Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ngày 14/6 quyết định tạm dừng tăng lãi suất sau 10 lần nâng liên tiếp, để có thời gian đánh giá về tác động của chiến dịch thắt chặt chính sách tiền tệ khởi động vào tháng 3 năm ngoái. Tuy nhiên, quyết định này đi kèm với dự báo rằng trước khi kết thúc năm nay, Fed sẽ có thêm hai lần nâng lãi suất nữa, với bước nhảy 0,25 điểm phần trăm mỗi lần.
“Chúng tôi đã nâng lãi suất chính sách tổng cộng 5 điểm phần trăm, và chúng tôi tiếp tục giảm lượng nắm giữ trái phiếu với tốc độ nhanh chóng. Chúng tôi đã đi được một chặng đường dài và ảnh hưởng toàn diện của việc thắt chặt này vẫn chưa được cảm nhận hết”, Chủ tịch Fed Jerome Powell phát biểu tại cuộc họp báo sau khi Uỷ ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) – bộ phận ra quyết định chính sách tiền tệ trong Fed – kết thúc cuộc họp kéo dài 2 ngày.
Trong tuyên bố sau cuộc họp, Fed cho biết sẽ dành 6 tuần nữa để xác định ảnh hưởng của các động thái thắt chặt đã có, trong bối cảnh cuộc chiến chống lạm phát của Fed bắt đầu có những tín hiệu đáng khích lệ dù chưa đồng đều. Với quyết định mà Fed vừa đưa ra, lãi suất quỹ liên bang giữ ở mức 5-5,25%.
FED SẼ NÂNG LÃI SUẤT VÀO THÁNG 7 VÀ THÁNG 9?
“Việc giữ nguyên lãi suất trong lần họp này cho phép Uỷ ban đánh giá thêm thông tin và ảnh hưởng từ chính sách tiền tệ”, tuyên bố sau cuộc họp của Fed có đoạn. Cuộc họp chính sách tiền tệ định kỳ tiếp theo của Fed sẽ diễn ra vào ngày 25-26/7.
Trước khi diễn ra cuộc họp này của Fed, thị trường đã dự báo ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới tạm dừng tăng lãi suất. Kỳ vọng này đã tăng mạnh sau khi các nhà hoạch định chính sách của Fed, đặc biệt là ông Powell và Phó chủ tịch Phillip Jefferson, phát tín hiệu về việc có thể sắp có một vài điều chỉnh trong phương pháp tiếp cận chính sách tiền tệ.
Điểm gây ngạc nhiên trong kết quả cuộc họp này của Fed là dự báo “dot plot” mà các thành viên FOMC đưa ra về kỳ vọng lãi suất trong tương lai. Dự báo này cho thấy các nhà hoạch định chính sách của Fed kỳ vọng lãi suất nhất định còn tăng, với mức dự báo bình quân là lãi suất quỹ liên bang sẽ đạt mức 5,6% vào cuối năm nay.
Bước nhảy lãi suất hiện nay của Fed là 0,25 điểm phần trăm mỗi lần nâng, nên mức lãi suất dự báo nói trên đồng nghĩa Fed còn 2 lần nâng lãi suất nữa trong 4 cuộc họp còn lại của năm nay. Một báo cáo của ngân hàng Bank of America sau cuộc họp Fed dự báo rằng Fed sẽ nâng lãi suất vào tháng 7 và tháng 9.
Trong cuộc họp báo, ông Powell nói FOMC chưa quyết định về việc có nâng lãi suất trong cuộc họp tháng 7 hay không.
“Mọi người kỳ vọng Fed tạm dừng sự cứng rắn, và họ đã có được sự tạm dừng đó. Với thị trường lao động còn mạnh, Fed còn dư địa để chống lạm phát và họ không muốn bỏ lỡ cơ hội”, Phó chủ tịch David Russell của công ty nghiên cứu thị trường TradeStation nhận định với hãng tin CNBC.
“Các nhà hoạch định chính sách tạm dừng việc tăng lãi suất để có thể theo dõi các dữ liệu. Điều này làm gia tăng tầm quan trọng của mỗi báo cáo kinh tế. Những thông tin tốt như các báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) công bố tuần này cho thấy lạm phát yếu đi sẽ cho phép thị trường bớt lo lắng về những phát biểu cứng rắn của Fed và mở ra khả năng Fed chuyển sang mềm mỏng trong năm nay. Ông Powell nói cứng rắn vậy thôi, chứ thực tế ông ấy có thể sẽ không cứng rắn đến như vậy”.
CÁC DỰ BÁO CẬP NHẬT CỦA FED VỀ TĂNG TRƯỞNG, LẠM PHÁT, VIỆC LÀM
Các thành viên FOMC cũng tăng dự báo lãi suất trong tương lai, cho rằng lãi suất quỹ liên bang sẽ đạt 4,6% vào năm 2024 và 3,4% vào năm 2025, từ mức tương ứng 4,3% và 3,1% đưa ra trong lần dự báo hồi tháng 3.
Dù vậy, thị trường lãi suất tương lai vẫn phản ánh kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất tròn 1 điểm phần trăm trong năm 2024. Kỳ vọng của thị trường về lãi suất Fed trong dài hạn giữ nguyên ở mức 2,5%.
Fed tăng dự báo về tăng trưởng kinh tế Mỹ năm nay, cho rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ đạt mức tăng trưởng 1% cả năm, so với mức dự báo tăng 0,4% đưa ra hồi tháng 3. Các thành viên FOMC cũng lạc quan hơn về thị trường lao động-việc làm, dự báo tỷ lệ thất nghiệp sẽ ở mức 4,1% vào cuối năm, so với mức dự báo 4,5% đưa ra hồi tháng 3.
Về lạm phát, Fed dự báo lạm phát lõi ở Mỹ vào cuối năm nay là 3,9%, còn lạm phát toàn phần là 3,2%. Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE), thước đo lạm phát được Fed ưa chuộng, cho thấy lạm phát lõi và lạm phát toàn phần tháng 5 ở mức tương ứng 3,6% và 3,3%.
Giới chức Fed tin rằng chính sách tiền tệ có “độ trễ lâu và phức tạp”, đồng nghĩa sẽ phải mất một thời gian nhất định để nền kinh tế ngấm ảnh hưởng của việc tăng lãi suất. Fed bắt đầu nâng lãi suất vào tháng 3/2023, khoảng 1 năm sau khi lạm phát ở Mỹ bắt đầu leo thang chóng mặt. Mùa hè năm ngoái, lạm phát ở nước này vượt 9%, cao nhất 41 năm. Sau 10 lần nâng, lãi suất Fed hiện đang ở mức cao nhất kể từ năm 2007 nhưng lạm phát vẫn đang cao gấp khoảng 2 lần so với mục tiêu 2% của Fed.
Việc Fed tăng lãi suất đã đẩy lãi suất vay thế chấp nhà kỳ hạn 30 năm ở Mỹ lên hơn 7% và cũng làm tăng chi phí đi vay đối với các khoản vay tiêu dùng khác như vay mua ô tô và thẻ tín dụng. Các số liệu gần đây như CPI và PPI cho thấy tốc độ lạm phát đang chậm lại, mặc dù người tiêu dùng vẫn phải đối mặt với chi phí cao ở nhiều mặt hàng. Tuyên bố của FOMC tiếp tục lưu ý rằng “lạm phát vẫn còn cao.”
Lạm phát tấn công nền kinh tế Mỹ do nhiều yếu tố liên quan đến đại dịch Covid, như chuỗi cung ứng bị tắc nghẽn, nhu cầu tăng mạnh mẽ bất thường đối với hàng hóa giá so với nhu cầu dịch vụ, và hàng nghìn tỷ USD tiền kích cầu từ cả Quốc hội và Fed. Đồng thời, sự mất cân đối giữa cung và cầu trên thị trường lao động đã đẩy cả tiền lương và giá cả lên cao hơn, một tình huống mà Fed đã và đang tìm cách khắc phục thông qua việc thắt chặt chính sách, bao gồm cả việc tăng lãi suất và giảm hơn nửa nghìn tỷ USD tài sản trong bảng cân đối kế toán.
