‘Cu li không bao giờ khóc’ thắng Phim đầu tay xuất sắc LHP Berlin

Giải Phim đầu tay xuất sắc ở LHP Berlin ra đời năm 2006, do GWFF (Gesellschaft zur Wahrnehmung von Film- und Fernsehrechten) – tổ chức bảo vệ bản quyền phim và truyền hình – tài trợ. Năm nay, có 16 dự án thuộc các hạng mục Competition, Encounters, Panorama, Forum và Generation nhận được đề cử.

Phim do Phạm Ngọc Lân đạo diễn nằm trong hạng mục Panorama – trình chiếu những bộ phim đặc sắc mang phong cách độc đáo, giới thiệu những nhà làm phim trẻ, tại LHP Berlin 2024.

Trên sân khấu nhận giải, đạo diễn Phạm Ngọc Lân nói cảm ơn gia đình, diễn viên và đoàn phim, nhà sản xuất, các tổ chức và cá nhân đã luôn đồng hành cùng bộ phim, “ủng hộ và không lãng quên những tiếng nói nhỏ bé nhưng đa dạng màu sắc”.

Trailer ‘Cu Li Never Cries’

Trên trang Universal Cinema, cây bút Bita Habibi viết: “Bằng cách sử dụng ý niệm về thời gian và sự trở về, bộ phim mô tả câu nói ‘Không ai tắm hai lần trên một dòng sông’ một cách sâu sắc”. Matthew Joseph Jenner, trang ICS, nhận định: “Người xem được đưa vào một không gian mơ hồ giữa quá khứ và hiện tại, nhìn tận mắt văn hóa Việt Nam qua nhiều lăng kính”.

Phim kể về bà Nguyện (Minh Châu đóng) từ châu Âu trở về Việt Nam với món thừa kế là con culi của người chồng qua đời. Bên cạnh việc đối mặt với quá khứ tưởng như chôn chặt, bà Nguyện lo lắng cho tương lai của người cháu gái, khi cô kết hôn vội vã do lỡ có thai với bạn trai.

Dàn diễn viên gồm Nghệ sĩ Nhân dân Minh Châu, Hà Phương, Xuân An và Hoàng Hà. Trần Thị Bích Ngọc, Nghiêm Quỳnh Trang giữ vị trí sản xuất, Phan Đăng Di làm giám đốc sáng tạo.

Dự án do Phạm Ngọc Lân và Nghiêm Quỳnh Trang biên kịch, bắt đầu năm 2016, sau khi đạo diễn dự thi phim ngắn Một thành phố khác. Nhà sản xuất Nghiêm Quỳnh Trang cho biết quá trình ghi hình chia thành nhiều đợt, bị trì hoãn nhiều lần do ảnh hưởng của đại dịch, từ cuối năm 2021 đến tháng 9/2022. Đoàn phim phải làm lại nhiều thứ từ đầu, như chỉnh sửa kịch bản và tính toán địa điểm quay. Phim quay chủ yếu ở các tỉnh thành như Hà Nội, Hòa Bình, Phú Thọ và Hà Tĩnh.

Tác phẩm đánh dấu lần thứ tư Việt Nam có phim dài tham gia sự kiện điện ảnh, sau Nước 2030 (2014) của Nguyễn Võ Nghiêm Minh, Cha và con và… (2015) của đạo diễn Phan Đăng Di và Vị (2021) của Lê Bảo.

Phạm Ngọc Lân, 38 tuổi, tốt nghiệp Đại học Kiến trúc Hà Nội trước khi theo đuổi điện ảnh. Đạo diễn Phan Đăng Di nhận xét Phạm Ngọc Lân là nhà làm phim trẻ có phong cách độc đáo, thoát khỏi việc kể câu chuyện thông thường để hướng tới ngôn ngữ điện ảnh.

Trước đó, đạo diễn là gương mặt quen thuộc ở Liên hoan phim Berlin, có nhiều phim ngắn gây tiếng vang. Năm 2016, Thành phố khác tranh giải ở hạng mục Berlinale Shorts cho phim ngắn. Ba năm sau, tác phẩm Một khu đất tốt cũng nhận đề cử cùng hạng mục. Cu li không bao giờ khóc được chọn vào hạng mục The Cinefondation’s Atelier – hỗ trợ sản xuất cho dự án điện ảnh nghệ thuật nổi bật từ nhiều vùng trên thế giới – trong khuôn khổ Liên hoan phim Cannes 2017.

Liên hoan phim Berlin là một trong ba liên hoan điện ảnh lâu đời của thế giới – cùng Cannes và Venice. Năm nay, sự kiện diễn ra từ ngày 15 đến 25/2, diễn viên từng đoạt Oscar Lupita Nyong’o giữ vị trí chủ tịch ban giám khảo.

Nhà làm phim người Pháp gốc Senegal Mati Diop làm nên lịch sử tại lễ trao giải Liên hoan phim Berlin khi trở thành đạo diễn người da đen đầu tiên giành cúp Gấu Vàng, giải thưởng cao nhất của liên hoan, cho phim tài liệu Dahomey.

Nội dung xoay quanh những tác phẩm nghệ thuật châu Phi bị cướp. Trong đó, 26 hiện vật của hoàng gia Vương quốc Dahomey (1600-1904), từ Pháp được đưa về Cộng hoà Benin. Những cổ vật này bị cướp bóc trong thời kỳ thuộc địa và được trưng bày tại bảo tàng Branly (Musée du Quai Branly – Jacques Chirac) ở Paris (Pháp). Trong số các tác phẩm được trả lại có tượng của các vị vua của Dahomey. Ngai vàng của họ – vốn bị lính Pháp chiếm giữ năm 1892 – cũng được trao lại. Các tác phẩm hiện được trưng bày trong bảo tàng ở Abomey (Benin).

Người được đề cử Oscar hai lần – Emily Watson – giành giải Gấu Bạc cho diễn viên phụ trong phim Small Things Like These. Khi nhận giải, Emily cảm ơn bạn diễn Cillian Murphy – diễn viên chính và nhà sản xuất của phim – vì đã chọn cô vào dự án tâm huyết của Cillian.

Variety nhận xét dù hầu hết tác phẩm chiến thắng đều có đề tài nặng ký, ban giám khảo cũng vinh danh những nhà làm phim có cách tiếp cận nhẹ nhàng, vui tươi hơn. Đạo diễn kỳ cựu người Hàn Quốc Hong Sang Soo – có ba năm liên tiếp giành giải tại Berlin – được xướng tên ở hạng mục Giải thưởng lớn của Ban giám khảo cho A Traveler’s Needs, với sự tham gia của nghệ sĩ người Pháp Isabelle Huppert.

Ban giám khảo trao giải Kịch bản hay nhất cho đạo diễn người Đức Matthias Glasner với tác phẩm Dying, trong khi đó, đạo diễn hình ảnh người Áo Martin Gschlacht nhận giải Cống hiến nghệ thuật xuất sắc cho The Devil’s Bath.

>>> Danh sách một số giải Liên hoan phim Berlin 2024

Quế Chi (theo Variety, Berlinale)