Một nghiên cứu khoa học mới vừa được công bố đã mở ra viễn cảnh đầy hứa hẹn cho ngành công nghiệp khai khoáng vũ trụ trong tương lai, khi các nhà khoa học khẳng định rằng hàng nghìn hố va chạm trên bề mặt Mặt Trăng có thể đang che giấu lượng kim loại quý khổng lồ với giá trị ước tính lên đến hơn 1.000 tỷ USD.
Phát hiện này không chỉ làm dấy lên niềm hy vọng về khả năng khai thác tài nguyên ngoài Trái Đất, mà còn hứa hẹn thay đổi hoàn toàn cục diện kinh tế và công nghệ trong kỷ nguyên không gian.
Trong khi hình ảnh Mặt Trăng gắn liền với thơ ca, tình yêu và sự huyền bí đối với nhân loại qua hàng ngàn năm, thì giới khoa học lại nhìn vệ tinh tự nhiên duy nhất của Trái Đất bằng con mắt khác: một kho báu đầy tiềm năng chưa được khai phá.
Theo nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí khoa học Planetary and Space Science , có khoảng 6.500 hố va chạm trên Mặt Trăng có khả năng chứa kim loại nhóm bạch kim và các nguyên tố quý khác ở mật độ đủ để khai thác thương mại.
Điều này được xác lập thông qua phương pháp tiếp cận xác suất phức tạp, do nhà nghiên cứu và nhà thiên văn học Jayanth Chennamangalam dẫn đầu.
Nhóm nghiên cứu đã áp dụng lại các kỹ thuật từng được nhà thiên văn học Martin Elvis phát triển vào năm 2014, khi ông và các cộng sự tìm cách ước tính lượng tiểu hành tinh gần Trái Đất có chứa quặng kim loại quý.
Thay vì hướng ra không gian xa xôi để tìm các tiểu hành tinh còn nguyên vẹn, nhóm của Chennamangalam lại chọn cách “đi ngược thời gian”, tập trung vào những tiểu hành tinh đã va chạm với Mặt Trăng trong quá khứ hàng tỷ năm và để lại dấu tích dưới dạng các hố va chạm khổng lồ.
Để xác định tiềm năng khai thác, các nhà nghiên cứu phải phân tích nhiều yếu tố: từ đường kính của các hố va chạm, thành phần kim loại của tiểu hành tinh gây ra va chạm, cho đến vận tốc và góc đâm vào Mặt Trăng để xác định khả năng kim loại quý có bị phân tán quá sâu hay không.
Kết quả cho thấy, với những hố có đường kính từ 1 km trở lên, nhiều khả năng vẫn còn lưu giữ được lượng kim loại nhóm bạch kim và thậm chí cả nước dưới dạng khoáng chất ngậm nước, yếu tố có thể hỗ trợ việc duy trì sự sống hoặc sản xuất nhiên liệu trên Mặt Trăng.
Nếu chuyển sang ngưỡng đường kính từ 5 km (một giới hạn thận trọng hơn) thì tiềm năng vẫn rất đáng kể.
Thậm chí, nhóm nghiên cứu khẳng định rằng lượng kim loại quý có thể khai thác từ các hố va chạm trên Mặt Trăng còn lớn hơn gấp một đến hai cấp độ so với lượng quặng quý trong các tiểu hành tinh gần Trái Đất theo ước tính của nghiên cứu năm 2014.
“Việc khai thác các tiểu hành tinh đã va chạm với Mặt Trăng có thể khả thi và có lợi hơn so với việc tìm cách tiếp cận và khai thác trực tiếp các tiểu hành tinh đang bay tự do trong vũ trụ”, nhóm nghiên cứu nhận định.
Điều này xuất phát từ thực tế là các hố va chạm trên Mặt Trăng là mục tiêu cố định, nằm trên một thiên thể không có bầu khí quyển, dễ tiếp cận và ít nguy hiểm hơn nhiều so với việc hạ cánh lên một tiểu hành tinh đang di chuyển với tốc độ cao.
Giá trị kinh tế của phát hiện này là vô cùng lớn. Theo ước tính sơ bộ, lượng kim loại quý có thể được tìm thấy trong các hố va chạm trên Mặt Trăng lên tới hơn 1.000 tỷ USD, đây là một con số đủ để khiến các tập đoàn khai thác và công nghệ vũ trụ phải đặc biệt chú ý.
Trong bối cảnh các cường quốc như Mỹ, Trung Quốc và các công ty tư nhân như SpaceX, Blue Origin đang đầu tư mạnh vào chương trình Mặt Trăng, khả năng một “cơn sốt vàng không gian” trong tương lai là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
Không chỉ dừng lại ở tiềm năng tài chính, nghiên cứu này còn làm nổi bật một khía cạnh đáng suy ngẫm của thiên văn học hiện đại.
Trong phần kết luận, New Scientist bình luận: “Ngày nay, thiên văn học chủ yếu được thực hiện nhằm thỏa mãn sự tò mò khoa học, với rất ít ứng dụng thực tế và phần lớn được tài trợ bằng tiền thuế của người dân. Nhưng nếu có thể kiếm tiền từ các nguồn tài nguyên không gian, dù trên Mặt Trăng hay trên các tiểu hành tinh thì các doanh nghiệp tư nhân sẽ có động lực thực sự để đầu tư vào việc khám phá Hệ Mặt Trời”.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận những thách thức kỹ thuật và pháp lý của hoạt động khai thác ngoài không gian. Từ việc thiết kế robot có thể khoan sâu xuống bề mặt Mặt Trăng để trích xuất kim loại, đến vấn đề vận chuyển tài nguyên về Trái Đất, hay thậm chí là tranh chấp về chủ quyền và quyền sở hữu tài nguyên vũ trụ giữa các quốc gia.
Hiện tại, Hiệp ước Ngoài Không gian (Outer Space Treaty) năm 1967 vẫn còn nhiều điểm mơ hồ về vấn đề khai thác thương mại trên các thiên thể ngoài Trái Đất.
Dù còn rất xa để nhân loại có thể triển khai các giàn khoan trên Mặt Trăng như trong các bộ phim khoa học viễn tưởng, nhưng phát hiện của nhóm nghiên cứu Chennamangalam chắc chắn sẽ là chất xúc tác quan trọng thúc đẩy các cuộc thảo luận và đầu tư trong lĩnh vực khai khoáng không gian.
Khi Mặt Trăng không chỉ còn là biểu tượng lãng mạn trên bầu trời đêm, mà có thể trở thành “mỏ vàng” của thế kỷ 21, câu chuyện về tương lai loài người trên vũ trụ có lẽ đang bước sang một chương hoàn toàn mới.
Nguồn tin: https://genk.vn/phat-hien-chan-dong-kim-loai-quy-tri-gia-hon-1000-ty-usd-dang-an-minh-trong-cac-ho-va-cham-tren-mat-trang-20250607104900094.chn
