Vài tháng trước, thiên thạch 2024 YR4 từng khiến các nhà khoa học khắp thế giới lo ngại khi được xác định là vật thể có nguy cơ đâm vào Trái Đất cao nhất thời điểm đó. Nhưng tin tốt đã đến vào cuối tháng 2: nó sẽ không va chạm với hành tinh của chúng ta vào ngày 22 tháng 12 năm 2032 như từng dự đoán. Tuy nhiên, một diễn biến mới lại bất ngờ xảy ra: thay vì Trái Đất, mục tiêu tiềm năng giờ đây có thể là Mặt Trăng.
Từ nguy cơ chỉ 0.5% ban đầu, xác suất 2024 YR4 đâm trúng Mặt Trăng đã tăng lên đến 3.8% sau khi quỹ đạo được điều chỉnh lại dựa trên các quan sát chính xác hơn. Dù khả năng này vẫn thấp, các nhà khoa học cho rằng nếu nó xảy ra, đây sẽ là một cú va chạm cực kỳ ngoạn mục.
Theo tiến sĩ Andrew Rivkin, nhà khoa học hành tinh tại Đại học Johns Hopkins, điều khiến thiên thạch này đặc biệt không chỉ là nguy cơ va chạm mà còn là các đặc tính vật lý đáng chú ý. Dữ liệu từ kính viễn vọng James Webb (JWST) cho thấy nó có đường kính từ 53 đến 67 mét và quay quanh trục cực nhanh, với chu kỳ chỉ khoảng 20 phút. Điều này khiến việc quan sát và tính toán quỹ đạo trở nên phức tạp hơn, nhưng cũng mang lại nhiều dữ liệu khoa học quý giá.
Nếu cú va chạm xảy ra, thiên thạch sẽ tạo ra một hố sâu khoảng 1 km trên bề mặt Mặt Trăng. Vệt sáng từ vụ nổ có thể kéo dài vài giây và đủ mạnh để quan sát bằng mắt thường từ Trái Đất. Các khu vực như châu Mỹ, Thái Bình Dương và châu Á được cho là sẽ có tầm nhìn lý tưởng nhất nếu sự kiện này diễn ra vào năm 2032. Ngoài ra, một số mảnh vụn từ cú va chạm có thể biến thành thiên thạch và rơi xuống Trái Đất, tuy nhiên chúng không gây nguy hiểm.
Ảnh chụp trực tiếp thiên thạch 2024 YR4 ở các bức sóng
Theo các nhà khoa học, đây không chỉ là một sự kiện thiên văn hiếm có mà còn là cơ hội vàng cho ngành khoa học hành tinh. Nếu được đặt đúng hệ thống cảm biến trên bề mặt Mặt Trăng, vụ va chạm có thể giúp con người hiểu rõ hơn về cấu trúc bên trong của vệ tinh tự nhiên này. Như tiến sĩ Rivkin nhận xét, đó sẽ là một “thí nghiệm tự nhiên” có một không hai để quan sát quá trình hình thành hố va chạm – điều mà trước giờ chỉ được mô phỏng trong phòng thí nghiệm hoặc suy đoán qua các hố cổ.
Dù thiên thạch này đã “buông tha” Trái Đất, câu chuyện về 2024 YR4 vẫn chưa khép lại. Nhóm nghiên cứu đang lên kế hoạch tiếp tục theo dõi nó bằng JWST vào cuối tháng 4 hoặc đầu tháng 5, nhằm thu thập thêm dữ liệu về hình dạng, thành phần cấu tạo cũng như điều chỉnh lại quỹ đạo một cách chính xác hơn. Hiện thiên thạch đã quá xa và mờ nhạt để quan sát bằng kính viễn vọng mặt đất.
Trường hợp của 2024 YR4 được xem là minh chứng cho hiệu quả của hệ thống theo dõi thiên thạch gần Trái Đất hiện nay. Nhờ phát hiện sớm và phối hợp nghiên cứu toàn cầu, chúng ta không chỉ tránh được một hiểm họa tiềm tàng mà còn có cơ hội khai thác kiến thức từ một sự kiện hiếm có – dù nó có xảy ra hay không. Như tiến sĩ Rivkin chia sẻ, việc hệ thống cảnh báo vận hành trơn tru chính là dấu hiệu cho thấy nhân loại đang dần chủ động hơn trong việc đối phó với các mối đe dọa từ không gian.
Nguồn tin: https://genk.vn/thien-thach-tung-de-doa-trai-dat-gio-quay-sang-mat-trang-xac-suat-4-dam-trung-du-de-tao-ho-rong-ca-cay-so-20250409214736365.chn
