quy hoạch… Qua đó, nâng cao tính công khai, minh bạch,
tăng hiệu quả quản lý và giảm bớt thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp.
Đề cập đến công tác đến cải cách
thủ tục hành chính theo hướng chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, rút ngắn thời
gian từ 20–30 ngày xuống còn 10–15 ngày, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu
Nguyễn Thanh Hải cho rằng đây là bước tiến tích cực hướng tới một mô hình quản
lý hiện đại, minh bạch. Tuy nhiên, đại biểu này cũng bày tỏ lo ngại về tính khả thi và sự
thống nhất với các luật liên quan, đồng thời cảnh báo nguy cơ chồng chéo trong
khâu kiểm tra, nếu quy định hậu kiểm không đồng bộ với Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu
và Luật Bảo vệ môi trường…
Theo bà Hải, thời gian xử lý vi
phạm 15–30 ngày là chưa đủ đối với những vụ việc phức tạp, đặc biệt trong các dự
án PPP. Do đó, bà đề xuất bổ sung quy định về công cụ hậu kiểm, đẩy mạnh số
hóa, liên thông dữ liệu với cổng thông tin quốc gia, và ban hành chế tài đủ mạnh,
thực hiện đánh giá tác động cụ thể, tăng cường phối hợp liên ngành để đảm bảo việc
thực thi thực chất, hiệu quả.
Ở góc độ khác, Chủ nhiệm Ủy ban
Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề xuất tăng cường quản lý hoạt động xây dựng
bằng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật thay vì quá tập trung vào quy trình, thủ tục
hành chính. Cụ thể, nên có những tiêu chuẩn, quy chuẩn phù hợp từ đó phân cấp
cho địa phương thực hiện, nhằm cắt giảm tối đa thủ tục, tạo thuận lợi cho doanh
nghiệp.
Đặc biệt, để tháo gỡ khó khăn
trong phát triển nhà ở xã hội, ông Mãi kiến nghị việc sửa đổi Luật Xây dựng lần
này nên nghiên cứu bổ sung quy định về nhóm chính sách cho nhà ở xã hội, qua đó, thúc đẩy phát triển phân khúc này, góp phần giải quyết nhu cầu nhà ở và hỗ trợ
sự phục hồi của thị trường bất động sản.
ĐƠN GIẢN HÓA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
Tiếp tục cho ý kiến việc đơn giản
hoá các thủ tục, bãi bỏ thủ tục thẩm định thiết kế, mở rộng phạm vi giấy phép
xây dựng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cơ bản đồng
tình với xu hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và đơn giản hóa các thủ tục
hành chính.
Tuy nhiên, ông nhận định đây là
những quy định mới, tiềm ẩn rủi ro về vấn đề chất lượng công trình xây dựng khi
cắt giảm nhiều thủ tục. Vì vậy, cùng với việc cắt giảm, cần phải có giải pháp
nâng cao năng lực, trách nhiệm của người quyết định đầu tư hoặc chủ đầu tư khi
thực hiện kiểm tra, đánh giá các chủ trương và thủ tục. Mặt khác, nghiên cứu
đưa ra chế tài mạnh và cơ chế kiểm tra, hậu kiểm chặt chẽ đối với các công
trình ảnh hưởng đến lợi ích công cộng, hạn chế rủi ro của việc thay đổi thiết kế
sau thẩm định, tránh phát sinh tranh chấp.
Chia sẻ trong khuôn khổ chương
trình, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho
biết Bộ sẽ nghiêm túc rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các nội dung phù hợp
để hoàn thiện dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.
Kết luận phiên họp, thay mặt Ủy
ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Chính phủ
chỉ đạo nghiên cứu, bổ sung, làm rõ các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã
nêu tại phiên họp để hoàn thiện dự thảo Luật. Trong đó lưu ý: đảm bảo
thể chế hoá đầy đủ các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước; rà soát để
đảm bảo đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật, nhất là Luật Đầu tư, Luật Đất
đai, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Đầu tư công… cùng các dự án Luật
đang được trình Quốc hội trong Kỳ họp thứ 10. Đồng thời, thực hiện nghiêm Quy định
178 của Bộ Chính trị về Kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng tiêu cực
trong công tác xây dựng pháp luật.
Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội,
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) đủ
điều kiện trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV.
-Thanh Xuân
Nguồn tin: https://vneconomy.vn/sua-luat-xay-dung-tang-cuong-phan-cap-don-gian-hoa-thu-tuc-va-siet-chat-giam-sat.htm
