Chắc hẳn bạn đã từng thấy những quảng cáo kiểu như: Sữa giúp tăng trưởng chiều cao. Sữa bổ sung canxi, giúp trẻ cao lớn vượt trội. Thậm chí, có những quảng cáo chắc nịch như sữa có thể giúp trẻ tăng từ 3-5 cm sau 3-6 tháng sử dụng.
Nhưng liệu uống sữa có thể khiến bạn cao lên thật không?
“Sữa là nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng hỗ trợ sự phát triển, bao gồm protein, canxi, kẽm, vitamin A và vitamin D. Ngoài ra, có một số bằng chứng cho thấy uống sữa có thể làm tăng mức IGF-1 – một loại hormone ảnh hưởng đến chiều cao”, chuyên gia dinh dưỡng Kim Yawitz ở St. Louis chia sẻ.
“Vì vậy về mặt lý thuyết, uống sữa trong giai đoạn dậy thì có thể giúp bạn đạt gần hơn với tiềm năng chiều cao di truyền của mình”. Tuy nhiên, để nói việc uống sữa có thể giúp tăng chiều cao vượt trội, thì mọi chuyện không hề giống với quảng cáo.
Bằng chứng khoa học về sữa và chiều cao
Bạn đã biết rằng uống sữa giúp xây dựng xương và cơ bắp chắc khỏe. Đó là vì sữa tự nhiên chứa nhiều canxi, một chất dinh dưỡng thúc đẩy mật độ xương, và protein, hỗ trợ phát triển cơ bắp. Để tham khảo, một cốc sữa chứa khoảng 293 miligam canxi và 8 gram protein.
Nhưng liệu sữa có thực sự khiến bạn cao hơn?
Câu nói này có thể đã in sâu trong tâm trí bạn từ nhỏ và thậm chí bạn còn nói với con mình: “Uống sữa đi, con sẽ cao lớn và khỏe mạnh”. Các bậc cha mẹ, các hãng sữa và cả người quảng cáo không thể tự bịa ra điều này.
Trên thực tế, giả thuyết uống sữa giúp tăng trưởng chiều cao bắt nguồn từ một nghiên cứu năm 1928, được thực hiện bởi bác sĩ John Boyd Orr, một nhà sinh lý học dinh dưỡng người Scotland, đồng thời là tổng giám đốc đầu tiên của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO).
Sau khi theo dõi một nhóm trẻ ở độ tuổi từ 5-14 tiêu thụ sữa ngoài chế độ ăn bình thường, Orr nhận thấy những đứa trẻ này phát triển được một chiều cao trung bình hơn 20% so với nhóm trẻ không tiêu thụ sữa.
Thế nhưng, con số 20% này chỉ tính trên 7 tháng theo dõi. Nghĩa là nếu trung bình, một đứa trẻ sau 7 tháng cao tự nhiên lên được 3 cm, thì việc uống sữa chỉ giúp chúng cao thêm 0,6 cm mà thôi.
Bác sĩ John Boyd Orr, một nhà sinh lý học dinh dưỡng người Scotland, đồng thời là tổng giám đốc đầu tiên của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) là người thực hiện nghiên cứu đầu tiên về sữa và chiều cao vào năm 1928.
Tương tự, một nghiên cứu năm 2018 đăng trên tạp chí Nutrition đã theo dõi 717 trẻ em trong độ tuổi từ 2-17 cho thấy việc uống mỗi 236 ml sữa mỗi ngày chỉ giúp trẻ tăng thêm trung bình 0,39 cm chiều cao trong suốt thời thơ ấy và thanh thiếu niên.
Tuy nhiên, Kelly Jones, một chuyên gia dinh dưỡng lưu ý: “Các tác giả của nghiên cứu này cũng thừa nhận họ chủ yếu khảo sát trên nhóm những người có thu nhập trung bình và trình độ giáo dục tốt, nghĩa là kết quả có thể không đúng ở những nhóm người thiếu thốn thực phẩm hoặc kiến thức về chế độ ăn uống phù hợp”.
Hơn nữa, còn có các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ nhân quả giữa uống sữa và chiều cao. “Trong một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa lượng sữa và chiều cao, các yếu tố khác như chất lượng chế độ ăn tổng thể, bao gồm lượng protein, canxi, vitamin D và các chất dinh dưỡng khác, có thể chưa được xem xét đầy đủ”, cô nói.
Năm 2019, một nghiên cứu tổng hợp thậm chí không tìm ra mối liên hệ nào giữa sữa và chiều cao. Các nhà khoa học nhận thấy việc bổ sung các sản phẩm từ sữa vào chế độ ăn có liên quan đến việc tăng hàm lượng khoáng trong xương ở trẻ em, nhưng nó không giúp trẻ em cao lên.
Một nghiên cứu khác vào năm 2020, được công bố trên tạp chí Nature, phát hiện rằng việc tiêu thụ sữa có liên quan đến việc tăng cân nặng và chiều cao theo độ tuổi ở trẻ em, đồng thời giảm nguy cơ bị thiếu cân hoặc thấp còi ở mức trung bình hoặc nghiêm trọng. Nhưng hiệu quả này phụ thuộc vào vị trí địa lý và mức thu nhập.
“Có thể những người không uống sữa đang tiêu thụ đồ uống có đường như nước ngọt, vốn có thể làm suy giảm sức khỏe xương – yếu tố quan trọng để đạt được chiều cao tối ưu”, Jones nói.
Hơn nữa, tất cả các nghiên cứu này đều được thực hiện trên trẻ em. Vì vậy, nếu bạn đang hy vọng tăng chiều cao khi đã trưởng thành, có lẽ bạn đã bỏ lỡ cơ hội.
Nếu bạn đã qua tuổi dậy thì và trưởng thành hoàn toàn, chỉ có đội chai sữa lên đầu mới giúp bạn cao lên được.
Vậy chúng ta có nên uống sữa?
Câu trả lời là có, dù các nghiên cứu có phần mâu thuẫn. Sữa vẫn mang lại nhiều chất dinh dưỡng có lợi. Đây là một trong số ít nguồn cung cấp canxi ổn định, vốn rất quan trọng cho sức khỏe xương.
“Nhiều người không ăn đủ cá béo – một trong những nguồn tự nhiên hiếm hoi cung cấp vitamin D – và sữa có thể đáp ứng nhu cầu này,” Jones nói.
Hơn nữa, protein trong sữa rất tốt cho việc phát triển và phục hồi cơ bắp, vì vậy bạn hoàn toàn có thể thêm sữa vào ly sinh tố sau khi tập luyện.
Những lợi ích sức khỏe khác của sữa là gì?
Nếu bạn không bị bất dung nạp lactose, uống sữa có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Ngoài việc hỗ trợ xương và cơ bắp khỏe mạnh, dưới đây là một vài lợi ích tiềm năng khác:
“Sữa chứa whey – một loại protein giúp ngăn chặn tình trạng đường huyết tăng đột biến bằng cách kích thích tuyến tụy tiết ra nhiều insulin hơn,” Yawitz nói. Các nghiên cứu cho thấy uống sữa ít béo hàng ngày có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 đến 10%.
Sữa cũng là nguồn cung cấp magiê và protein tốt, hai chất dinh dưỡng có liên quan đến việc giảm nguy cơ xuất hiện các triệu chứng trầm cảm ở người lớn.
“Trong một nghiên cứu gần đây với gần 18.000 người trưởng thành, những người uống nhiều sữa nhất có nguy cơ gặp các triệu chứng trầm cảm thấp hơn 39% so với những người uống ít hoặc không uống sữa,” Yawitz cho biết. (Tất nhiên, có thể còn các yếu tố khác ngoài việc uống sữa ảnh hưởng đến kết quả này.)
Ngoài ra, theo Yawitz, những lời đồn rằng một ly sữa ấm trước khi đi ngủ giúp bạn ngủ ngon hơn có thể có phần đúng. “Sữa chứa tryptophan, một axit amin mà cơ thể có thể sử dụng để tạo ra melatonin,” cô nói. “Protein trong sữa cũng giúp bạn ngủ sâu hơn bằng cách giữ mức đường huyết ổn định suốt đêm”.
Nguồn tin: https://genk.vn/co-that-uong-nhieu-sua-se-cao-len-khong-day-la-bang-chung-tu-nghien-cuu-khoa-hoc-va-no-khong-he-giong-quang-cao-20250417163228365.chn
