Đàn ông ít khi ốm vặt, nhưng một khi ốm, họ lại ốm nặng hơn phụ nữ: Tại sao vậy?

Có một định kiến về giới đã ăn sâu vào tiềm thức xã hội, cho rằng đàn ông là phái mạnh, bởi vậy, họ có sức khỏe tốt hơn phụ nữ. Nghĩa là những người đàn ông hiếm khi bị ốm vặt. Ngay cả khi bị ốm, họ cũng có triệu chứng nhẹ hơn và nhanh hồi phục hơn so với phụ nữ.

Những bức ảnh hài hước châm biếm đã ra đời kể từ đó. Họ vẽ một người đàn ông nằm bẹp, bên cạnh là thuốc, là giấy xì mũi, là cặp nhiệt độ. Phụ nữ bây giờ lại là người chăm sóc, cáng đáng hết công việc trong gia đình, thậm chí phải dỗ dành “cậu bé” ốm đau của họ.

Từ điển Tiếng Anh có một thuật ngữ gọi là “Man flu” hay “bệnh cúm đàn ông” để mỉa mai những đấng mày râu khi họ thường nói quá các triệu chứng ốm nhẹ của mình, dường như để được phụ nữ chăm sóc.

Một số tài liệu thậm chí gọi nó là “wimpy man syndrome” hay “hội chứng đàn ông yếu đuối”. Điều này đã châm ngòi cho hai thập kỷ nghiên cứu, trong đó, những nhà khoa học – hầu hết là đàn ông – đang cố gắng chứng minh rằng họ không hề làm quá các triệu chứng của mình.

Khi đàn ông ốm, họ thực sự ốm nặng hơn phụ nữ, và tiến hóa có lý do để lập trình cơ thể họ trở nên như vậy.

Ốm vặt, cảm lạnh và cúm

Trước hết, chúng ta phải làm rõ các khái niệm. Khi nói ai đó bị ốm ở đây, chúng ta thường đề cập đến các trạng thái bệnh nhẹ của cơ thể, còn gọi là ốm vặt chứ không phải bệnh nặng.

Các triệu chứng ốm vặt thường thấy bao gồm đau họng, hắt hơi, sổ mũi. Một số người có thể bị ho, sốt, đau nhức cơ bắp.

Thông thường, ốm vặt là do virus gây ra. Nếu đó là rhinovirus, adenovirus hay thậm chí là virus corona, căn bệnh được gọi là cảm lạnh. Nó hiếm khi trở nên nghiêm trọng và có thể tự khỏi mà không cần dùng thuốc.

Trong khi đó, nếu virus gây bệnh thuộc vào một chủng cúm, nó có thể gây ra các triệu chứng nặng hơn, từ suy hô hấp cho tới tử vong. Bệnh nhân có thể cần dùng các loại thuốc kháng virus như Tamiflu để điều trị.

Mặc dù được gọi là “cúm đàn ông”, “Man flu” thường có bản chất là bệnh cảm lạnh. Nó được phân loại là một dạng ốm vặt.

Cùng là ốm vặt, nhưng đàn ông thường báo cáo những triệu chứng nặng hơn phụ nữ

Một khảo sát trên tạp chí Nuts, tuần báo lớn nhất dành cho nam giới Anh Quốc, cho thấy nam giới bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi virus cảm lạnh.

Những người đàn ông báo cáo khi bị ốm vặt, họ thường mất trung bình ba ngày mới hồi phục. Trong so sánh, con số ở phụ nữ chỉ là một ngày rưỡi.

Những người đàn ông cũng chi nhiều tiền mua thuốc hơn khi họ bị ốm, trung bình 18,34 Bảng Anh so với 12,03 Bảng Anh của phụ nữ.

Ngay cả với bệnh cúm, những người đàn ông nhiễm virus cũng có khả năng nhập viện cao hơn phụ nữ, theo các nghiên cứu trên Tạp chí Dịch tễ học Hoa Kỳ theo dõi dịch cúm mùa từ năm 2004 đến năm 2010 ở Hồng Kong và từ năm 1997 đến năm 2007 ở Mỹ.

Trong khi đó, một nghiên cứu trên tạp chí BMJ, Y học Anh Quôc cho thấy nam giới thực sự trải qua các triệu chứng tồi tệ hơn phụ nữ khi họ cùng mắc một chủng virus đường hô hấp.

Khác biệt hormone giới tính

Trong nỗ lực giải thích tại sao nam giới có triệu chứng ốm vặt nặng hơn phụ nữ, các nhà khoa học đã tìm lại các thí nghiệm từ thế kỷ 17 được thực hiện tại Anh cho thấy chuột đực dường như có phản ứng miễn dịch thấp hơn chuột cái.

Các thí nghiệm trên động vật sau đó cho thấy nồng độ hormone nam tính testosterol cao hơn liên quan đến phản ứng của hệ miễn dịch với virus cúm thấp hơn.

Trong khi đó, nồng độ hormone nữ estrogen làm tăng phản ứng miễn dịch và khiến những con chuột cái có triệu chứng nhẹ hơn với bệnh cúm.

Các thử nghiệm với tế bào mũi bị nhiễm virus trong ống nghiệm cũng cho thấy estradiol, một hormone nữ, có thể bảo vệ tế bào khỏi virus cúm, dẫn tới các triệu chứng nhẹ hơn.

Điều này cũng từng được dùng để giải thích tại sao trong giai đoạn đầu của đại dịch COVID-19, tỷ lệ tử vong ở nam giới lúc nào cũng cao hơn phụ nữ khoảng 18%.

Nhưng tại sao điều này lại xảy ra?

Các nhà khoa học không chắc tại sao phụ nữ lại được tạo hóa ưu tiên bảo vệ khỏi các bệnh ốm vặt. Nhưng họ cho rằng việc có 2 nhiễm sắc thể X là nguyên nhân sâu xa dẫn tới hiệu ứng đó.

Nhiễm sắc thể X mang trên đó các gen quan trọng với chứng năng miễn dịch. Việc nam giới chỉ có một nhiễm sắc thể X khiến phản ứng miễn dịch của họ yếu hơn khi đối mặt với các triệu chứng ốm vặt.

Một giả thuyết được đưa ra cho rằng những người đàn ông trong quá khứ đã phải cạnh tranh khốc liệt hơn trong cuộc chiến sinh tồn. Việc bị ốm vặt nặng hơn khiến họ nhiều khả năng phải nằm “một chỗ” nhiều hơn, và từ đó tránh được kẻ thù.

Ngược lại, nếu một người đàn ông bị ốm vặt với triệu chứng nhẹ, họ nhiều khả năng vẫn sẽ cố gắng đi săn, kiếm ăn hoặc tham gia vào các cuộc chiến để cạnh tranh bạn tình trong trạng thái bất lợi về thể chất.

Tạo hóa có lẽ đã nghĩ rằng tốt nhất nên khiến những người đàn ông này nằm gục một chỗ cho tới khi họ hồi phục hoàn toàn. Và trong thời gian đó, những người phụ nữ nên chăm sóc người đàn ông của họ.

Giả thuyết này được ủng hộ bởi các bằng chứng cho thấy nồng độ testosterone cao hơn khiến những người đàn ông dễ bị ốm vặt nặng hơn. Nhưng bù lại, các lợi thế về mặt thể chất khác lại vượt xa tác động tiêu cực đó, bao gồm cơ bắp to hơn, sức mạnh lớn hơn và khả năng hấp dẫn bạn tình cao hơn.

Vì vậy, nếu lần tới có một người đàn ông bị ốm vặt, những người phụ nữ nên thông cảm với họ. Không phải người đàn ông của bạn cố tình than vãn và phóng đại các triệu chứng tưởng chừng là vặt vãnh.

Họ đơn giản chỉ là nạn nhân của một cơ chế tiến hóa, thứ đang nhắc nhở những người đàn ông này đôi khi cũng cần phải nằm xuống, thực sự nghỉ ngơi để hồi phục cơ thể chứa đầy testosterol của mình.

Nguồn: Tham khảo Theconversation, BMJ, Harvard