Peter Higgs, nhà vật lý học vĩ đại phát hiện ra “hạt của Chúa”, đã qua đời

Peter Higgs, nhà vật lý học từng đoạt giải Nobel nhờ đặt ra thuyết về sự tồn tại của hạt boson Higgs, đã từ trần, hưởng thọ 94 tuổi. Nhà vật lý học tài ba đã nhận giải Nobel danh giá hồi năm 2013 cho nghiên cứu thực hiện từ năm 1964 của mình, vốn cho thấy hạt boson đã giúp liên kết vũ trụ này lại với nhau thông qua cơ chế ban khối lượng cho hạt.

Sau một loạt các thử nghiệm, cuối cùng thuyết của Peter Higgs cũng được chứng minh vào năm 2012 bằng Máy gia tốc Hạt Lớn, thiết bị nghiên cứu vât lý hạt trứ danh của của Tổ chức Nghiên cứu Hạt nhân châu Âu (CERN). 

Giải Nobel danh giá đã được trao cho Peter Higgs và François Englert, một nhà vật lý lý thuyết nổi tiếng người Bỉ, với công trình nghiên cứu xuất bản năm 1964 đã góp công làm nên phát hiện về hạt mới.

Giáo sư Peter Higgs là thành viên của Hội Hoàng gia Anh và cũng từng nhận được Huân chương Danh dự. Ông dành phần lớn cuộc đời nghiên cứu của mình tại Đại học Edinburgh, và ban giám hiệu trường cũng đã xây Trung tâm Higgs về Vật lý Lý thuyết để vinh danh vị giáo sư lỗi lạc.

Hiệu trưởng Đại học Edinburgh, Giáo sư Peter Mathieson nói: “Peter Higgs là một cá nhân đáng kính – một nhà khoa học thực sự có tài, với tầm nhìn và trí tưởng tượng đã làm giàu vốn kiến thức của cả thế giới quanh ta. Công trình mang tính tiên phong của ông đã truyền động lực cho hàng ngàn các nhà khoa học, và di sản của ông sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho nhiều những thế hệ sau này”.

Cựu chủ tịch mảng học thuyết tại CERN, ông John Ellis cũng gửi tới The Guardian lời chia buồn sâu sắc trước tin buồn. “Một người khổng lồ trong làng vật lý hạt đã lìa trần”, ông Ellis nói. “Nếu không có học thuyết của anh ấy, nguyên tử không thể tồn tại và phóng xạ sẽ vẫn là một thứ cường lực mạnh ngang hàng điện lực và từ tính”.

“Dự đoán của anh về sự tồn tại của thứ hạt được mang tên anh quả thật sâu sắc, và sự kiện phát hiện ra nó xảy ra vào năm 2012 là khoảnh khắc vẹn toàn mà tại đó, hiểu biết của anh về cách Vũ trụ hoạt động được khẳng định”.

Viện Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, nơi trao giải Nobel danh giá, nói rằng vào thời điểm hạt Higgs được tìm ra, mô hình quy chuẩn của vật lý, thứ vốn là nền móng giúp khoa học hiểu được vũ trụ, đã dựa hoàn toàn vào “sự tồn tại của một hoạt đặc biệt: hạt Higgs. Thứ hạt sinh ra từ những trường vô hình trám đầy toàn bộ khoảng không quanh ta”.

“Ngay cả khi Vũ trụ có vẻ trống trải, những trường đó vẫn tồn tại. Không có nó, ta không thể tồn tại, bởi lẽ nhờ tương tác với trường này mà các hạt có thể sở hữu khối lượng. Học thuyết do Englert và Higgs đề xuất đã mô tả được quá trình này”.

Peter Higgs đã mãi mãi ra đi, nhưng di sản ông để lại cho khoa học và cho nhân loại là bất tử.