Bộ Công an yêu cầu đẩy nhanh tiến độ xử lý vi phạm tại Vinataba, làm rõ sai phạm của doanh nghiệp Tuấn Dung

Tại buổi Họp báo thông tin về tình hình kết quả công tác công an 6 tháng đầu năm 2024 do Bộ Công an tổ chức vào chiều 8/7/2024, Đại tá Nguyễn Quang Phương, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế

, buôn lậu đã thông tin về việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản, thoái vốn, tái cơ cấu tại Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam.

Trước đó, Thanh tra Chính phủ đã có Kết luận về việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản, thoái vốn, tái cơ cấu tại Vinataba, trong đó có sai phạm của Doanh nghiệp tư nhân Tuấn Dung.

Theo Đại tá Nguyễn Quang Phương, sau khi có kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, ngày 20/12/2022, Cục Cảnh sát kinh tế đã có văn bản số 4183/CV-CSKT-P9, đề nghị Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ vụ việc đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh để giải quyết theo thẩm quyền.

Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu đang tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh đẩy nhanh tiến độ xác minh vụ việc.

Thu hồi khu đất vàng gần 31.000m2 tại 152 Trần Phú

Trước đó, tháng 4/2024, lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho biết đã thu hồi khu đất vàng 152 Trần Phú rộng gần 31.000m2 tại 152 Trần Phú và giao cho Trung tâm phát triển quỹ đất quản lý.

Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cũng đã thông báo về việc thu hồi và hủy bỏ giấy chứng nhận

đối với khu “đất vàng” 152 Trần Phú (quận 5). Nhưng do chủ đầu tư không giao bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khu đất vàng này, nên Sở đã thu hồi, hủy bỏ giấy chứng nhận.

Đó là giấy chứng nhận số T00112/1a do Sở Tài nguyên và Môi trường cấp ngày 19.1.2009 cho Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (nay là Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam – Công ty TNHH MTV – Vinataba).

Theo cơ quan này, ngày 25/10/2023, UBND TP.HCM có Quyết định số 4856/QĐ-UBND về việc thu hồi khu đất tại địa chỉ trên, trong đó yêu cầu Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, Công ty TNHH Vina Alliance chấp hành bàn giao khu đất cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tiếp nhận, quản lý.

UBND TP.HCM xác định, hành vi Vinataba chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với Khu đất tại 152 Trần Phú cho Công ty TNHH Vina Alliance vào ngày 26/8/2015 là vi phạm pháp luật theo điểm d, khoản 1, Điều 64, Luật Đất đai năm 2013 (về đất không được chuyển nhượng, tặng cho).

Tuy nhiên, theo đại diện Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba), đơn vị này hiện không còn quản lý, sử dụng khu đất trên nên không thể bàn giao.

Trước đó, Vinataba đã hoàn tất việc thoái toàn bộ vốn tại Công ty TNHH Vina Alliance sau khi chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp cho Công ty TNHH Sơn Đông theo Hợp đồng chuyển nhượng vốn ngày 13/6/2017.

Trong khi đó, ngày 5/3/2024, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM đã có quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư của Công ty TNHH Vina Alliance, do hết thời hạn điều chỉnh địa điểm thực hiện dự án theo yêu cầu của UBND thành phố HCM.

Theo UBND quận 5, tư cách pháp nhân doanh nghiệp của Công ty TNHH Vina Alliance đã chấm dứt, không được nhà nước công nhận (không còn tồn tại) theo quy định pháp luật. Do đó, hiện nay công ty này không thuộc đối tượng bàn giao khu đất thu hồi tại số 152 đường Trần Phú, theo quyết định của thành phố.

Cũng theo UBND quận 5, tại khoản 11 Điều 3 của Luật Đất đai năm 2013, quy định: “Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai”.

Trước đó, khu đất 152 đường Trần Phú được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất cho Vinataba tại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số T00112/1a, do Sở Tài nguyên và Môi trường cấp cho Vinataba ngày 19/01/2009.

Điều này vi phạm Luật Đất đai 2013, để mất quyền sử dụng và quản lý khu đất khi góp vốn là toàn bộ khu đất vào công ty liên doanh là Vina Alliance, sau đó thoái hết số vốn này trái quy định, gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước.

Sớm làm rõ các cá nhân liên quan

Tại kết luận Thanh tra Chính phủ cuối năm 2022 chỉ rõ hàng loạt tồn tại, vi phạm xảy ra tại Vinataba, đặc biệt là vi phạm trong quản lý sử dụng vốn, tài sản khi để 30.927,7m2 “đất vàng” tại số 152 phố Trần Phú vào tay tư nhân, gây thất thoát lớn tài sản Nhà nước.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc Vinataba không thực hiện đánh giá lại tài sản là không đúng quy định về quản lý tài sản doanh nghiệp Nhà nước; làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vi phạm pháp luật về chuyển nhượng tài sản doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ khi chuyển nhượng 30.927,7m2 tại 152 Trần Phú không xin phép Thủ tướng Chính phủ; không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, có nguy cơ thất thoát tiền của Nhà nước, của doanh nghiệp.

Từ đó, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo xử lý, xem xét trách nhiệm và có hình thức kỷ luật theo quy định đối với các tổ chức, cá nhân đã để xảy ra những thiếu sót, vi phạm thuộc quyền quản lý đối với Hội đồng Thành viên, Chủ tịch Hội đồng Thành viên, Tổng giám đốc, Ban lãnh đạo Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam.

Đến này 19/2/2024, Thanh tra Chính phủ tiếp tục có báo cáo gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái về kết quả thực hiện kết luận thanh tra tại Vinataba.

Theo đó, ngày 10/1/2024, Vinataba đã báo cáo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (UBQLVNN) danh sách tập thể, cá nhân thực hiện kiểm điểm, xử lý kỷ luật.

Đến ngày 17/1/2024, Vinataba gửi báo cáo đến Thanh tra Chính phủ với nội dung: “Tổng Công ty đang chờ chỉ đạo của UBQLVNN để tiếp tục thực hiện công tác xem xét trách nhiệm, kiểm điểm, xử lý kỷ luật theo quy định”.

Trong báo cáo ngày 19/02/2024 của Thanh tra Chính phủ gửi Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tiếp tục khẳng định: “UBQLVNN chưa báo cáo kết quả thực hiện xem xét trách nhiệm và có hình thức kỷ luật theo quy định của pháp luật đối với tập thể, cá nhân tại Tổng Công ty Thuốc lá đã để xảy ra những thiếu sót, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra thuộc thẩm quyền quản lý của Ủy ban”.

Doanh nghiệp Tuấn Dung sai phạm gì?

Trở lại những sai phạm của Doanh nghiệp Tuấn Dung tại Vinataba, Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết đã nhận được công văn của Văn phòng Chính phủ báo cáo kết quả thực hiện kết luận thanh tra tại Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) và công văn của Thanh tra Chính phủ về thực hiện kiến nghị tại Kết luận thanh tra số 966/KL-TTCP ngày 06/02/2024.

Kết luận thanh tra chỉ ra rằng nguồn gốc một số nguyên liệu thuốc lá của Doanh nghiệp tư nhân Tuấn Dung bán cho các công ty thành viên của Vinataba có dấu hiệu hợp thức hóa nguyên liệu không hợp pháp.

Theo đó, tại kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn và tài sản, thoái vốn và tái cơ cấu tại Tổng công ty thuốc lá Việt Nam, Thanh tra Chính phủ nêu rõ trong thời gian từ 2013-2017, Công ty Thuốc lá Bến Tre, Công ty cổ phần Hòa Việt, Công ty Thuốc lá An Giang, Công ty Thuốc lá Đồng Tháp, Công ty Thuốc lá Cửu Long – các công ty thành viên thuộc Công ty Thuốc lá Sài Gòn, có một số hợp đồng mua nguyên liệu thuốc lá của Doanh nghiệp tư nhân Tuấn Dung có trụ sở tại thôn Bình Lợi, xã Hào Đước, huyện Châu Thành (tỉnh Tây Ninh).

Hồ sơ Doanh nghiệp tư nhân Tuấn Dung cung cấp thể hiện một số nguyên liệu thuốc lá mua trực tiếp của người trồng cây thuốc lá trên địa bàn tỉnh Tây Ninh, thực hiện lập bảng kê hàng hóa mua vào không có hóa đơn.

Do đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Thuế kiểm tra việc kê khai và nộp thuế đối với các trường hợp thu mua nguyên liệu thuốc lá của các hộ nông dân được thực hiện bằng hình thức bảng kê.

Từ đó, xác định giá tính thuế thu nhập doanh nghiệp phù hợp, xác định lại thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp tư nhân Tuấn Dung do bảng kê mua nguyên liệu thuốc lá không phù hợp.

Căn cứ kết quả thanh tra, kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, Tổng cục Thuế đề nghị Cục Thuế tỉnh Tây Ninh tiếp tục thực hiện nội dung chỉ đạo của Tổng cục Thuế tại các Công văn số 5092/TCT-TTKT ngày 14/11/2023 và 106/TCT- TTKT ngày 10/01/2024 về kiểm tra việc kê khai của doanh nghiệp tư nhân Tuấn Dung, báo cáo kết quả kiểm tra về Cục Thanh tra – Kiểm tra thuế (Tổng cục Thuế) trước ngày 30/4/2024 và tổng hợp, báo cáo Bộ Tài chính.

“Lưu ý đối với các doanh nghiệp có hành vi vi phạm như Doanh nghiệp tư nhân Tuấn Dung đã nêu tại Kết luận Thanh tra số 966/K1-TTCP ngày 20/9/2022 của Thanh tra Chính phủ”, Tổng cục Thuế đề nghị.

Tại họp báo của Bộ Công an về kết quả công tác 6 tháng đầu năm diễn ra ngày 8/7/2024, Đại tá Nguyễn Quang Phương, Phó Cục trưởng C03 cho biết, Cục đang tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh đẩy nhanh tiến độ xác minh vụ việc.

Xem xét bổ nhiệm nhân sự tại Vinataba

Ngày 31/5/2023, Vinataba đã tổ chức hội nghị để xem xét trách nhiệm theo nội dung Kết luận 966/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ. Buổi họp có sự tham gia của các đại diện UBQLVNN gồm: ông Nguyễn Ngọc Cảnh – Phó Chủ tịch, ông Nguyễn Cảnh Toàn – Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, bà Đặng Thu Thủy – Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Kiểm soát nội bộ; ông Nguyễn Thành Công – Chánh Văn phòng Ban Cán sự Đảng UBQLVNN.

Theo Phó chủ tịch Nguyễn Ngọc Cảnh, hội nghị được tổ chức để xem xét trách nhiệm của ông Hồ Lê Nghĩa, với vai trò Thành viên Hội đồng thành viên Vinataba (giai đoạn từ 30/12/2014 đến 31/12/2017).

Tuy nhiên, ý kiến của ông Hồ Lê Nghĩa, Chủ tịch Hội đồng thành viên Vinataba (thời điểm được xác định để xảy ra vi phạm đang là Thành viên Hội đồng thành viên, kiêm Trưởng ban Kiểm soát nội bộ) cho rằng, bản thân và ông Hà Quang Hà và bà Trần Thị Hoàng Mai, Thành viên Hội đồng Thành viên, không liên quan đến kiến nghị của Thanh tra Chính phủ về dấu hiệu sai phạm tại Dự án 152, Trần Phú.

Ông Nghĩa cũng cho rằng, Thanh tra Chính phủ đã sử dụng sai điều khoản của Nghị định 91/2015/NĐ-CP, khi áp đặt vào nội dung không thuê tư vấn xây dựng phương án chuyển nhượng khi thoái vốn.

Trong khi trách nhiệm của các cá nhân, lãnh đạo Vinataba chưa được làm rõ, xử lý và báo cáo theo quy định thì ngày 2/8/2023, Chủ tịch UBQLVNN – ông Nguyễn Hoàng Anh đã ký Quyết định số 389/QĐ-UBQLV để tái bổ nhiệm ông Hồ Lê Nghĩa giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng thành viên Vinataba, thời hạn 05 năm, kể từ ngày 1/9/2023.

Theo một chuyên gia pháp lý, khi một cơ quan, doanh nghiệp Nhà nước bị thanh tra, kiểm tra, việc tái bổ nhiệm với lãnh đạo cấp cao được kiểm soát rất chặt chẽ.

Tại khoản 5, Điều 36 Nghị định số 159/2020/NĐ-CP của Chính phủ về bổ nhiệm lại người quản lý người giữ chức danh, chức vụ và người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp quy định về điều kiện bổ nhiệm lại như sau: “Không trong thời hạn xử lý kỷ luật, đang bị điều tra, truy tố, xét xử. Trường hợp doanh nghiệp đang trong thời gian cơ quan có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra thì cấp có thẩm quyền phải trao đổi với cơ quan thanh tra, kiểm tra về nhân sự được đề nghị bổ nhiệm lại trước khi quyết định”.