Khi quan sát sinh vật biển ở Vịnh Corinth gần Hy Lạp vào mùa hè năm ngoái, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một con cá heo dường như có ngón tay cái trên chân chèo. Khiếm khuyết dường như là do di truyền, nhưng may mắn thay, các nhà nghiên cứu cho rằng điều này không hề ảnh hưởng tới sức khỏe chung của cá heo.
Cá heo là động vật có vú sống ở đại dương và sông nước có quan hệ mật thiết với cá voi. Có gần 40 loài cá heo thuộc 17 chi sinh sống ở các đại dương, số ít còn lại sinh sống tại một số con sông trên thế giới (sông Dương Tử, sông Amazon, sông Ấn, sông Hằng,…). Kích thước của cá heo có thể từ 1,2 m và 40 kg (Cá heo Maui), cho tới 9,5 m và 10 tấn (Cá heo đen lớn hay Cá voi sát thủ). Cá heo có trên toàn thế giới và thường cư ngụ ở các biển nông của thềm lục địa. Cá heo là loài ăn thịt, chủ yếu là ăn cá và mực.
Alexandros Frantzis, điều phối viên khoa học và chủ tịch của Viện nghiên cứu Pelagos Cetacean, nói với Live Science rằng người ta nhìn thấy con cá heo đặc biệt này “bơi, nhảy và chơi đùa”, dường như hoàn toàn có khả năng theo kịp đàn của nó, mặc dù có những phần phụ khác thường.
Frantzis cho biết: “Đây là lần đầu tiên chúng tôi nhìn thấy hình thái chân chèo đáng ngạc nhiên này trong 30 năm khảo sát ở biển khơi cũng như trong các nghiên cứu theo dõi tất cả cá heo mắc cạn dọc bờ biển Hy Lạp trong 30 năm”.
Như các nhà nghiên cứu đã giải thích, có vẻ như sinh vật này không mắc bất kỳ loại bệnh tật nào. Đúng hơn, đôi chân chèo bất thường của nó có lẽ là kết quả của một khiếm khuyết di truyền xảy ra trong quá trình phát triển trong bụng mẹ.
“Thực tế là sự bất thường này được tìm thấy ở cả chân chèo của cá heo và không có vết thương hoặc tổn thương da nào giải thích tại sao đây không thể là một căn bệnh mà là biểu hiện của các gen rất hiếm”, Frantzis giải thích với USA TODAY.
Ông đưa ra giả thuyết rằng có thể đó là kết quả của “sự giao phối liên tục”.
Trên thực tế, về mặt kỹ thuật, tất cả cá heo đều có ngón tay cái – chúng không thể nhìn thấy được trên bề mặt. Cá heo và các loài động vật có vú biển khác, như cá voi sát thủ và cá heo mũi chai, đều có xương ngón tay tạo nên “bàn tay” giống con người, nhưng chúng thường được bọc trong một chiếc chân chèo bằng mô mềm.
Trong quá trình phát triển của cá heo trong bụng mẹ, những “ngón tay” này được bao quanh bởi các tế bào. Thông thường, các tế bào này hợp nhất với nhau để tạo thành chân chèo của cá heo (ngược lại với bào thai người, chúng phát triển bàn tay “giống như mái chèo” trong bụng mẹ trước khi các tế bào giữa các ngón tay chết đi trước khi sinh).
Nhưng có vẻ như có điều gì đó không ổn trong quá trình phát triển của chú cá heo này. Như Lisa Noelle Cooper, phó giáo sư về giải phẫu động vật có vú và sinh học thần kinh tại Đại học Y Đông Bắc Ohio, đã giải thích với Live Science: “Đối với tôi, nó giống như những tế bào thường hình thành tương đương với ngón trỏ và ngón giữa của chúng ta đã chết trong một sự kiện kỳ lạ khi chiếc chân chèo hình thành khi con bê vẫn còn trong bụng mẹ”.
Một nghiên cứu năm 1984 đã cho thấy cá heo có thể “học từ vựng” bằng cách nhận ra các âm thanh được liên kết với các vật dụng quen thuộc như trái bóng, cái vòng, đĩa Frisbee. Một nghiên cứu khác năm 2013 chứng minh rằng cá heo có thể nhớ tiếng huýt sáo đặc trưng của một người trong nhiều năm, thậm chí cả thập kỉ. Ấn tượng hơn, năm 2001, 2 chú cá heo ở công viên nước New York đã vượt qua “bài kiểm tra gương”. Những nhà nghiên cứu vẽ các hình ảnh lên da chúng, và chúng nhanh chóng bơi đến gương và cứ ngắm đi ngắm lại bản thân cho đến khi mực trôi đi hết. Điều này cho thấy, chúng có thể tự nhận ra chính mình – điều mà rất ít loài có thể làm được!
Con cá heo có “bàn tay” đặc biệt này là một trong khoảng 1.300 cá thể cá heo sọc (Stenella coeruleoalba) sống ở Vịnh Corinth. Chúng bị cô lập khỏi các loài cá heo khác ở Địa Trung Hải, chúng được Viện nghiên cứu Pelagos Cetacean quan sát từ năm 1995.
Con người, 90% dân số đều thuận tay phải, và nguyên nhân do một cơ chế bí ẩn nào đó trong não bộ mà khoa học vẫn chưa giải đáp được. Nhưng với thế giới động vật, chuyện “bên thuận” của chúng thì có phần còn phức tạp hơn sau nghiên cứu mới đây về cá heo. Nghiên cứu ấy tiết lộ bằng chứng rằng cá heo cũng có “tay thuận”, và đặc biệt là cực kỳ giống con người khi đa số cũng thuận bên phải.
Trên thực tế, việc các loài động vật có “bên thuận” không phải là chuyện mới. Khỉ đột (gorilla) và tinh tinh đã được chứng minh là thuận tay phải (đa số), giống với chúng ta. Tuy nhiên, đười ươi và một số loài như kangaroo, vẹt mào trắng lại ưa bên trái. Hươu cao cổ cũng thường bước chân trái lên trước khi uống nước, trong khi họ hươu nai thì ngược lại.
Tham Khảo: Allthatsinteresting
