Lâu lắm rồi điện ảnh Việt mới đón một bộ phim tinh tế và đẹp đến vậy như Quán Kỳ Nam (Ky Nam Inn). Đẹp ở gương mặt diễn viên, ở mỹ cảm từng khung hình, và đẹp cả trong chất hoài niệm – thứ cảm xúc khiến người ta nhớ về một Sài Gòn xưa dịu dàng và chân thành. Thế nhưng nghịch lý lại nằm ở chỗ: dù được giới phê bình quốc tế khen ngợi, phim hiện vẫn đang chiếu khá khiêm tốn tại rạp Việt. Điều này khiến nhiều khán giả không khỏi lo lắng rằng “bi kịch Song Lang” – phim hay nhưng bị bỏ lỡ ngay tại thời điểm phát hành có thể lặp lại.
Quán Kỳ Nam thuộc dòng phim art-house điển hình: tiết tấu chậm, giàu hình ảnh và chú trọng cảm xúc nội tâm. Ở một thị trường điện ảnh bị sê-ri lớn, franchise và phim giải trí nhanh chi phối, việc phim ít suất là điều dễ hiểu. Nhưng với chất lượng và danh tiếng hiện có, việc phim khó tiếp cận khán giả đại chúng vẫn khiến nhiều cinephiles tiếc nuối.
Một hành trình đúng nghĩa art-house – vang danh từ các LHP quốc tế
Dù chưa chính thức ra mắt khán giả trong nước đến tận cuối tháng 11, Quán Kỳ Nam đã kịp chu du qua hàng loạt liên hoan phim quốc tế. Tác phẩm được chọn chiếu trong mục Special Presentations tại TIFF và Busan – hai sân khấu quan trọng trong bản đồ điện ảnh thế giới. Gần đây nhất, phim thắng giải Kau Ka Hoku (Shooting Star) tại Liên hoan phim Hawaii (HIFF) – một giải thưởng nằm trong hệ thống giải của sự kiện.
Tạp chí Variety dành nhiều lời khen tinh tế: “Sự thanh lịch và giản dị đôi khi có thể bị đánh lựơt mắt, nhưng chính sự tinh tế và chính xác ấy mới khiến phim chạm đến trái tim.” Variety nhận xét thêm: Quán Kỳ Nam là “một bộ phim về những cảm xúc thầm lặng của một dịch giả trẻ tuổi và một góa phụ; một câu chuyện được nâng đỡ bởi thơ ca, âm nhạc và văn học.”
Từ rất sớm, phim đã được kỳ vọng trở thành tác phẩm Việt nổi bật nhất năm không phải nhờ sự ồn ào, mà nhờ sự trau chuốt, lặng lẽ nhưng vô cùng bền bỉ trong cảm xúc.
Leon Lê – Liên Bỉnh Phát tái hợp sau 7 năm: tiếp tục những hồi ức về một Sài Gòn đã cũ.
Quán Kỳ Nam đánh dấu lần tái hợp của đạo diễn Leon Lê và diễn viên Liên Bỉnh Phát sau Song Lang (2018) – tác phẩm tri ân cải lương được đánh giá là một trong những phim Việt đẹp nhất thập niên qua. Và cũng như Song Lang, dự án mới này tiếp tục trở về miền ký ức của Sài Gòn những năm 80: một thời điểm giao thoa giữa cái mới – cái cũ, giữa hy vọng và những nỗi đau chưa kịp khép lại.
Liên Bỉnh Phát – nay đã là gương mặt thực lực, vừa thắng giải Nam chính xuất sắc nhất tại Kim Chung (Đài Loan) – trở lại với hình tượng Khang: một dịch giả trẻ hiền lành, chỉn chu, bước chân lên Sài Gòn làm việc theo lời giới thiệu của người thân. Trong căn phòng cư xá nhỏ, anh dịch Hoàng Tử Bé với mong muốn mang đến một bản dịch phù hợp tinh thần thời đại mới, khác biệt với bản dịch danh tiếng của Bùi Giáng.
Tại đây, Khang gặp Kỳ Nam (Đỗ Thị Hải Yến) – góa phụ gốc Hà Nội điều hành một quán ăn nhỏ. Cô nhẹ nhàng, kín đáo, giữ khoảng cách, nhưng lại mang một vẻ đẹp khiến người ta không thể rời mắt. Chỉ một tai nạn nhỏ khiến Kỳ Nam không thể nấu ăn đã mở ra sợi dây liên kết giữa hai con người xa lạ. Khang đến giúp, bếp lửa lại đỏ lên, và tình cảm giữa họ lớn dần trong sự ý nhị, tinh tế.
Ở cư xá ấy, bên cạnh Khang và Kỳ Nam, là những mảnh đời khác tạo thành tấm thảm cảm xúc: chú Hạo với những bản nhạc xưa từ đĩa than, cậu bé Su lạc lõng, cô Luyến sôi nổi, vợ chồng tổ trưởng đôn hậu… Tất cả tạo nên bức tranh sống động về một cộng đồng nhỏ, nơi sự tử tế luôn tồn tại, dù cuộc sống còn nhiều chật vật.
Một Sài Gòn 80s được tái hiện như ký ức qua phim nhựa 35mm
Điểm khiến Quán Kỳ Nam độc đáo nằm ở việc Leon Lê quay toàn bộ bằng phim nhựa 35mm – một lựa chọn “lạc lõng” trong thời đại kỹ thuật số, nhưng lại mang đến màu sắc retro ấm áp, mềm mại đặc trưng. Phong vị ấy gợi nhớ tinh thần các phim Vương Gia Vệ – người luôn ám ảnh về Hong Kong xưa qua palette màu hoài cổ và âm nhạc da diết.
Hơi thở Sài Gòn 80s hiện lên đầy quyến rũ: ánh đèn vàng, tiếng radio cũ, vị nước lèo bốc khói, tiếng gõ máy chữ vang trong căn phòng nhỏ. Phim không phô trương sự hoài cổ, mà chọn cách để cảm xúc len lỏi qua những chi tiết nhỏ như cách bếp lửa sáng chậm, hay khoảnh khắc cả cư xá quây quần trong buổi họp dân phố.
Chính vẻ đẹp này khiến người xem có cảm giác như đang đứng giữa một thời đã mất – không phải bản dựng mỹ thuật, mà là ký ức thật.
Nội dung tinh tế, đầy cảm xúc và nhiều dư vị, nhưng suất chiếu vẫn “đỏ mắt tìm”
Dù được giới chuyên môn đánh giá cao, suất chiếu Quán Kỳ Nam tại Việt Nam vẫn vô cùng hạn chế. Nhiều rạp chỉ xếp phim vào giờ trưa hoặc đầu giờ chiều – những khung giờ khó tiếp cận. Không ít khán giả chia sẻ họ phải đi xa, đổi rạp, hoặc chỉnh lại lịch cá nhân để “săn” được một suất.
Điều này làm dấy lên nỗi lo: liệu Quán Kỳ Nam có trở thành trường hợp “phim hay nhưng bị bỏ lỡ” như Song Lang?
Song Lang – bài học về một viên ngọc đẹp nhưng lỡ hẹn
Ra mắt năm 2018, Song Lang không tạo được doanh thu như kỳ vọng lúc phát hành. Chỉ đến khi lên nền tảng, phim mới bùng nổ và trở thành tác phẩm được yêu mến rộng rãi. Câu chuyện về một bộ phim đẹp nhưng không gặp đúng thời điểm vẫn được nhắc đến như một ví dụ điển hình của thị trường phim Việt.
Từ đó, cộng đồng cinephile e ngại rằng nếu không được tăng suất hoặc duy trì đủ lâu, Quán Kỳ Nam cũng sẽ trở thành một “viên ngọc muộn” khác.
Hy vọng không muộn màng
Dù tình hình hiện tại còn nhiều hạn chế, hiệu ứng truyền miệng về Quán Kỳ Nam đang tăng dần. Nếu rạp xem xét nhu cầu và mở thêm suất, phim hoàn toàn có thể tìm được khán giả của mình – giống như cách nhiều tác phẩm arthouse đã vượt lên nhờ lòng kiên nhẫn và sự ủng hộ bền bỉ từ người xem.
Ở thời điểm này, điều khán giả mong muốn nhất rất đơn giản: đừng để một bộ phim đẹp, trau chuốt và đầy nhân văn như Quán Kỳ Nam phải được công nhận… sau khi đã rời rạp.
Phim khởi chiếu từ 28.11 trên toàn quốc. Và hiện đang chiếu tại các rạp.
Một vé cho chuyến hành trình đáng nhớ của bạn về Sài Gòn thập niên 80:
