Vừa qua, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên đã có văn bản gửi Bộ Giao thông vận tải, đề xuất cập nhật dự án tuyến đường sắt Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột vào Quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050 theo Quyết định phê duyệt số 1769/QĐ-TTg ngày 19/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ.
Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên cho biết, Phú Yên là tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ trong đó phía bắc giáp tỉnh Bình Định, nam giáp tỉnh Khánh Hòa, tây giáp các tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk và phía đông giáp Biển Đông. Hiện nay, hệ thống hạ tầng giao thông đã được đầu tư nâng cấp, xây dựng tương đối đồng bộ, kết nối thông suốt trong nội tỉnh cũng như giữa Phú Yên với các địa phương khác trong khu vực và cả nước với đầy đủ các phương thức vận tải đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, đường biển và sân bay.
Tuy nhiên, theo ông Tạ Anh Tuấn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên, nhằm từng bước phát triển hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông, nhất là phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường sắt tạo động lực liên kết giữa các vùng kinh tế, địa phương trong việc phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh của vùng duyên hải miền Trung và Tây Nguyên thì cần quy hoạch, đầu tư tuyến đường sắt Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột, kết nối duyên hải Nam Trung Bộ với Tây Nguyên.
Ngày 24/8/2015, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã ký ban hành Quyết định số 1468/QĐ-TTg phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Quyết định này cho phép (đến năm 2030) nghiên cứu, xây dựng các tuyến đường sắt kết nối các tỉnh khu vực Tây Nguyên: Tuyến Đắk Nông – Kon Tum – Đắk Lắk – Bình Phước dài khoảng 550 km, tuyến Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột dài khoảng 169 km, và tuyến Đắk Nông – Bình Thuận dài khoảng 121 km.
Theo Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên, như vậy là tuyến đường sắt nối Phú Yên – Buôn Ma Thuột đã có trong quy hoạch đường sắt theo Quyết định 1468. Tỉnh Phú Yên cũng cho biết thêm, tại Kết luận số 67/2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định đẩy nhanh tiến độ đầu tư các công trình, dự án động lực, trọng tâm, trong đó có dự án đường sắt Buôn Ma Thuột – Tuy Hòa. Và mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang lập quy hoạch vùng Tây Nguyên thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó bổ sung tuyến đường sắt Pleiku (Gia Lai) – Tuy Hòa (Phú Yên) kết nối với cảng Vũng Rô (huyện Đông Hòa, Phú Yên).
Vì vậy, Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất Bộ Giao thông vận tải điều chỉnh tuyến đường sắt Pleiku – Tuy Hòa kết nối với cảng Vũng Rô thành tuyến đường sắt Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột với chiều dài khoảng 169 km, quy mô khổ ray đôi 1.435 mm.
Trước đó, vào đầu năm 2021, Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản trả lời thắc mắc của cử tri tỉnh Phú Yên về kiến nghị sớm đầu tư tuyến đường sắt Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột. Theo đó, Bộ này cho biết ủng hộ chủ trương đầu tư xây dựng tuyến đường sắt – Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột nối Phú Yên với Đắk Lắk, chiều dài 169 km, khổ đôi 1.435 mm. Lộ trình nghiên cứu, đầu tư dự án trong giai đoạn sau 2020.
Tuy nhiên, đến ngày 19/10/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1769/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó dự án đường sắt Tuy Hòa – Phú Yên không có trong quy hoạch này.
Ngày 20/12/2021, Bộ Giao thông vận đã có văn bản trả lời cử tri tỉnh Đắk Lắk liên quan các nội dung kiến nghị sớm đầu tư tuyến đường sắt từ Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) đi Tuy Hòa (Phú Yên). Tại văn bản này, Bộ Giao thông vận tải cho biết, theo Quyết định 1769/QĐ-TTg, tuyến đường sắt Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột không nằm trong quy hoạch mạng lưới đường sắt.
Đồng thời, Bộ Giao thông vận tải cho rằng, quá trình nghiên cứu phương án kết nối giao thông giữa các tỉnh Tây Nguyên với các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ cho thấy việc điều chỉnh quy hoạch tuyến đường sắt Buôn Ma Thuột – Tuy Hòa thành tuyến đường bộ cao tốc Buôn Ma Thuột – Nha Trang – cảng Vân Phong là phù hợp.
Bộ Giao thông cũng cho biết thêm là Bộ đang tập trung triển khai công tác chuẩn bị đầu tư để sớm khởi công tuyến đường bộ cao tốc Buôn Ma Thuột – Vân Phong trong giai đoạn 2021 – 2025. Sau khi hoàn thành tuyến đường bộ cao tốc này sẽ không còn nhu cầu đầu tư tuyến đường sắt Buôn Ma Thuột – Tuy Hòa.
Trở lại với kiến nghị của Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên, Chủ tịch tỉnh này là ông Tạ Anh Tuấn cho biết tuyến đường sắt Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột đã được cập nhật vào Quy hoạch tỉnh Phú Yên thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trình Hội đồng Thẩm định xem xét, Thủ tướng Chính phủ xem xét thẩm định, phê duyệt. Trong đó, tuyến đường sắt Tuy Hòa – Buôn Ma Thuột được xác định là hành lang vận tải chính Đông – Tây và vận tải hành khách tại các đô thị lớn, nối liền các tỉnh duyên hải miền Trung với các tỉnh Tây Nguyên.
