Năm nhóm vấn đề mới của Luật Đất đai (sửa đổi)

Sau 3,5 ngày làm việc, Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV, đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra và tiến hành phiên bế mạc. Đánh giá về kết quả kỳ họp, tại buổi họp báo ngày 18/1/2024, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường, nêu rõ những nội dung được Quốc hội quyết định tại kỳ họp này có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ đối với việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của năm 2024 và cả nhiệm kỳ mà còn có ý nghĩa căn cơ, chiến lược, lâu dài, là minh chứng cho tinh thần lập pháp vì dân.

Tại Kỳ họp, Quốc hội đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy dân chủ, trí tuệ, thẳng thắn thảo luận, xem xét kỹ lưỡng và biểu quyết thông qua các nội dung: Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi); Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; Nghị quyết về việc sử dụng dự phòng chung, dự phòng nguồn ngân sách trung ương của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 cho các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương và Tập đoàn EVN.

NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT ĐẤT ĐAI (SỬA ĐỔI)

Theo đó, tại phiên bế mạc kỳ họp, Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) với 432 đại biểu tán thành (chiếm 87,63% tổng số đại biểu Quốc hội), điều đó thể hiện sự thống nhất cao của các đại biểu Quốc hội.

Theo đánh giá, việc Quốc hội thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 chương và 260 điều đã hoàn thành một trong những nhiệm vụ lập pháp quan trọng hàng đầu của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV theo đúng Hiến pháp năm 2013, đúng chủ trương, đường lối của Đảng, mà trực tiếp là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Việc thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) tại kỳ họp này, cùng với Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 6 vừa qua và có hiệu lực đồng thời từ 1/1/2025 đã đáp ứng yêu cầu hoàn thiện đồng bộ chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng đất phù hợp với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, để nguồn lực đất đai được quản lý, khai thác, sử dụng tiết kiệm, bền vững, hiệu quả cao nhất; đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công bằng và ổn định xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

Chia sẻ tại buổi họp báo ngay sau đó, ông Phan Đức Hiếu cho biết, khi trình dự thảo luật, Chính phủ cũng trình dự thảo nghị định ban hành kèm theo. Thống kê sơ bộ có khoảng 65 điều khoản giao Chính phủ quy định chi tiết, do đó Chính phủ sẽ ban hành các nghị định để hướng dẫn thi hành 65 điều khoản này.

Ông Phan Đức Hiếu mong Chính phủ sớm có kế hoạch triển khai thi hành luật, trong đó xác định việc soạn thảo, ban hành sớm các nghị định hướng dẫn thi hành, bảo đảm luật sớm đi vào cuộc sống.

Thông tin về những điểm mới của Luật Đất đai sửa đổi vừa được thông qua, ông Phan Đức Hiếu chia sẻ, nếu liệt kê chi tiết sẽ có hàng trăm điểm mới.

Trong Luật Đất đai (sửa đổi), cá nhân ông cho rằng có 5 nhóm vấn đề mới. Thứ nhất là các quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích của người sử dụng đất; nhóm này có rất nhiều quy định, có nội dung được thảo luận nhiều như mở rộng quyền sử dụng đất với đối tượng là công dân Việt Nam; chính sách đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhóm thứ hai là các quy định tiếp cận đất đai của người dân và doanh nghiệp. Trong đó điều 79 (thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng) được thiết kế thu hồi đất phục vụ cho việc xây dựng hạ tầng kinh tế xã hội, phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này đã được thiết kế mới, thể chế hóa đầy đủ điều 54 của Hiến pháp về việc chỉ thu hồi đất trong trường hợp thực sự cần thiết.

Nhóm vấn đề thứ ba là các quy định nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Trong đó có quy định về đất sử dụng kết hợp đa mục đích; giới hạn, thu hẹp trường hợp phải xin phép; vấn đề  nhận chuyển đổi đất nông nghiệp để tăng cơ hội tích tụ sản xuất quy mô lớn; vấn đề nhận chuyển nhượng đất trồng lúa với người không trực tiếp sản xuất nông nghiệp…

Nhóm thứ tư là các quy định về tài chính đất đai; trong đó đã tách bạch vấn đề định giá đất, bảng giá đất; chính sách hỗ trợ miễn giảm về đất; một số chính sách ổn định tiền thuê đất như là một hoạt động đầu vào của hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Nhóm thứ năm là quy định nâng cao hiệu quả hiệu lực quản lý Nhà nước về sử dụng đất đai. Trong đó đã đáng chú ý là cắt giảm các thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Ngoài ra, Luật Đất đai (sửa đổi) cũng có một trong những điểm mới quan trọng khác như nâng cao chất lượng và cơ chế về thông tin dữ liệu đất đai để mọi người dân tiếp cận dễ dàng, đầy đủ hơn phục vụ đời sống, sản xuất kinh doanh…

BẢO ĐẢM SỰ AN TOÀN, LÀNH MẠNH, ỔN ĐỊNH CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG

Đối với Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), đây là luật có nhiều nội dung chuyên sâu, có tác động trực tiếp đến chính sách tài chính, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô. Việc Quốc hội thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) tại kỳ họp lần này với 450 đại biểu tán thành (chiếm 91,28% tổng số đại biểu Quốc hội) góp phần bảo đảm sự an toàn, lành mạnh, minh bạch, ổn định và bền vững của hệ thống ngân hàng và các tổ chức tín dụng, phát triển theo đúng nguyên tắc thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và thông lệ, chuẩn mực quốc tế phổ biến, nâng cao khả năng cạnh tranh, tiếp tục phát huy vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế.

Chia sẻ thêm về Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), bà Phạm Thị Hồng Yến, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cho biết nội dung chính của luật tập trung vào các quy định can thiệp sớm, hỗ trợ tín dụng và kiểm soát đặc biệt các tổ chức tín dụng.

Với tinh thần cẩn trọng, kỹ lưỡng, luật đưa ra các quy định này nhằm mục đích nâng cao tính tự chịu trách nhiệm của các tổ chức tín dụng, qua đó góp phần giúp các tổ chức tín dụng bảo đảm năng lực, an toàn hệ thống và phát triển theo đúng nguyên tắc thị trường.

Về Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, Tổng Thư ký Quốc hội nêu rõ, nghị quyết gồm 6 điều, quy định về 8 cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, đồng thời thực hiện khoản 2, Điều 2, Nghị quyết số 108/2023/QH15 ngày 29/11/2023 của Quốc hội về giám sát chuyên đề các chương trình mục tiêu quốc gia.

Còn Nghị quyết về việc sử dụng dự phòng chung, dự phòng nguồn ngân sách trung ương của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 cho các bộ, cơ quan trung ương, địa phương và Tập đoàn EVN cho phép sử dụng 63.725 tỷ đồng dự phòng chung nguồn ngân sách trung ương của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 tương ứng với nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022.