Tại tờ trình, Bộ Tài chính cho biết, từ quý 4/2022 đến nay, tình hình kinh tế trong và ngoài nước có những diễn biến phức tạp hơn, đã có nhiều dự báo đưa ra gần đây về nguy cơ suy thoái của một số nền kinh tế lớn. Trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, hội nhập sâu rộng, những biến động của môi trường bên ngoài chắc chắn sẽ có tác động lớn tới sự phục hồi của nền kinh tế trong nước và hoạt động của doanh nghiệp.
Việc Ngân hàng Nhà nước thắt chặt nhanh chính sách tiền tệ đã khiến cho thanh khoản thị trường bị thu hẹp, lãi suất tăng nhanh dẫn đến hạn chế khả năng tiếp cận tín dụng, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn về vốn, và tìm kiếm các đơn hàng cho năm 2023.
Để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn năm 2023, duy trì sản xuất kinh doanh, trong khi vẫn phải đảm bảo giảm thiểu tác động cân đối ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính khẳng định cần thiết có giải pháp về gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất.
Theo đó, tổng số tiền thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân và tiền thuê đất được gia hạn trong năm 2023 là hơn 112.372 tỷ đồng.
ĐỐI TƯỢNG ĐƯỢC GIA HẠN THUẾ
Đối tượng được gia hạn được quy định tại Điều 3 Nghị định số 34/2022/NĐ-CP ngày 28/5/2022 của Chính phủ nhưng loại trừ “tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài”.
Trước đó, tại khoản 5 Điều 3 Nghị định 34/2022/NĐ-CP quy định tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện các giải pháp hỗ trợ khách hàng là doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là một trong những đối tượng được gia hạn thời gian nộp thuế; tuy nhiên, tại Dự thảo Nghị định mới nhất các chủ thể trên không thuộc đối tượng được gia hạn thời gian nộp thuế.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho rằng thực tế năm 2022, kết quả hoạt động kinh doanh các ngân hàng thương mại nhà nước và ngân hàng thương mại cổ phần khá thành công.
Đơn cử như trong nhóm ngân hàng thương mại nhà nước thì Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) với lợi nhuận trước thuế riêng lẻ tăng 39% so với năm 2021; Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam (VietinBank) đạt lợi nhuận trước thuế riêng lẻ 20.500 tỷ đồng; Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) đã hoàn thành và vượt kế hoạch lợi nhuận 20.000 tỷ đồng được Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước giao năm 2022, tăng khoảng 40% so với năm trước; Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 23.190 tỷ đồng, tăng đến 70% so với năm 2021…
Hay như với nhóm ngân hàng thương mại cổ phần thì Ngân hàng thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank ) ghi nhận lợi nhuận trước thuế năm 2022 đạt 5.690 tỷ đồng, tăng 56% so với cùng kỳ và hoàn thành 118% kế hoạch năm; Ngân hàng thương mại cổ phần Tiên Phong (TPBank) đạt 7.828 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế cho năm 2022, tăng khoảng 30% so với năm 2021… Ngay trong định hướng năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đặt mức tăng khoảng tín dụng khoảng 14-15%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế.
Do đó Bộ Tài chính đề xuất không gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất trong năm 2023 cho các đối tượng là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
HƠN 112.372 TỶ ĐỒNG TIỀN THUẾ ĐƯỢC GIA HẠN NHƯNG KHÔNG ẢNH HƯỞNG SỐ THU NGÂN SÁCH
Bộ Tài chính cho biết, đến nay đã quá thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) tháng 2 (ngày 20/3/2023). Do đó, để đảm bảo quyền lợi cho người nộp thuế được hưởng đầy đủ chính sách gia hạn, Bộ Tài chính đề xuất thay vì gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng tháng 1 đến tháng 6 thì sẽ gia hạn từ tháng 3 đến tháng 8. Cụ thể, gia hạn 6 tháng đối với số thuế giá trị gia tăng từ tháng 3 đến tháng 5 và quý 1 năm 2023; gia hạn 5 tháng đối với số thuế giá trị gia tăng của tháng 6 và quý 2 năm 2023; gia hạn 4 tháng đối với số thuế giá trị gia tăng của tháng 7 năm 2023; gia hạn 3 tháng đối với số thuế giá trị gia tăng của tháng 8 năm 2023. Thực hiện theo phương án nêu trên, tổng số thuế giá trị gia tăng gia hạn từ tháng 3 đến tháng 8/2023 và quý 1 và 2 là khoảng 64.000-65.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, số thu ngân sách nhà nước của năm 2023 không giảm do doanh nghiệp phải thực hiện nộp vào ngân sách nhà nước trước ngày 31/12/2023.
Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, Bộ Tài chính đề nghị gia hạn thời hạn nộp thuế đối với số thuế thu nhập doanh nghiệp tạm nộp của quý 1 và quý 2 của kỳ tính thuế năm 2023. Thời gian gia hạn là 3 tháng, kể từ ngày kết thúc thời hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về quản lý thuế. Theo phương án trên, ước tính số thuế thu nhập doanh nghiệp tạm nộp quý 1 và quý 2 được gia hạn khoảng 42.800-43.600 tỷ đồng nhưng số thu ngân sách nhà nước năm 2023 không giảm.
Người nộp thuế tự xác định và chịu trách nhiệm về việc đề nghị gia hạn đảm bảo đúng đối tượng được gia hạn theo Nghị định của Chính phủ về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2023. Nếu người nộp thuế gửi Giấy đề nghị gia hạn cho cơ quan thuế sau ngày 30 tháng 9 năm 2023 thì không được gia hạn nộp thuế theo quy định tại Nghị định này.
Riêng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, Bộ Tài chính đề xuất gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân với số tiền thuế phát sinh phải nộp năm 2023. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện nộp số tiền thuế được gia hạn tại khoản này chậm nhất là ngày 30/12/2023. Bộ Tài chính cho hay, tổng số thuế hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được gia hạn là khoảng 272 tỷ đồng nhưng số thu ngân sách nhà nước của năm 2023 không giảm.
Ngoài ra, theo quy định tại Nghị định số 126/2020/NĐ – CP, thời hạn nộp tiền thuê đất hàng năm là 2 kỳ (kỳ thứ nhất nộp 50% chậm nhất là ngày 31/5; kỳ thứ hai nộp đủ phần còn lại chậm nhất là ngày 31/10 hàng năm). Do đó, Bộ Tài chính đề nghị gia hạn thời hạn nộp tiền thuê đất đối với 50% số tiền thuê đất phát sinh phải nộp năm 2023 của doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh cá nhân thuộc đối tượng được gia hạn và đang được Nhà nước cho thuê đất trực tiếp dưới hình thức trả tiền thuê đất hàng năm.
Thời gian gia hạn là 6 tháng kể từ ngày 31/5 – 30/11/2023. Dự kiến số tiền thuê đất, thuê mặt nước được gia hạn khoảng 3.500 tỷ đồng. Tuy nhiên, số thu ngân sách nhà nước của năm 2023 không giảm do doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh phải thực hiện nộp vào ngân sách nhà nước trước ngày 30/11/2023.
Cũng theo bộ này, do đây là giải pháp cấp bách cần ban hành ngay để kịp thời hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân, Bộ Tài chính trình Chính phủ cho phép quy định nghị định có hiệu lực kể từ ngày ký.
