Điều cần lưu ý là chỉ riêng một nhà máy DAC không thể cứu chúng ta khỏi cuộc khủng hoảng khí hậu đang diễn ra, nhưng công nghệ này có thể giúp nhân loại giải quyết được một vấn đề quan trọng liên quan đến hàm lượng carbon cao trong bầu khí quyển của chúng ta. Nhiều người tin rằng chúng ta có thể đảo ngược tình trạng biến đổi khí hậu chỉ bằng cách tập trung vào việc giảm lượng khí thải carbon, nhưng còn lượng carbon bổ sung mà chúng ta đã thải vào khí quyển thì sao?
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nếu con người thực sự nghiêm túc trong việc đạt được các mục tiêu về khí hậu, chúng ta sẽ phải tìm ra cách loại bỏ 70 triệu tấn carbon mỗi năm vào năm 2030, bên cạnh việc giảm lượng khí thải carbon.
“Chỉ cắt giảm lượng khí thải carbon sẽ không đảo ngược được tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu. Chúng ta cũng cần loại bỏ lượng CO2 mà chúng ta đã đưa vào khí quyển”, Jennifer Granholm, Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ, cho biết.
Quá trình hoạt động của Mammoth tương đối đơn giản: nó sử dụng quạt để hút không khí xung quanh nhà máy, sau đó sử dụng một chất hấp thụ đặc biệt để thu giữ khí CO2. Khí CO2 sau đó được cô đặc và lưu trữ dưới lòng đất.
Nhà máy DAC hoạt động như thế nào?
Nhà máy DAC hút một lượng lớn không khí bằng nhiều máy thổi. Sau đó, không khí được xử lý bằng các hóa chất chuyên dụng, được gọi là chất hấp thụ (absorbents), giúp thu giữ có chọn lọc các phân tử carbon dioxide (CO2) từ không khí.
Điều này sẽ giúp loại bỏ CO2 và các chất gây ô nhiễm khác ra khỏi không khí trước khi nó được thải trở lại khí quyển, lượng carbon thu được sẽ được lưu trữ dưới lòng đất. Carbon được lưu trữ có thể được sử dụng để sản xuất nhiên liệu tổng hợp, vật liệu xây dựng và nhiều sản phẩm khác.
Mammoth hiện là nhà máy DAC lớn nhất nhưng không phải là nhà máy đầu tiên trên thế giới. Vào tháng 9 năm 2021, Climeworks, công ty xây dựng Mammoth đã lắp đặt nhà máy DAC quy mô lớn đầu tiên trên thế giới, Orca. Nhà máy này cũng được đặt tại nhà máy điện Hellisheiði.
Orca, có tám thùng thu gom CO2 (các buồng lớn nơi diễn ra quá trình lọc carbon), nó có thể loại bỏ 4.000 tấn carbon mỗi năm. Hiện có 17 nhà máy DAC khác đang hoạt động trên thế giới với tổng công suất loại bỏ CO2 là 11.000 tấn/năm.
Trong khi đó, Mammoth bao gồm 77 thùng chứa CO2 và lớn hơn Orca gần 10 lần. Nó thể hiện sự tiến bộ đáng kể vì chỉ riêng nó có thể loại bỏ lượng CO2 gấp ba lần lượng CO2 mà tất cả các nhà máy DAC khác cộng lại loại bỏ.
Mammoth là một dự án hợp tác giữa công ty Climeworks của Iceland và công ty Carbfix của Na Uy. Dự án đã nhận được khoản tài trợ 15 triệu euro từ Quỹ đổi đổi mới của Liên minh châu Âu.
DAC là một giải pháp gây tranh cãi
Nhược điểm của các nhà máy DAC là chúng đòi hỏi lượng năng lượng lớn và chi phí lắp đặt rất tốn kém.
Một công ty tên là Occidental đang xây dựng một nhà máy DAC lớn ở Texas. Khi đi vào hoạt động, cơ sở này sẽ loại bỏ 500.000 tấn carbon mỗi năm. Tuy nhiên, trang web của họ đề cập rằng lượng carbon được lưu trữ từ nhà máy của họ sẽ được sử dụng để tăng cường thu hồi dầu. Điều này có nghĩa là họ có thể bơm carbon vào giếng để khai thác thêm dầu từ những nơi hiện không thể tiếp cận được.
Một khía cạnh khác cần xem xét là liệu một công ty có đang vận hành nhà máy DAC sử dụng điện từ nhiên liệu hóa thạch hay không vì nếu sử dụng năng lượng hóa thạch thì nhà máy DAC sẽ làm thăng lượng khí thải carbon thay vì giảm như mục đích ban đầu. Climeworks tuyên bố rằng điều này không xảy ra với các nhà máy của họ vì cả Orca và Mammoth đều sử dụng năng lượng địa nhiệt sạch từ nhà máy điện Hellisheiði.
Các chuyên gia năng lượng gợi ý rằng để làm cho DAC có giá cả phải chăng và khả thi trên quy mô lớn, họ có thể loại bỏ một tấn CO 2 với chi phí không quá 100 USD. Tuy nhiên, ngay cả đối với Mammoth, chi phí cũng vào khoảng 1000 USD/tấn.
Jan Wurzbacher, đồng sáng lập Climeworks, cho biết: “Khi công ty mở rộng quy mô nhà máy và giảm chi phí, mục tiêu là đạt mức 300 đến 350 USD/tấn vào năm 2030 trước khi đạt 100 USD/tấn vào khoảng năm 2050”.
Việc khánh thành Mammoth là một dấu mốc quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Nó cho thấy tiềm năng của công nghệ DAC trong việc loại bỏ khí thải carbon dioxide khỏi bầu khí quyển và giúp chúng ta đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức cần được giải quyết trước khi DAC có thể được triển khai rộng rãi. Chi phí của công nghệ DAC hiện nay vẫn còn cao, và cần phải có nhiều nhà máy DAC hơn nữa để tạo ra tác động đáng kể đến mức khí thải toàn cầu.
Mammoth, Orca và tất cả các nhà máy DCA đang hoạt động khác trên thế giới sẽ loại bỏ tổng cộng 47.000 tấn CO2 mỗi năm khỏi bầu khí quyển Trái Đất. Con số này nghe có vẻ ấn tượng, nhưng nó vẫn không thấm tháp vào đâu so với những gì chúng ta cần đạt được để đảo ngược biến đổi khí hậu.
Hy vọng rằng trong những năm tới, các nhà khoa học sẽ tìm ra cách giải quyết những thách thức đó và tạo ra những loại cây DAC tiên tiến hơn, thân thiện với môi trường hơn.
Tham khảo: zmescience
Nguồn tin: https://genk.vn/mammoth-may-hut-bui-lon-nhat-the-gioi-co-the-loai-bo-36000-tan-khi-carbon-moi-nam-20240515093511963.chn
