Phú ThọVợ con và đồng nghiệp đưa tro cốt nghệ sĩ Kiều Hưng – giọng ca nhạc cách mạng nổi tiếng – từ Đức về Việt Nam, tổ chức lễ tưởng niệm ông, chiều 8/12.
Những ngày cuối đời, khi nằm trên giường bệnh ở Berlin, Đức, mong muốn của nghệ sĩ Kiều Hưng là được trở về quê hương. Nhạc sĩ Kiều Hải – con trai ông – nhớ lúc mang ba lô đựng tro cốt của cha hạ cánh xuống Việt Nam, anh cảm thấy như ông vẫn hiển hiện. ”Hồi nhỏ, cha cõng con trên vai. Giờ con lại cõng cha”, anh xúc động nói.
Tại lễ tưởng niệm, bản nhạc Vẫn còn đây giọng hát của cha do Kiều Hải sáng tác, thể hiện được vang lên, như lời tiễn biệt nhẹ nhàng. Nghe ca khúc, vợ ca sĩ Kiều Hưng – bà Việt Bắc nghẹn ngào khóc.
Ở phần phát biểu cảm ơn, nhạc sĩ Kiều Hải nói tự hào vì cha sống một đời trọn vẹn với âm nhạc, quê hương và những người thân. Anh nhìn được ở cha tình yêu thương lớn lao dành cho bà nội, sau đó là gia đình nhỏ của ông. Nhạc sĩ cũng gửi lời cảm ơn mẹ đã bên cha mọi chặng đường, luôn là điểm tựa cho ông, chăm sóc ông lúc khỏe mạnh lẫn ốm đau. ”Cha là người mang tiếng hát cho đời còn mẹ giữ cho tiếng hát ấy trọn vẹn”, anh nói.
Được truyền cảm hứng từ cha, lớn lên, Kiều Hải học âm nhạc, trở thành thầy giáo. Trong sự nghiệp, anh luôn ghi nhớ lời ông dạy: ”Trước khi trở thành nghệ sĩ, con phải là một người tốt”.
Trích đoạn anh Kiều Hải – con trai nghệ sĩ Kiều Hưng – phát biểu về cha
Trích đoạn anh Kiều Hải phát biểu về cha. Video: Hà Thu
Tài năng, khiêm nhường là những điều đồng nghiệp, bạn bè nhớ về nghệ sĩ Kiều Hưng trong buổi lễ tưởng niệm. Nghệ sĩ piano Tôn Thất Triêm hoài niệm những năm 1970, dù nằm trong số ít người được đào tạo từ Liên Xô (cũ) trở về, có trình độ thanh nhạc bậc thầy, ông Kiều Hưng vẫn giữ thái độ từ tốn với mọi người.
Nghệ sĩ thường đạp xe đến Bệnh viện 103, hát cho các thương bệnh binh. Ông sống có trước có sau, luôn ghi nhớ tình cảm của những người từng dìu dắt, giúp đỡ mình. Có dịp trở lại Nga, ông từng đi hơn 1.000km để thăm bà giáo cũ. Trong nghề, ông cần mẫn trau dồi, nâng cao chuyên môn. Theo ông Tôn Thất Triêm, trong buổi biểu diễn báo tốt nghiệp ở Nhạc viện Hà Nội, ca sĩ Kiều Hưng khiến khán phòng sửng sốt khi hát hơn 10 tác phẩm nhạc Việt và nhạc nước ngoài đầy chỉn chu, vừa tình cảm lại giàu chất học thuật.
Nghệ sĩ Đức Chính – một trong những học trò của ông – học hỏi từ thầy tinh thần tận tụy với nghề, bền bỉ vượt khó để thành công. ”Thầy được đào tạo thanh nhạc ở châu Âu nhưng có cách phát âm nhả chữ chứa chan hồn cốt dân tộc, chạm đến trái tim người nghe”, ông cho hay. Trong ký ức của ông, thầy Kiều Hưng sống hiền lành, trung thực, giản dị.
Di ảnh nghệ sĩ Kiều Hưng. Ông tên đầy đủ là Kiều Tất Hưng, qua đời hôm 4/11 ở Bệnh viện Vivantes Friedrichshain, Berlin, Đức, sau thời gian suy giảm sức khỏe do tai biến.
Nhà thơ, nhà báo Hữu Việt nhớ lần đầu gặp nghệ sĩ Kiều Hưng cách đây 20 năm, tại buổi kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt – Mỹ. Khi ấy, anh cùng nhiều đồng nghiệp phải đứng ngoài vì khán phòng kín chỗ. Bất chợt, giọng hát Kiều Hưng cất lên với Tình ca của nhạc sĩ Hoàng Việt, da diết đến mức khiến anh sững lại.
Bị lôi cuốn bởi tiếng hát, Hữu Việt tìm cách len vào trong để được tận mắt nhìn ca sĩ ấy. Trước mắt anh là một người mang vóc dáng nhỏ bé nhưng có sức hút lạ kỳ. Sau buổi diễn, Hữu Việt chủ động liên hệ để trò chuyện về ca khúc. Cuộc gặp kéo dài gần tám tiếng, mở đầu cho một tình bạn bền chặt. ”Tôi không thể quên nụ cười bẽn lẽn, sự khiêm nhường và tài năng của anh – một sự vĩ đại rất đỗi tự nhiên. Anh giống như một tán cây lớn, ta chỉ cảm nhận hết khoảng trống khi nó đã ngã xuống”, nhà thơ nói.
*Gia đình, bạn bè ở lễ tưởng niệm nghệ sĩ Kiều Hưng
Nghệ sĩ Ưu tú Trương Ngọc Xuyên – Nguyên Phó giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam – tổng kết cuộc đời, sự nghiệp và những thành tựu của nghệ sĩ Kiều Hưng, gọi ông là ”huyền thoại”, ”giọng ca vàng của nhạc Việt”. Sinh năm 1937 tại huyện Phú Xuyên, Hà Tây, nay thuộc Hà Nội, ông lớn lên trong những điều ngâm Kiều, hát ca trù, trống quân. Năm 1954, ông tham gia phong trào bình dân học vụ, phổ biến các ca khúc cách mạng, vào ban ca hát Rạng Đông của Sở Văn hóa Hà Nội, ban đồng ca của Đoàn Thanh biên Lao Động. Ông hoạt động sôi nổi đến năm 1959 thì vào Đoàn Ca múa Trung ương.
Năm 1960, sau khi thu âm Bài ca trên núi của nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương (nhạc phim Vợ chồng A Phủ), ông nổi tiếng và trở thành nghệ sĩ đơn ca. Nghệ sĩ hát ở nhiều chiến trường, phục vụ bộ đội. Cuối năm 1966, ông đi học ở Liên Xô (cũ), sáu năm sau trở về công tác ở Đoàn Ca nhạc Dân tộc Trung ương (nay là Nhà hát Ca múa nhạc quốc gia Việt Nam).
Ông là một trong những ca sĩ thu thanh nhiều nhất ở Đài Tiếng nói Việt Nam, với hơn 800 bài hát được lưu trữ. Theo nghệ sĩ Trương Ngọc Xuyên, điều làm nên sức sống bền bỉ trong tiếng hát Kiều Hưng là sự chân thành: ”Ông hát như trò chuyện với quê hương, với những con người bình dị của đất nước. Trong mỗi nốt nhạc, người nghe luôn cảm nhận được niềm tự hào, lòng biết ơn và tình thương”.
Nghệ sĩ Kiều Hưng hát ‘Bài ca trên núi’
Nghệ sĩ Kiều Hưng hát ”Bài ca trên núi”. Video: YouTube Quốc Việt 75
Xen lẫn những giây phút hồi tưởng của người thân, ban tổ chức bật nhiều ca khúc do nghệ sĩ thể hiện, đều là những nhạc phẩm gắn với tình yêu quê hương, đất nước như Tiếng đàn bầu (nhạc sĩ Nguyễn Đình Phúc), Hát về quê hương rừng cọ đồi chè (nhạc sĩ An Chương). Đan xen là bài Quê hương – tác phẩm do ông sáng tác, thể hiện và Xa quê hương (nhạc Đức, Kiều Hưng đặt lời).
Từng giai điệu, lời ca của tác phẩm Nhớ quê như lời giãi bày của một đời thương nhớ mảnh đất cội nguồn: ”Tôi nhớ quê tôi có con sông. Một bên nước đục một bên trong… Tôi nhớ quê tôi cả đời tôi. Bao nhiêu kỷ niệm những ngày vui”. Âm nhạc của nghệ sĩ không chỉ gợi lại một vùng ký ức thân thương mà còn khiến người nghe cảm nhận rõ hơn nỗi nhớ và tình nghĩa sâu bền mà ông luôn dành cho quê nhà.
Bài, ảnh: Hà Thu
Nguồn tin: https://vnexpress.net/tro-hai-nghe-si-kieu-hung-tro-ve-dat-me-4991239.html
