Nhu cầu ghép tạng ở nước ta đang rất lớn, hiện trong danh sách chờ ghép quốc gia có hơn 5.000 ca, nhưng đây là con số rất nhỏ so với thực tế. Nhiều người ngày đêm vật lộn với sự sống để chờ đợi được ghép mô, tạng nhưng nguồn tạng hiến tặng còn rất hạn chế, chủ yếu từ nguồn hiến sống.
PGS.TS Đồng Văn Hệ – Giám đốc Trung tâm điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người – cho biết: Tỉ lệ tạng hiến từ người chết não hiện quá ít. Hiện nhiều gia đình của những bệnh nhân chết não chưa hiểu hết được ý nghĩa của việc hiến tạng và luôn có mong muốn để người thân được chết toàn thây. Điều này liên quan đến vấn đề tâm linh, nhận thức của người Việt. Việt Nam đã có kỹ thuật chẩn đoán chết não, lấy được tạng của người chết não để ghép cho người cần. Nhưng cũng từ rất nhiều năm nay, số lượng người chết não hiến tạng chỉ xấp xỉ 10 người/năm.
TS.BS Dương Đức Hùng – Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, Chi hội trưởng Chi hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam của bệnh viện – cho hay, trên 70% số tạng ghép từ người cho chết não được thực hiện tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Tuy nhiên, trên thực tế, có nhiều người chết não đủ điều kiện hiến mô tạng, nhưng tỉ lệ hiến tạng hiện rất thấp. Việc thay đổi nhận thức của người dân trong thời gian ngắn không phải dễ.
Ghép mô, tạng là một trong những thành tựu quan trọng của ngành Y tế. Việc thực hiện thành công các ca ghép tạng từ người cho chết não mở ra cơ hội cứu sống nhiều bệnh nhân, đồng thời thúc đẩy sự phát triển ghép tạng của ngành Y tế Việt Nam.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, tính đến đầu tháng 10.2023, sau 31 năm ghép tạng và 13 năm lấy tạng từ người cho chết não, cả nước đã thực hiện gần 8.000 ca ghép tạng, trong đó chỉ có gần 6% số ca được ghép từ nguồn tạng của người cho chết não (tương đương gần 500 ca), thấp nhất thế giới. Con số này bằng 1/110 so với Hàn Quốc và 1/500 so với Tây Ban Nha.
Theo thống kê, trong một năm, tại Bệnh viện Hữu nghị Việt – Đức có khoảng 300 người tử vong do chấn thương sọ não, đây là con số rất lớn. Một người chết não có thể hiến tạng cứu sống 8 người khác và một người chết não có thể giúp cải thiện cuộc sống cho 75-100 người khác.
Hiện nay, trình độ các bác sĩ thực hiện kỹ thuật ghép tạng của Việt Nam ngang tầm khu vực và thế giới, tuy nhiên chưa có tên trên bản đồ thế giới về hiến tạng bởi tỉ lệ người hiến tạng sau chết não vẫn rất thấp so với các nước trong khu vực.
