Vừa điều khiển được chuột máy tính ‘chỉ bằng suy nghĩ’, người đầu tiên được cấy chip Neuralink tiếp tục chơi một loạt game online chỉ bằng tín hiệu từ não

Sau khi trở thành người đầu tiên nhận được cấy ghép N1 của Neuralink vào tháng Giêng, Noland Arbaugh, 29 tuổi, bị liệt tứ chi, hiện đang sử dụng cấy ghép này để chơi Old School Runescape (một tựa game online ra mắt từ 2013), Slay The Spire và một số trò chơi phổ biến khác bằng tín hiệu từ não của mình. Thậm chí, bệnh nhân này còn đang đánh bại bạn bè của mình khi chơi các tựa game nói trên – một điều tưởng như không thể xảy ra với tình trạng sức khỏe của Arbaugh. 

Theo đó, Arbaugh đã bị liệt từ vai trở xuống sau một tai nạn ô tô vào năm 2016. Trước đây, anh phải phụ thuộc vào “gậy gắn trong miệng” một thiết bị hỗ trợ có thể ngậm trong miệng – cho phép họ thực hiện các việc như điều khiển màn hình cảm ứng. 

Tuy nhiên, anh không hài lòng với thiết bị này vì cần có người chăm sóc bên cạnh nếu muốn sử dụng, và sử dụng gậy gắn trong miệng cũng có nguy cơ phát triển các tác dụng phụ như loét do áp lực và co thắt cơ. Ngoài ra, anh không thể nói khi sử dụng thiết bị.

“Điều lớn nhất với sự thoải mái là tôi có thể nằm trên giường và sử dụng [N1],” Arbaugh giải thích. “Bất kỳ công nghệ hỗ trợ nào khác đều phải có người khác giúp đỡ hoặc tôi phải ngồi dậy. Việc ngồi tác động tới tinh thần và cơ thể của tôi, dẫn đến loét do áp lực hoặc co thắt. [Cấy ghép] cho phép tôi sống theo thời gian của riêng mình, không cần phải có ai đó điều chỉnh tôi suốt cả ngày.”

Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều diễn ra theo kế hoạch. Theo bài đăng trên blog của Neuralink, một số sợi dây của cấy ghép đã rút lại từ não của Arbaugh trong những tuần sau phẫu thuật, dẫn đến giảm số lượng điện cực hiệu quả. Điều này cuối cùng dẫn đến giảm tốc độ xử lý bits mỗi giây (BPS) của cấy ghép, nhưng Neuralink cho biết vấn đề đã được giải quyết.

Theo Arbaugh, giao diện não-máy tính (BCI) N1 của Neuralink đã cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của anh, mà không có những nhược điểm anh từng trải qua khi sử dụng gậy miệng. Theo bài đăng trên blog của Neuralink, gần đây anh đã sử dụng BCI 69 giờ trong một tuần, trong đó có 34 giờ dành cho các hoạt động giải trí như chơi game. Ngoài Runescape và Slay The Spire, Arbaugh còn chơi Mario Kart 8 Deluxe và Sid Meier’s Civilization 6.

“Tôi nghĩ rằng [cấy ghép] sẽ mang lại nhiều hy vọng cho nhiều người về những gì thứ này có thể làm cho họ, trước tiên là trải nghiệm chơi game của họ, nhưng sau đó sẽ chuyển hóa thành nhiều điều khác và tôi nghĩ điều đó thật tuyệt vời,” Arbaugh nói về tiềm năng cải thiện chất lượng cuộc sống của N1 cho các bệnh nhân bị liệt.

Arbaugh gần đây đã tải video quay cảnh anh sử dụng cấy ghép N1 lên Twitter, cho thấy cách anh sử dụng suy nghĩ để di chuyển con trỏ chuột. Neuralink đang làm việc để cải thiện khả năng tương thích với trò chơi của cấy ghép N1, hứa hẹn mang đến nhiều tiện ích hơn trong tương lai.

Trước đó, vào tháng 2/2024, Elon Musk, nhà sáng lập Neuralink, đã chia sẻ tin tức đầy hứa hẹn về tiến bộ trong thử nghiệm cấy ghép chip não, sau khi bệnh nhân Noland Arbaugh đã hồi phục hoàn toàn sau ca phẫu thuật diễn ra vào tháng 1/2024 và đã có thể điều khiển con trỏ chuột máy tính chỉ bằng suy nghĩ. Khả năng di chuyển chuột bằng suy nghĩ của người được cấy chip được cho là một bước tiến quan trọng của Neuralink, cho thấy tiềm năng to lớn của công nghệ cấy ghép chip não trong việc phục hồi chức năng cho những người bị mất khả năng vận động.

Cấy ghép chip vào não nhằm tham vọng cung cấp cho con người “thị giác siêu phàm” 

Hệ thống cấy ghép của Neuralink, được gọi là Telepathy, được kỳ vọng sẽ mang đến khả năng điều khiển điện thoại hoặc máy tính chỉ bằng suy nghĩ cho người sử dụng. Theo đó, con chip sử dụng công nghệ này chứa 1.024 điện cực gắn trên các sợi dây mềm mảnh hơn sợi tóc người. Mỗi điện cực này ghi lại hoạt động điện của các tế bào thần kinh trong não nhưng không “kiểm soát” chúng. Nhóm đối tượng đầu tiên được hưởng lợi nhờ Telepathy là những người mất khả năng sử dụng chân tay, giúp họ cải thiện chất lượng cuộc sống.

Neuralink cũng nghiên cứu khả năng sử dụng công nghệ này để điều trị các bệnh thần kinh như Parkinson, Alzheimer, và thậm chí là khả năng phục hồi chức năng cho những bệnh nhân đã mất khả năng di chuyển hoặc cảm giác do chấn thương cột sống.

Neuralink, do tỷ phú Elon Musk đồng sáng lập vào năm 2016, là một công ty công nghệ thần kinh tiên tiến, chuyên phát triển giao diện não–máy tính cấy ghép (BMI). Công ty có trụ sở chính tại San Francisco và đã được công chúng biết đến lần đầu vào tháng 3 năm 2017.

Neuralink đã nhận được sự chấp thuận từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vào tháng 5 năm 2023 để bắt đầu thử nghiệm trên người. Công ty đang nỗ lực phát triển các ứng dụng y tế khác cho công nghệ cấy ghép chip não, hướng đến mục tiêu phục hồi các chức năng như thị giác, chức năng vận động và ngôn ngữ, đồng thời nâng cao trải nghiệm của con người trong tương lai.

Quá trình cấy chip của Neuralink bao gồm việc sử dụng một robot phẫu thuật chuyên biệt để cấy một thiết bị nhỏ vào não. Thiết bị này, thường được gọi là “Link,” có kích thước nhỏ gọn, khoảng bằng đồng xu, và được cấy dưới da ở phần trên của sọ, gần với não. Link kết nối với các sợi dây rất mảnh, có thể nhỏ hơn cả tóc, được gọi là “điện cực,” vốn được dẫn trực tiếp vào não để ghi lại hoạt động thần kinh và kích thích các khu vực cụ thể của não. Robot phẫu thuật của Neuralink cũng được thiết kế để tự động thực hiện quy trình cấy ghép mà không gây tổn thương đáng kể đến mô não xung quanh. Quy trình này tối ưu hóa việc đặt điện cực một cách chính xác và an toàn, giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng hoặc phản ứng từ phía cơ thể.

Mặc dù Elon Musk đã mô tả những mục tiêu xa hơn cho chip não, bao gồm liên kết não với máy tính để tải thông tin và ký ức từ sâu bên trong tâm trí xuống như trong phim “The Matrix” và cung cấp cho con người “thị giác siêu phàm” cũng như đạt được khả năng thần giao cách cảm giữa con người, các chuyên gia trong lĩnh vực khẳng định rằng khả năng này vẫn còn là viễn tưởng. Họ nhấn mạnh rằng hiện tại, khả năng giải mã thông tin từ não bộ còn rất hạn chế và việc đọc được suy nghĩ của con người là điều không thể hiện nay.

Bên cạnh đó, vẫn có những mối quan ngại về độ an toàn của công nghệ này. Các thử nghiệm trước đó trên động vật của Neuralink đã gây ra cái chết cho khoảng 1.500 con vật thí nghiệm, dẫn đến lo ngại nghiêm trọng từ phía các chuyên gia. Mặc dù Neuralink đã thừa nhận một số trường hợp tử vong trong số các con vật thí nghiệm, công ty này đã phản bác lại các cáo buộc ngược đãi động vật.

Nhìn chung, đây là một lĩnh vực nghiên cứu đầy hứa hẹn nhưng cũng không kém phần thách thức, yêu cầu sự chính xác cao và sự hiểu biết sâu sắc về cả công nghệ và sinh học. Bản thân Neuralink đã, đang và sẽ cần vượt qua nhiều thách thức kỹ thuật cũng như những quy định pháp lý nghiêm ngặt trước khi công nghệ của họ có thể được ứng dụng rộng rãi và chính thức.