‘Tuổi nhận trợ cấp hưu trí nên bằng hoặc thấp hơn tuổi thọ trung bình’

Ngày 27/5, Quốc hội thảo luận dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi. Theo Điều 20 của dự thảo, công dân Việt Nam được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi đủ 75 tuổi, không hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp xã hội. Riêng người thuộc hộ nghèo, cận nghèo đang cư trú tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn thì độ tuổi từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi. Định kỳ 3 năm, Chính phủ sẽ rà soát và đề xuất điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội, báo cáo Quốc hội khi trình Kế hoạch tài chính – ngân sách nhà nước.

Theo đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Phó đoàn Bình Thuận), 75 tuổi là cao so với tuổi trung bình của dân số nước ta hiện nay. Dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê, ông Thông cho biết năm 2023, độ tuổi trung bình của dân số Việt Nam là 73,7 tuổi, năm 2022 là 73,6 tuổi.

Ông đề nghị cơ quan soạn thảo, thẩm tra hạ độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội xuống cho phù hợp với thực trạng tuổi trung bình của dân số, để chính sách “thực sự mang lại ý nghĩa trong thực tiễn”.

Ông cho rằng, ban soạn thảo cần bổ sung điều kiện với người thụ hưởng là “không có các khoản thu nhập ổn định khác”. Nguyên nhân là hiện có người không hưởng lương hưu, không được trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp xã hội, nhưng lại có thu nhập rất cao từ các nguồn khác như con cái hỗ trợ hoặc các nguồn thu nhập hợp pháp khác.

Đại biểu Hà Hồng Hạnh (Phó chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Khánh Hòa) đề nghị Chính phủ xây dựng cụ thể lộ trình giảm độ tuổi hưởng lương hưu, trợ cấp hưu trí xã hội nhằm đạt được mục tiêu đề ra của Nghị quyết số 28. Đó là phấn đấu khoảng 55% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hàng tháng, trợ cấp hưu trí xã hội đến năm 2025 và đến năm 2030 đạt 60%.

“Theo Tổng điều tra dân số, nhóm người từ 60 đến 69 tuổi có tốc độ tăng cao nhất nên sắp tới, đây sẽ là nhóm đông nhất có nhu cầu về trợ cấp hưu trí, xã hội”, bà nói.

Đại biểu Hoàng Đức Thắng (Phó đoàn Quảng Trị) chưa đồng tình với nội dung người từ đủ 70 tuổi thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo muốn được trợ cấp hưu trí phải sinh sống tại xã, thôn đặc biệt khó khăn. “Người cao tuổi hộ cận nghèo, hộ nghèo dù sống ở đâu cũng đều có điều kiện kinh tế khó khăn. Họ rất cần trợ cấp về hưu trí xã hội”, ông nói, đề nghị tất cả người đủ 70 đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, cận nghèo đều được hưởng chính sách trợ cấp.

Đại biểu Thái Thị An Chung (Phó đoàn Nghệ An) cũng đề nghị mở rộng diện được hưởng trợ cấp xã hội với người từ 70 tuổi, đã tham gia kháng chiến bảo vệ Tổ quốc hoặc làm nhiệm vụ quốc tế nếu họ chưa được hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hoặc phụ cấp người có công.

“Việc bổ sung thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn và tri ân cựu chiến binh, cựu thanh niên xung phong đã đóng góp sức lực, mang lại hòa bình. Việc này góp phần mở rộng diện bao phủ BHXH như mục tiêu của dự luật”, bà nói.

Trợ cấp hưu trí xã hội là tầng đầu tiên trong hệ thống BHXH đa tầng theo định hướng Nghị quyết 28 về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội. Nội dung chi này do ngân sách Nhà nước đảm bảo cho người lao động cao tuổi không có lương hưu, không có BHXH hàng tháng. Bộ trưởng Lao động Thương binh Xã hội cho biết trước mắt Chính phủ đề xuất giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 xuống 75, tiếp tục giảm dần, tiến tới tiệm cận tuổi nghỉ hưu.

Việc điều chỉnh này tùy thuộc tình hình phát triển kinh tế – xã hội, ngân sách Nhà nước. Điều chỉnh thời điểm nào, mức nào sẽ do Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. “Việc hỗ trợ bằng tiền với người thuộc diện hưu trí xã hội, thai sản, phụ nữ, trẻ em sẽ giao Chính phủ quy định chi tiết để đảm bảo linh hoạt, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội trước khi quyết định”, Bộ trưởng Dung cho hay.

Sơn Hà