Ngân hàng và doanh nghiệp “xắn tay” thúc đẩy tín dụng

Chiều ngày 28/9, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức Hội nghị Kết nối ngân hàng – doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, nhằm tiếp tục tháo gỡ khó khăn về tiếp cận vốn tín dụng và các dịch vụ ngân hàng đối với người dân và doanh nghiệp tại Bắc Ninh.

CÓ LĨNH VỰC SỤT GIẢM DƯ NỢ GẦN 40%

Bắc Ninh mang lợi thế là đô thị vệ tinh gần Thủ đô Hà Nội nhất và nằm trong tam giác phát triển kinh tế trọng điểm Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh, là cửa ngõ phía Đông Bắc của Thủ đô Hà Nội, tiếp giáp với các trung tâm kinh tế lớn của phía Bắc.

Trong nhiều năm, Bắc Ninh thường xuyên lọt vào tốp đầu các tỉnh về tăng trưởng kinh tế trên địa bàn, trong đó năm 2022, tăng trưởng GRDP đạt 7,39%. Bất chấp những khó khăn phủ bóng, trong 8 tháng đầu năm, tình hình kinh tế xã hội của tỉnh Bắc Ninh có nhiều điểm sáng như: chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 8,24% so với tháng trước, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tăng 18,2%, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 12,9% so với tháng trước. Doanh nghiệp đăng ký mới tăng và quay trở lại hoạt động tăng 26,2%.

Đáng chú ý, vốn FDI đăng ký mới đạt 806,3 triệu USD, tăng 4,5 lần so với cùng kỳ năm trước. Bên cạnh đó, tăng trưởng tín dụng địa bàn tỉnh đạt 5,8%, cao hơn tăng trưởng tín dụng chung toàn ngành. 

Chia sẻ tại hội nghị, ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước), cho biết tín dụng ngành công nghiệp, xây dựng có mức tăng trưởng cao nhất, tăng 8,87%, chiếm 36,58% tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn tỉnh, tiếp theo là ngành thương mại dịch vụ tăng 4,63%, chiếm tỷ trọng cao nhất 60,41%. 

Tuy nhiên, nhiều lĩnh vực trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh chứng kiến sự sụt giảm tín dụng mạnh so với cùng kỳ. 

Mặt khác, theo ông Bắc, dù dư nợ những tháng đầu năm tăng trưởng khá nhưng so với những năm trước, rõ ràng đây là mức thấp và còn nhiều thách thức trong việc thúc đẩy tăng trưởng thời gian cuối năm. Đặc biệt, GRDP của tỉnh 6 tháng đầu năm 2023 giảm 12,59% là mức giảm sâu nhất trong 10 năm trở lại đây.

Nhìn lại bối cảnh 8 tháng đầu năm 2023, không chỉ riêng tỉnh Bắc Ninh mà toàn nền kinh tế Việt Nam phải đối mặt với khó khăn, thách thức, do những vấn đề trong năm 2022 chưa xử lý được như thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản.

Bên cạnh đó, những bất ổn từ kinh tế thế giới như rủi ro từ sự đổ vỡ của nhiều ngân hàng Mỹ, châu Âu, xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ của các nước, tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế Việt Nam.

Đáng quan ngại, mặc dù lạm phát qua đỉnh điểm nhưng các mức lãi suất của các nước vẫn ở mức cao và các ngân hàng trung ương trên thế giới tiếp tục bám sát mục tiêu kiểm soát lạm phát, vì vậy, mặt bằng lãi suất trên thế giới ở mức tương đối cao.

Theo đánh giá của Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà, trong bối cảnh như vậy, Việt Nam là nền kinh tế nhỏ với độ mở lớn nên tăng trưởng kinh tế bị ảnh hưởng.

Để chống chọi trước những rủi ro và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, thực hiện chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và trên cơ sở bám sát diễn biến vĩ mô tiền tệ của thế giới và trong nước, trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước lãnh đạo, chỉ đạo toàn hệ thống cũng như các tổ chức tín dụng thực hiện các giải pháp để góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và đặc biệt chú trọng tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân.

Cũng theo Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà, năm 2022, tín dụng của hệ thống ngân hàng tăng 14,18% nhưng 8 tháng đầu năm nay mới tăng 5,56%. Tiếp cận tín dụng bị hạn chế do rất nhiều nguyên nhân, cần được phân tích cụ thể. 

Để tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng và khả năng hấp thụ vốn cho nền kinh tế, trong gần 9 tháng đầu năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước tổ chức hàng loạt hội nghị, cuộc họp bàn, hội nghị kết nối để đồng hành, chia sẻ, tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế và toàn bộ doanh nghiệp.

KIẾN NGHỊ CỦA DOANH NGHIỆP

Mặc dù toàn ngành ngân hàng nỗ lực thực hiện các chủ trương, chính sách, giải pháp, trong đó nhiều giải pháp được thực hiện bằng chính nguồn lực của tổ chức tín dụng, song theo Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, việc cung ứng và tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp trên cả nước nói chung và trên địa bàn Bắc Ninh nói riêng hiện vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. 

Cụ thể, trước bối cảnh các kênh huy động vốn khác chưa thực sự phát huy hiệu quả, nhất là thị trường vốn như thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường chứng khoán đều đang tồn tại một số vấn đề và chưa phát triển tương xứng với vai trò cung ứng vốn trung, dài hạn cho nền kinh tế đã khiến nhu cầu vốn cho phục hồi kinh tế tập trung phần lớn qua kênh tín dụng ngân hàng, tạo áp lực cung ứng vốn chủ yếu cho nền kinh tế lên ngành ngân hàng.

Bên cạnh đó, cầu đầu tư, sản xuất kinh doanh, tiêu dùng giảm. Cùng với đó, một số nhóm khách hàng có nhu cầu nhưng chưa đáp ứng điều kiện vay vốn, nhất là nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa; tác động từ khả năng hấp thụ tín dụng của nhóm bất động sản, sau thời gian kinh tế gặp khó khăn, mức độ rủi ro bị đánh giá cao hơn khi hoạt động của doanh nghiệp khó chứng minh hiệu quả. Tổ chức tín dụng cũng rất khó khăn trong quyết định cho vay do không hạ được chuẩn tín dụng để đảm bảo an toàn hệ thống.

Trong bối cảnh nền kinh tế chuẩn bị bước vào thời điểm 3 tháng cuối cùng của năm 2023, theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà, đây là thời điểm mà nhu cầu vốn tín dụng tăng cao để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh sôi động của người dân, doanh nghiệp dịp cuối năm.

Chính vì vậy, các tổ chức tín dụng và các cơ quan hữu quan cần tích cực tháo gỡ khó khăn trong tiếp cận tín dụng tại các tỉnh, thành trên cả nước nói chung và tỉnh Bắc Ninh nói riêng, tiếp tục nắm bắt các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp trong việc tiếp cận, hấp thụ vốn tín dụng ngân hàng. Từ đó, cùng nhau bàn và tìm các giải pháp tháo gỡ nhằm tiếp tục đẩy mạnh tín dụng hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, giúp người dân, doanh nghiệp tiếp cận và sử dụng vốn vay dễ dàng và hiệu quả hơn trong những tháng cuối năm 2023 và đầu năm 2024.

Bà Nguyễn Thị Bích Hồng, Giám đốc điều hành công ty trách nhiệm hữu hạn đầu tư xây dựng và thương mại Phương Thảo Phát (Hyundai Bắc Ninh) cho biết tài sản thế chấp, lãi suất vay vốn cao và thủ tục nhiều nấc vẫn là rào cản lớn trong quá trình tiếp cận tín dụng.

Lý do ở đây là các tổ chức tín dụng rất thiếu cơ sở dữ liệu đáng tin cậy về doanh nghiệp, đặc biệt là các thông tin về kết quả hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp dẫn đến thiếu cơ sở cho các tổ chức tín dụng ra quyết định cho vay.  

Bà Hồng kiến nghị: Thứ nhất, cần xây dựng các chính sách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp có điều kiện tài chính chưa được tốt để tiếp cận vốn trên thị trường.

Thứ hai, cần giảm lãi suất tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng phù hợp với hoàn cảnh của doanh nghiệp hiện tại. Ban hành nghị định hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp theo từng thời điểm ngắn hạn, bám sát tinh hình hoạt động chung của doanh nghiệp.

Thứ ba, đưa các gói hỗ trợ lãi suất đến đúng đối tượng và hạn chế tối đa các rủi ro, cần sự phối hợp rất chặt chẽ giữa ngân hàng trực tiếp cho vay gói tín dụng/Ngân hàng Nhà nước/đối tượng thụ hưởng. Trong đó, quy định rõ trách nhiệm mỗi bên.

Thứ tư, cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho doanh nghiệp khó khăn, cùng đó, hỗ trợ cho vay phải kịp thời, đúng lúc doanh nghiệp cần.

Trong bối cảnh tín dụng tăng thấp vì nhiều lý do trong đó, có việc tình hình tài chính doanh nghiệp xấu trong khi ngân hàng không thể hạ chuẩn cho vay, ông Nguyễn Nhân Phượng, chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Bắc Ninh cho rằng, cần tăng cường các giải pháp bảo lãnh tín chấp, nâng cao năng lực doanh nghiệp.

Ngoài ra, chính sach tài khóa cần có quy định rõ để các doanh nghiệp được tiếp cận nhanh các hỗ trợ từ Chính phủ.