Runner Trung Quốc bị tố thuê pacer để vô địch

Việc He Jie vô địch giải half marathon Bắc Kinh ngày 14/4 với một giây nhanh hơn người về nhì đang gây tranh cãi lớn ở Trung Quốc.

Mạng xã hội lan truyền đoạn video ghi lại cảnh hai VĐV Kenya là Robert Keter, Willy Mnangat cùng VĐV Dejene Hailu của Ethiopia cùng Jie đang tiến về đích. Ba runner châu Phi chỉ về phía vạch đích, vẫy tay ra hiệu cho Jie tiến lên rồi để cùng giảm tốc, nhường VĐV chủ nhà cán đích đầu tiên.

Ngày 15/4, khi được hỏi về sự việc, Mnangat nói rằng anh để Jie vượt qua vì “hai người là bạn”. Nhưng chỉ sáu tiếng sau đó, chân chạy Kenya này lại tiết lộ, anh và ba VĐV khác được thuê làm pacer, nhằm giúp He Jie phá kỷ lục half marathon Trung Quốc – mốc 1 giờ 2 phút 33 giây. Trên thực tế, He Jie vô địch, nhưng không thể phá kỷ lục, với thông số 1 giờ 3 phút 51 giây.

“Tôi dự giải với tư cách là pacer. Sếp tôi bảo tôi đến đây, và làm pacer giúp He Jie phá kỷ lục quốc gia Trung Quốc”, Mnangat nói với tờ SCMP. “Khi tôi chuẩn bị xin thị thực, người đại diện của tôi từ Kenya cũng bảo tôi sẽ đến Trung Quốc để giúp chân chạy chủ nhà phá kỷ lục quốc gia”.

Nhưng sau nhiều lần yêu cầu, Mnangat vẫn không thể chứng minh rằng anh được thuê làm pacer và không dự giải half marathon Bắc Kinh 2024 với tư cách là VĐV tranh tài.

Ba VĐV châu Phi nhường chân chạy Trung Quốc về nhất

SCMP không thể liên lạc được với Bikila và Keter, nhưng đã liên hệ được với một trong những người đại diện của Mnangat – người đàn ông Trung Quốc tên Karen Lin và là người đại diện cho 29 VĐV Kenya. Dù vậy, trong cuộc trò chuyện ngắn, Lin phủ nhận liên quan đến sự việc và cáo buộc các phóng viên quấy rối.

Tài liệu chính thức từ giải half marathon Bắc Kinh 2024 ghi lại kết quả cuộc đua với Bikila, Keter rồi Mnangat lần lượt đứng ở vị trí thứ hai, thứ ba và thứ tư. Và cả ba chân chạy châu Phi này đều được tính là VĐV tranh tài, chứ không phải pacer.

Trước đó, khi ban tổ chức giải half marathon Bắc Kinh 2024 công bố danh sách các pacer chính thức ngày 8/4, cả Mnangat, Keter và Bikila cũng không được nêu tên. Tất cả pacer đều là người Trung Quốc và được giao nhiệm vụ dẫn tốc từ 130 đến 310 phút.

Tại giải half marathon Bắc Kinh 2023, các elite dự giải với tư cách là pacer sẽ được mặc áo bib riêng biệt. Việc thuê pacer cá nhân để tranh giải bị tính là không hợp lệ. Trang web của giải cũng cho biết các pacer sẽ được cung cấp trang phục có dòng chữ “Pacer” ở mặt trước và mặt sau từ nhà tài trợ Xtep. He Jie cũng là gương mặt đại diện của Xtep.

Trong buổi trò chuyện với nhóm người hâm mộ ở bản tin phát sóng trực tiếp ngày 15/4, He Jie cho rằng anh chỉ là “nạn nhân” trong sự việc này. VĐV Trung Quốc cũng khẳng định anh chuyên nghiệp và không cần chức vô địch vừa rồi để chứng tỏ bản thân. “Tôi không nghĩ mình cần phải giải thích quá nhiều. Cám ơn các bạn đã thông cảm và ủng hộ, nhưng tôi nhận được rất nhiều bình luận không hay và tin nhắn riêng tư, điều này thực sự khiến tôi bối rối”, He Jie bày tỏ.

Vụ việc ngày 14/4 buộc Sở Thể thao Bắc Kinh phải vào cuộc điều tra. Nhà tổ chức giải đấu – Trung tâm Giao lưu Quốc tế và Quản lý Thi đấu Thể thao Bắc Kinh – cũng mở một cuộc điều tra khác, để làm rõ sự tình.

He Jie là VĐV marathon hàng đầu của Trung Quốc. Năm ngoái, anh làm nên lịch sử khi vô địch Asiad 19 với 2 giờ 13 phút 2 giây và giúp điền kinh Trung Quốc lần đầu giành HC vàng ở cự ly 42,195 km tại Á vận hội. Cũng trong năm 2023, Jie vô địch Wuhan Marathon 2023 với 2 giờ 12 phút 35 giây.

Tháng trước, Jie cán đích thứ tư tại Wuxi Marathon 2024 với 2 giờ 6 phút 57 giây để lập kỷ lục mới cho marathon Trung Quốc. Anh cũng là chân chạy đầu tiên giúp marathon Trung Quốc chạm mốc thành tích 2 giờ 6 phút. Thành tích này giúp Jie nhiều khả năng sẽ đại diện cho Trung Quốc dự Olympic Paris 2024.

Các giải chạy dài bùng nổ những năm gần đây ở Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều cuộc đua ghi nhận trường hợp gian lận và công tác tổ chức kém. Tại cuộc đua bán marathon ở thành phố Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông năm 2018, 258 vận động viên bị phát hiện gian lận, trong đó nhiều người chạy đường tắt.

Năm 2019, một phụ nữ bị phát hiện sử dụng xe đạp trong Giải Marathon Quốc tế Từ Châu, tỉnh Giang Tô, miền đông Trung Quốc. Nhà tổ chức đã yêu cầu người này xuống xe và quay trở lại điểm xuất phát.

Hồng Duy