Voi châu Phi sử dụng ‘tên’ để gọi nhau, một hành vi giống như con người

Tên có tính phổ quát trong mọi nền văn hóa của con người và trên nhiều ngôn ngữ khác nhau. Chúng tạo thành một phần rất lớn trong danh tính của chúng ta và giúp chúng ta giao tiếp với nhau, nhưng tên riêng được coi là thứ mang tính sở hữu độc nhất của con người. Giờ đây, nghiên cứu mới cho thấy những con voi hoang dã ở châu Phi cũng có thể xưng hô với nhau bằng những tiếng gọi cụ thể của từng cá thể – tương đương với một cái tên – với những hàm ý hấp dẫn đối với sự tiến hóa của ngôn ngữ.

Nghiên cứu mới đã phân tích tiếng kêu của voi hoang dã ở hai khu vực của Kenya: hệ sinh thái Samburu lớn hơn ở phía bắc và Vườn quốc gia Amboseli ở phía nam. Tập dữ liệu cuối cùng chứa khoảng 470 tiếng kêu của voi riêng biệt – Phân tích dữ liệu cho thấy voi sử dụng những âm thanh đặc biệt để gọi tên nhau, và những âm thanh này có thể được phân biệt rõ ràng với các loại tiếng gọi khác.

Giờ đây, một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu từ Trường Cao đẳng Tài nguyên Thiên nhiên Warner thuộc Đại học bang Colorado (CSU), nhóm bảo tồn Save the Elephants và ElephantVoices đã xác nhận rằng voi hoang dã châu Phi giao tiếp theo cách tương tự như con người, xưng hô với nhau bằng những từ ngữ cụ thể, các cuộc gọi riêng lẻ ‘giống như tên’.

Michael Pardo, người đứng đầu nghiên cứu và là tác giả tương ứng, cho biết: “Cá heo và vẹt gọi nhau bằng ‘tên’ bằng cách bắt chước tiếng kêu của người nhận. Ngược lại, dữ liệu của chúng tôi cho thấy voi không dựa vào việc bắt chước tiếng kêu của người nhận để xưng hô với nhau, điều này giống với cách thức hoạt động của tên ở con người hơn”.

Voi và con người đều là động vật có khả năng giao tiếp cao, sống trong một mạng xã hội phức tạp. Giống như con người, voi hoạt động trong các đơn vị gia đình, nhóm xã hội và cấu trúc thị tộc lớn hơn. Các nhà nghiên cứu nói rằng, cũng như với con người, sự phức tạp này có thể dẫn đến nhu cầu đặt tên cho những con voi khác.

Voi thể hiện nhiều loại âm thanh, từ tiếng kèn quen thuộc đến tiếng ầm ầm trầm, có tần số rộng. Một số trong số chúng nằm ngoài khả năng nghe của con người. Kurt Fristrup, một nhà khoa học nghiên cứu tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật Walter Scott Jr. của CSU, đã phát triển một kỹ thuật xử lý tín hiệu để phát hiện những khác biệt tinh tế trong các cuộc gọi, sau đó ông và Pardo đào tạo một mô hình học máy để xác định chính xác cuộc gọi được gửi đến con voi nào. 

Mỗi con voi có một “tên” riêng biệt, được tạo thành từ một chuỗi âm thanh tần số thấp mà chỉ những con voi trong cùng đàn mới có thể nghe thấy. Khi một con voi muốn thu hút sự chú ý của con voi khác, nó sẽ sử dụng “tên” của con voi đó trong tiếng kêu của mình.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng voi thường gọi nhau bằng tên khi ở khoảng cách xa hoặc khi voi trưởng thành đang nói chuyện với voi con.

Ở thời điểm hiện tại, chúng ta cần nhiều dữ liệu hơn trước khi các nhà nghiên cứu có thể tách biệt các tên riêng lẻ trong các cuộc gọi hoặc xác định xem voi có đặt tên cho những thứ khác như thức ăn, nước uống và địa điểm hay không. Vì vậy, sẽ phải mất nhiều năm nữa chúng ta mới có thể trò chuyện với những loài động vật to lớn này.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Ecology & Evolution.