Tình bạn xuyên biên giới giữa hai runner Việt Nam và Kenya

Kiptoo đến Việt Nam với mục đích chạy giải kiếm tiền. Với thực lực nhỉnh hơn mặt bằng các elite Việt Nam, chân chạy sinh năm 1987 liên tiếp chiến thắng, mới nhất ở VnExpress Marathon Huế hôm 21/4. Từng thi đấu ở nhiều nước châu Á, Việt Nam để lại cho Kiptoo ấn tượng đặc biệt, phần lớn đến từ sự giúp đỡ vô điều kiện mà anh nhận được.

Tháng 12 năm ngoái, Kiptoo lần đầu đến Việt Nam để tham dự giải Techcombank Marathon TP HCM. Anh chỉ đem theo một ít tiền, và hy vọng có thể kiếm phòng với giá 150.000 đồng để nghỉ ngơi trước giờ thi đấu. Nhưng điều này là gần như không thể ở trung tâm TP HCM, nơi mức giá nghỉ qua đêm ở các nhà nghỉ ít nhất từ 300.000 đồng trở lên.

Loay hoay không biết hỏi ai, Kiptoo vô tình gặp Lê Hoàn, một người cũng đến nhận bib và có khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh. Sau khi hiểu nhu cầu của Kiptoo, anh Hoàn thử tìm kiếm trên các ứng dụng đặt phòng nhưng vô ích. Thấy Kiptoo có vẻ rụt rè, dễ không tìm được nơi ở, anh Hoàn mời runner Kenya về nhà.

“Kiptoo đưa hộ chiếu cho tôi và nhờ giúp đỡ. Cầm hộ chiếu của cậu ấy trên tay, tôi thấy Kiptoo sinh cùng năm với tôi, lại trùng sinh nhật với vợ tôi. Tôi xem đó là hữu duyên, nên mời bạn về nhà. Trong bữa cơm, Kiptoo kể chuyện sang Việt Nam chạy kiếm tiền để đem về giúp gia đình, nên cậu ấy phải tiết kiệm tối đa các chi phí”, anh Hoàn kể lại.

Anh Hoàn sau đó thuê cho Kiptoo một phòng khách sạn giá 500.000 đồng. Nhờ được nghỉ ngơi thoải mái, Kiptoo thi đấu tốt và vô địch vào hôm sau với thành tích 2 giờ 27 phút. Đây là thành tích đáng nể của chân chạy này bởi kỷ lục cá nhân của anh chỉ là 2 giờ 20 phút, xác lập trong điều kiện lý tưởng hơn tại Kenya. Ở giải đấu này, Kiptoo đánh bại hai chân chạy tốt nhất Việt Nam – Hoàng Nguyên Thanh và Nguyễn Văn Lai. Sau khi chiến thắng, Kiptoo ngỏ ý muốn trả lại 500.000 đồng, nhưng anh Hoàn từ chối.

“Tôi xem đó là món quà tặng Kiptoo. Tôi từng gặp nhiều người châu Phi qua công việc, nhưng hiếm thấy ai hiền lành như cậu ấy. Đổi lại, Kiptoo ngỏ ý muốn tặng tôi chiếc Cup kỷ niệm bằng sứ từ ban tổ chức, một phần vì vật phẩm quá cồng kềnh, không thể mang lên máy bay. Cậu ấy luôn di chuyển với chỉ một chiếc balo, không mua thêm hành lý, nên khó mang Cup về”, anh Hoàn kể lại.

Một người Kenya đến châu Á để chạy marathon như Kiptoo có thể đối mặt nhiều rủi ro. Nhưng với vốn tiếng Anh tốt nhờ từng làm giáo viên, chân chạy sinh năm 1987 tự tìm kiếm các giải chạy trên mạng. Anh thường đăng ký các giải có cụm từ “international” (quốc tế) trong tên. Do đó, Kiptoo trở lại Việt Nam vào tháng Tư để dự giải Đà Nẵng International Marathon. Sau đó, anh tiếp tục chạy giải bán marathon Tây Hồ, rồi ghé thăm nhà mẹ của anh Hoàn ở Hà Nội.

Tình cảm thêm khăng khít, Kiptoo nhận lời vào Huế dự VnExpress Marathon Huế. Cùng thời điểm, anh Hoàn bay từ TP HCM ra để tái ngộ bạn. Ở giải đấu này, Kiptoo thắng sát nút Nguyễn Văn Lai để vô địch. Nhưng theo quy định của ban tổ chức, anh phải đợi từ hai đến bốn tuần để nhận tiền thưởng.

Kiptoo mượn tài khoản ngân hàng của anh Hoàn để nhận tiền. Nhưng anh muốn có tiền ngay để mang về cho gia đình. Biết chuyện, anh Hoàn tạm ứng 15 triệu đồng tiền túi để Kiptoo cầm về. Còn chiếc đồng hồ thể thao, anh Hoàn hứa sẽ nhận và bán giúp bạn ngay khi ban tổ chức gửi. Nhờ sự giúp đỡ này, Kiptoo trở về Kenya sau đó vài ngày để báo tin mừng về chuyến đi cho vợ và hai con.

Theo Kiptoo, anh kiếm được khoảng 3000 USD trong ba tuần săn giải ở các nước Đông Nam Á. Đây là khoản tiền lớn so với thu nhập bình quân của người dân Kenya. Kiptoo và vợ dự định mua một miếng đất ở thị trấn Eldoret để đầu tư. Vào tháng 12 năm ngoái, anh cũng mang về nhà số tiền tương tự, nhưng kiếm chỉ trong vài ngày.

Các giải chạy nở rộ ở khu vực Đông Nam Á tạo ra cơ hội kiếm tiền cho nhiều VĐV Kenya. Quốc gia này có hàng nghìn VĐV đạt trình độ sub 2:20 marathon như Kiptoo. Những người có thành tích cao sẽ chọn thi đấu ở châu Âu, nơi có mức thưởng cao hơn. Kiptoo, người mới bỏ nghề dạy học để chuyển sang chạy bộ năm 2019, chọn châu Á xa hơn nhưng ít cạnh tranh hơn.

Khi đến Đông Nam Á, Kiptoo ở tại Malaysia, vì quốc gia này có cơ sở vật chất tốt để tập luyện và đồ ăn hợp với anh. Tại đây, Kiptoo sinh hoạt cùng một nhóm VĐV Kenya gồm khoảng 12 người. Họ thuê một căn nhà và cùng săn giải vòng quanh các nước Đông Nam Á như Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam… và đôi khi thi đấu ở cả Hong Kong, Đài Loan…

“Tôi kể cho vợ nghe về việc được anh Hoàn giúp đỡ như thế nào. Cô ấy rất vui và hiểu tôi an toàn khi đến Việt Nam thi đấu. Số tiền kiếm được sẽ giúp gia đình tôi cải thiện cuộc sống. Không riêng anh Hoàn, tôi còn gặp một số runner Việt Nam khác. Họ đều thân thiện và giúp tôi nhiều”, Kiptoo nói với VnExpress, đồng thời cho biết anh sẽ sớm lên kế hoạch trở lại Việt Nam trong năm nay.

Quỳnh Chi