Đây không chỉ là một dự án nghiên cứu kéo dài tám tháng mà còn là bước đầu tiên trong chiến lược lâu dài nhằm thay đổi bộ mặt giao thông đô thị tại quốc gia có mật độ dân cư cao và đời sống gắn liền với xe máy như Hàn Quốc.
Tại những đô thị sầm uất như Seoul, xe tay ga đóng vai trò không thể thay thế trong đời sống hàng ngày. Chúng là công cụ chính của lực lượng giao hàng, những người cần nhanh chóng di chuyển qua các con phố chật hẹp để chuyển đồ ăn, bưu kiện và hàng hóa tới từng ngóc ngách của thành phố.
Trong môi trường giao thông đông đúc và thiếu không gian như vậy, xe tay ga nhỏ gọn là phương tiện lý tưởng về cả tốc độ lẫn hiệu quả. Tuy nhiên, sự tiện lợi đó đang đánh đổi bằng một cái giá không nhỏ: ô nhiễm không khí và tiếng ồn.
Tại Hàn Quốc, bức tranh về việc sử dụng xe máy truyền thống vẽ nên một sự tương phản rõ rệt so với Việt Nam và nhiều quốc gia Đông Nam Á khác. Thay vì là phương tiện di chuyển cá nhân phổ biến, xe máy tại xứ sở kim chi chủ yếu phục vụ cho các hoạt động thương mại, đặc biệt là lĩnh vực giao hàng và chuyển phát nhanh.
Theo Bộ Môi trường Hàn Quốc, một chiếc xe tay ga 50cc cũ có thể phát thải lượng hydrocarbon gấp 279 lần so với một chiếc ô tô cùng tuổi đời. Cùng với đó là tình trạng tiếng ồn từ xe máy tăng tới 80% chỉ trong một năm, từ 2022 đến 2023.
Những con số đáng báo động này buộc chính phủ phải xem xét nghiêm túc các giải pháp thay thế nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi xe xăng cũ sang xe điện nổi lên như một hướng đi tiềm năng, vừa tiết kiệm chi phí, vừa tận dụng được cơ sở vật chất hiện có.
Dù Hàn Quốc đã bắt đầu trợ cấp cho xe máy điện từ năm 2018, nhưng trên thực tế mức độ phổ biến của phương tiện này vẫn chưa đạt kỳ vọng. Năm 2023, chỉ có chưa đến 8.200 xe máy điện được đăng ký, đạt chưa đầy 30% mục tiêu ban đầu.
Nhờ tính linh hoạt và khả năng luồn lách trong giao thông đô thị đông đúc, xe máy trở thành công cụ đắc lực giúp các dịch vụ này tối ưu hóa thời gian và hiệu quả vận chuyển. Một bộ phận nhỏ người dân, thường là những người lớn tuổi hoặc cư trú tại các vùng nông thôn, vẫn duy trì thói quen sử dụng xe máy cho nhu cầu cá nhân.
Các rào cản chính bao gồm phạm vi hoạt động hạn chế, phần lớn các mẫu xe điện giá rẻ chỉ đi được khoảng 60 km sau mỗi lần sạc, trong khi các tài xế giao hàng thường di chuyển hơn 60 km mỗi ngày và giá thành cao khiến người dùng đắn đo. Hạ tầng sạc điện công cộng cũng chưa được phủ rộng, đặc biệt tại những khu dân cư đông đúc.
Thay vì tiếp tục trông chờ vào sự phát triển của xe điện mới, giới chức Hàn Quốc đang chuyển hướng sang một giải pháp thực tế hơn: cải tạo xe xăng cũ bằng cách thay thế động cơ đốt trong bằng động cơ điện và pin.
Tuy nhiên, đây không phải là ý tưởng hoàn toàn mới, trên thế giới, nhiều công ty đã thực hiện chuyển đổi này, đặc biệt với các dòng xe cổ điển như Vespa PX. Ở Hàn Quốc, một số công ty khởi nghiệp như BlueWing Motors đang bắt đầu bước vào lĩnh vực này và hợp tác với các đối tác Đông Nam Á để mở rộng giải pháp.
Đồng thời, những tên tuổi lớn như LG Energy Solution cũng vào cuộc với giải pháp hoán đổi pin – một hướng đi rất phù hợp với đô thị đông đúc và hạn chế không gian như Seoul.
Ban đầu, các dự án có thể tập trung vào các phương tiện thương mại như xe giao hàng, xe buýt, và cả xe máy giao hàng do chúng có quãng đường di chuyển lớn và đóng góp đáng kể vào ô nhiễm không khí đô thị.
Dẫu vậy, quá trình cải tạo xe xăng không hề đơn giản. Việc lắp đặt thêm động cơ và pin điện không chỉ là chuyện cơ khí mà còn đòi hỏi kỹ thuật cao về phân bổ trọng lượng, hệ thống tản nhiệt và độ an toàn của hệ thống điện.
Với một quốc gia coi trọng yếu tố an toàn như Hàn Quốc, các quy định kỹ thuật, tiêu chuẩn kiểm định và kiểm soát chất lượng cần phải được xây dựng và áp dụng chặt chẽ. Bên cạnh đó, tính khả thi trong thực tế, khả năng nhân rộng và hiệu quả chi phí cũng là những yếu tố mà dự án nghiên cứu đang nhắm tới.
Tuy nhiên, nếu thành công, đây sẽ là một bước đột phá trong tư duy phát triển giao thông bền vững. Thay vì loại bỏ hàng loạt xe tay ga xăng còn khả năng sử dụng, việc chuyển đổi sang điện vừa giảm phát thải khí nhà kính, vừa cắt giảm đáng kể lượng rác thải cơ khí phát sinh từ việc thải bỏ xe cũ.
Điều này có thể tạo ra một mô hình chuyển đổi hiệu quả mà các quốc gia khác, đặc biệt là các nước đang phát triển với dân số đông và mức độ đô thị hóa cao có thể học hỏi.
Thực tế, thị trường xe máy tại Hàn Quốc đã trải qua một giai đoạn suy giảm đáng kể trong những năm gần đây. Doanh số bán hàng hàng năm chỉ chiếm một phần nhỏ so với các thị trường xe máy sôi động ở Đông Nam Á.
Nguồn tin: https://genk.vn/dan-ngai-mua-xe-may-dien-han-quoc-thi-diem-cai-tao-xe-xang-cu-bang-cach-thay-the-dong-co-dot-trong-bang-dong-co-dien-va-pin-20250425102413091.chn